Propria ad mensam Imperatoris principia (Sinice 饮膳正要, pinyinYinshan zhengyao) est liber de arte culinaria rebusque diaeteticis anno 1330 ab Hu Sihui (忽思恚) scriptus, coquo principali ad aulam imperatoris Wenzong(en) merente. Opus imperatori ipso dicatum est. Fercula praesertim traditionis Mongolicae, partim Asiae mediae ad artem convivalem medicinamque Sinensem accommodantur: textus igitur Sinice scriptus vocabula mutuata Mongolica, Persica, Arabica, Turcica comprehendit.[1]
De auctore pauca scimus. Consiliarius medicus diaeteticusque imperatoribus Mongolicis familiae Yuan merebat, inter quos Wenzong qui imperium Sinarum quattuor annos ab 1328 usque in 1332 rexit, urbe capitali hiemali Pechino, aestivali Ciandu(en).[2]
Divisiones operis
Textus in tres libros dividitur. Res cuiusque libri principales quae ad artem culinariam pertineant, hic litteris italicis distinctae, subter minutius exponuntur:
De tribus sapientibus; De nutritione rebusque arcendis;[3]Exoticae saporum commixtorum deliciae[4]
Potiones calidae et decocta; Simplicia immortalium beneficorum; Cibi qui morbos varios medent; Quos cibos arcere debent medicamina sumentes
De rebus cibariis medicinalibusque simplicibus
Res principales culinariae
Ad nomina capitulorum subiunguntur nexus ad textum Sinensem (apud Vicifontem legibilem), index paginarum versionis Anglicae plenae anno 2000 editae, numeri praeceptorum in eadem versione:
Inter hae fercula agnosci possunt pauca ex arte coquinaria Thibetana et Uigurica, plura ex Iranica sive et Turcica. Praecepta ferculorum nonaginta quinque comprehenduntur,[4] quorum septuaginta duo e carne vervecina constant variis modis accommodata. Fercula e variis carnibus pauca dantur, videlicet caro lupina (32), cuniculina (54), ursina (30), ventriculum equinum (72), ungula bubula (69), caputporcinum (66). Fercula aliqua e pisce Cyprino carpione conficiuntur (31, 59, 76). Fercula ex avium carne coturnina (53), pullina (52, 60), anserina (78), Numenio arquata (79) dantur.
Paul D. Buell, Eugene N. Anderson, edd. et interprr., A Soup for the Qan: Chinese dietary medicine of the Mongol era as seen in Hu Szu-hui's Yin-shan cheng-yao. Londinii: Kegan Paul, 2000
H. Franke, "Additional Notes on Non-Chinese Terms in the Yüan Imperial Dietary Compendium Yin-shan cheng-yao" in Zentralasiatische Studien vol. 4 (1970) pp. 7-16
Thomas Gwinner, Essen und Trinken: die klassische Kochbuchliteratur Chinas (Francofurti: Haag & Herchen, 1988) pp. 81-108
Y. S. Lao, "Notes on Non-Chinese Terms in the Yüan Imperial Dietary Compendium Yin-shan cheng-yao" in Bulletin of the Institute of History and Philology, Academia Sinica vol. 39 (1969) pp. 399-416
Rachel Laudan, recensio operis Buell et Anderson in Journal of World History vol. 14 (2003) pp. 563-566 JSTOR
Charles Perry, "Grain Foods of the Early Turks" in Paul D. Buell, Eugene N. Anderson, A Soup for the Qan (Londinii: Kegan Paul, 2000) pp. 617-638