Hordeum vulgare (binomen a Carolo Linnaeo anno 1753 statutum), Latinitate classica hordeum, est species generis Hordei et familiae Poacearum. Est annuum frumentum cereale, quod maxima parte adhibetur ad animalia alenda, minus ad cibum humanum. Iuribus minutalibusque et pane hordeaceo a populis variis adhibetur. Grana hordei usitate in braces convertuntur ad cervisiam faciendam. Cultivatio hordei mundialis anno 2005 (560,000 chiliometris quadratis) fuit magnitudine quarta inter frumenta cerealia.[1]
Genus Hordeum in zonis temperatis continentium quattuor crescit spontaneum, videlicet Asiae mediae, Africae australis, Americae Septentrionalis et Australis. Species quattuor ab hominibus coluntur, quarum duae Americanae boreales (H. jubatum et H. pusillum), duae Asiaticae occidentales, nominatim H. bulbosum et H. vulgare. Haec est hodie vulgatissima, aliis fere omnino oblitis. Stirps silvestris (melius H. vulgare L. ssp. spontaneum nuncupatum sed a nonnullis H. spontaneum) a litoribus orientalibus maris Mediterranei (Libya litorali, Asia Minore litorali, Creta, Cypro) per Mesopotamiam, Armeniam, Atropatenam et Iraniam occidentalem hodie crescit et usque in mediam Asiam (Turcomanniam, Uzbeciam, Afganiam, Ladakh et Thibetum).
Sed crebrissime floret in ea regione Asiae occidentalis quae "Luna fertilis" appellatur, cui est aqua abundans. Ibi grana hordei ab hominibus iam anno circiter 17 000 a.C.n. collecta sunt. Ibidem hordeum inter fruges conditrices agriculturae huius regionis neolithicae primum millennio fere IX a.C.n. cultum est.[2] Recentissime inter eruditos satis constat hordeum rursus et separatim, sed tardius, e stirpibus silvestribus montanis in Thibeto domesticatum esse.[3]
"Classificatio traditionalis" | Proprietates | "Divisiones hodiernae" |
---|---|---|
sect. Cerealia Åberg inter genus Hordeum L. | species singularis Hordeum vulgare L. | |
1. H. spontaneum K.Koch | silvestre; distichon, fragile, tunicatum | H. vulgare ssp. spontaneum |
2. H. distichum L. | cultum; distichon, non fragile, maiori parte tunicatum | H. vulgare ssp. distichum |
3. H. vulgare L., syn. H. hexastichum L. | cultum; hexastichon, non fragile, parte non tunicatum | H. vulgare ssp. vulgare |
4. H. agriocrithon Åberg | hexastichon, fragile | hybridae secundarii inter sspp. spontaneum et vulgare |
Catechin-7-O-glucosidum in H. vulgare inveni potest.[5]
Valor nutritivus per 100 g | |
---|---|
Vis nutritivus | 1474 kJ |
Carbohydrata | 77.7 g |
Sacchara | 0.8 g |
Fibrum | 15.6 g |
Pingue | 1.2 g |
Proteinum | 9.9 g |
Thiaminum | 0.2 mg (15%) |
Riboflavinum | 0.1 mg (7%) |
Niacinum | 4.6 mg (31%) |
Acidum pantothenicum | 0.3 mg (6%) |
Vitaminum B6 | 0.3 mg (23%) |
Folatum | 23 μg (6%) |
Vitaminum C | 0.0 mg (0%) |
Calcium | 29.0 mg (3%) |
Ferrum | 2.5 mg (20%) |
Magnesium | 79.0 mg (21%) |
Phosphorus | 221 mg (32%) |
Kalium | 280 mg (6%) |
Zincum | 2.1 mg (21%) |
Valores per centum secundum normas CFA Fons: USDA Nutrient Database |
Vicimedia Communia plura habent quae ad Hordeum vulgare spectant. |
Vide "Hordeum vulgare" apud Vicispecies. |
Situs scientifici: Tropicos • Tela Botanica • GRIN • ITIS • Plant List • NCBI • Biodiversity • Encyclopedia of Life • GrassBase • Plant Name Index • Plantes d'Afrique • Flora of China • INPN France • USDA Plants Database |