Imię i nazwisko |
Yvonne Loriod-Messiaen |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
20 stycznia 1924 |
Pochodzenie | |
Data i miejsce śmierci |
17 maja 2010 |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód | |
Odznaczenia | |
Yvonne Loriod zamężna Messiaen (ur. 20 stycznia 1924 w Houilles, zm. 17 maja 2010 w Saint-Denis) – francuska pianistka, pedagog i kompozytorka; żona Oliviera Messiaena i prawykonawczyni jego utworów[1][2].
Naukę gry na fortepianie zaczęła w wieku 6 lat u Nelly Eminger-Sivade. W wieku czternastu lat jej repertuar obejmował wszystkie koncerty fortepianowe Mozarta, wszystkie sonaty Beethovena, 48 preludiów i fug Bacha, a także standardowe utwory klasyczne i romantyczne[3].
Na początku lat 40. wstąpiła do Konserwatorium Paryskiego. Studiowała harmonię, fugę, orkiestrację i kompozycję pod kierunkiem Lazare’a Lévy’ego, Marcela Ciampi, Oliviera Messiaena i Dariusa Milhauda, zdobywając siedem premier prix[1][2][3].
W 1943 wspólnie z Messiaenem zagrała jego suitę Visions de l’amen na dwa fortepiany podczas prapremiery tego utworu. Odtąd jako pierwsza wykonywała i nagrywała wszystkie jego utwory fortepianowe i partie fortepianowe utworów orkiestrowych[1][2].
W latach 1967–1989 wykładała w Konserwatorium Paryskim oraz na Międzynarodowych Letnich Kursach Nowej Muzyki w Darmstadcie[1][2]. Jej uczniami byli m.in. Michel Béroff, Pierre-Laurent Aimard, David Kim, Roger Muraro, Grzegorz Jastrzębski[1].
Była drugą żoną Oliviera Messiaena (od 1961 do jego śmierci w 1992). Jej siostra, Jeanne Loriod, była wirtuozem gry na falach Martenota[1].
W 1991 powstał poświęcony jej godzinny film dokumentalny Une leçon particulière de musique avec Yvonne Loriod w reżyserii François Manceaux[2][4].
Preferowała muzykę współczesnych kompozytorów, takich jak: Claude Debussy, Maurice Ravel, Isaac Albéniz, Béla Bartók, Arnold Schönberg; wykonywała też muzykę Bogusława Schaeffera[1]. Dokonała wielu prawykonań utworów muzyki współczesnej. Jej pionierskie nagrania Sonaty Jeana Barraqué’a i II Sonaty Pierre’a Bouleza miały duże znaczenie w czasach, gdy prawie nikt inny nie grał takich utworów[1][2]. Jej amerykański debiut był światową premierą Turangalîla-Symphonie Messiaena w wykonaniu Boston Symphony Orchestra pod dyrekcją Leonarda Bernsteina w 1949 w Bostonie[3].
Loriod wpływała na rozwój faktury muzyki fortepianowej Messiaena, poprzez swój styl gry z charakterystycznym nasyceniem brzmienia, bogactwem barwy i rytmiczną wyrazistością. Messiean mówił, że jej biegłość i maestria dawały mu swobodę i pozwalały na największe nawet ekstrawagancje w kompozycjach fortepianowych, ponieważ miał pewność, że Loriod bez trudu je opanuje[1][2].
Poza działalnością koncertową, Loriod skomponowała kilka utworów, choć jedynie Trois Mélopées africaines doczekał się publicznego wykonania. Miała też swój współudział w redagowaniu teoretycznych prac Messiaena[3].