Luciano Berio (ur. 24 października 1925 w Oneglii, w Ligurii, zm. 27 maja 2003 w Rzymie) – włoski kompozytor okresu powojennej awangardy.
Słynął ze swoich muzycznych eksperymentów i działalności w zakresie muzyki elektronicznej. Zwrócił na siebie uwagę także swoimi transkrypcjami dzieł innych kompozytorów różnych epok – od Henry’ego Purcella po Igora Strawinskiego oraz inspirowaniem się dziełami filozoficznymi, literackimi, poetyckimi, Biblią aż po utwory Jamesa Joyce’a[1].
Życiorys
Luciano Berio urodził się w Borgo d´Oneglia, małej wiosce w Ligurii. Po studiach w konserwatorium mediolańskim pracował przez pewien czas dla włoskiej radiofonii i telewizji (1953-1960), gdzie założył „Studio fonologiczne”, w ramach którego organizował serie koncertów muzyki awangardowej. Lata 1961-1965 poświęcił działalności pedagogicznej – wykładał w USA na uniwersytecie Harvarda, gdzie zapoznał się z nowoczesną techniką kompozytorską jak wówczas był serializm. Wykładał także w kilku uczelniach europejskich – zwłaszcza w Darmstadt. Poznał tam takich kompozytorów jak Pierre Boulez, Karlheinz Stockhausen, György Ligeti. Od roku 1965 był wykładowcą na wydziale kompozycji w Juilliard School w Nowym Jorku, gdzie pozostał aż do roku 1971. Od roku 1980 był członkiem Towarzystwa muzyki elektroakustycznej w Paryżu, w roku 1981 założył instytut nowej muzyki we Florencji, gdzie były realizowane kompozycje, m.in. Johna Cage’a. W ciągu swojej kariery pracował także jako dyrygent miejscowej orkiestry, szef artystyczny festiwalu „Maggio Musicale” we Florencji, od roku 1988 został członkiem Royal Academy of Music w Londynie. Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (1994)[2]. Otrzymał także prestiżową nagrodę Siemensa. Utwory Beria są często wykonywane na całym świecie.
Podczas studiów Berio pracował jako akompaniator klasy wokalnej – tam poznał amerykańską mezzosopranistkę Cathy Berberian, która została jego żoną krótko po ukończeniu studiów (rozwiedli się w 1964 roku). Berio napisał wiele utworów z myślą o jej unikatowym głosie.
