Dit is den Tweantsen taalwiezer Tweants-Nederlands. Hier stoat zaken as grammatika, weurde, zegswiezen en plaatsnamen.
Zeet ok et artikel Tweants
Et Tweants is n dialekt van et Neersassies, ne West-Germaanse sproakengroep. Tweants wörd zowat in heel Tweante sprökn. 75% van de Tukkers zeg at ze et good köant, 62% zeg at ze et ook dageliks doot.
Standaard Tweants gef et nich. Hoast ieder dörpken hef zienen eigen slag. Belangrieke herkenningspeuntn bint et gebroek van nit, nich en neet. Wo meer a'j noar et oostn goat, te meer as ze nich zegnt. Vjenne, Eanter en Riesn en wat kleanere plaatsn der umhen hebt nen helen biezeunderen slag: dee hebt de oolde Westfaalse kleenkerbuuging beheuldn in völ weur.
In de meest westelike plaatsn (Healdern, Nijverdal) lik et meer Sallaands, umdet dee um wöarde te verkleanen neet et Tweantse achterplaksel -ke gebroekt (boom - beumke), mer -ie (boom - beumpie). Ook hebt dee ne kleenkerverheuging metkreggen. Tweants zeg stool, hoes en been terwiel as de westelike plaatsen stoel, huus en bien zegt.
Dialektonderzeuker Jo Daan deelden et Tweants in twee heufdsoortn in: West-Tweants (ok wal Tweants-Groafskops neumd) en Oost-Tweants. et Vjens kreag ne aparte stea.
Sosjaal bekekken kuiert leu oet Tweante wat indirekter as aandere leu oet Neerlaand. Nen Tukker kuiert vake in understatements. As et bievuurbeeld in nen kamer slim hete is, zegt nen Tukker vake at et dr "good doo" is. et Wörd wal es ezegd at de heugste vörm van Tweantse weardering is: "Det was lang nit gek".
Tukkers goat aalt op ne spölse manere met öare sproake umme. Ze probeert dinge aalt zo beeldend meugelik te zegn. As bievuurbeeld nen Tweantsen tuinman an zinnen knecht vrög of he eawen et op eruumde blad wat op de koare lig wil anstaampen (zodet der mear in kan), zegt he nit: "Wo'j det eawen anstaampen?", mear "Wo'j doar eawen oawerhen daansen?". Ook wordt dr in Tweante regelmoatig vuur de wille neosassismes gebroekt.
Der besteet ginne offisjele skriefwieze vuur et Tweants. Wal zeent der twee skriefwiezes mear of meender algemeen an enömmen; de Standaard Schriefwieze en de skriefwieze van de Kreenk vuur Tweantse Sproake (KTS). De standaard skriefwieze wil wat den oetgaank -(e)n betreft de sprektaal zo good meugelik wiergewen en biej de metkleenkers rekkenskop hoalden met etymologie en woordvörming. De KTS-skriefwieze wil meer ansloeten bie leazers dee as Hollaands leazen gewoon zeent, en bie de skriefwiezes van aandere gebeden. Vuurbeelden:
Standaard Schriefwieze:
Vie gungn n eandken hen loopn en deedn oonderweg verskilnde zaakn bekuiern
KTS-skriefwieze:
Vie gungen 'n eandken hen lopen en deden oonderweg verskillende zaken bekuieren.
Beaide skriefwiezes hebt zo vuur- en noadelen. De Standaard Schriefwieze hef as vuurdeel det et gin twiefel löt oawer de oetsproake. Een groot noadeel is det et gaaw onleasboar wörd, umdet der smangs onwies völle metkleenkers op de riege komt te stoan. De KTS-skriefwieze hef as vuurdeel det et good leasboar is vuur leu dee as met Hollaands leazen op zeent egröaid. Een groot noadeel is det et nit recht anslot op de beleawing van oetsproake, umdet der klaanken eskrewen mut worden dee as nit oet esprökken wordt. Dit keump op onervarene Platleazers vrömd en onnatuurlik oawer.
Op disse wikipedia magt beaide skriefwiezes broekt worden.
Um een dudelik oetsproakoawerzicht te gevven, maket vie oonderskead tusken kleenkers en metkleenkers. Oetsproake kan nog wal es ofwieken van den eskrewenen vorm.
Meesttieds wördt an et eande van een woord noa nen langen klaank de [r] neet oet-esprökken. In plaatse doarvan wördt der nen dreei emaakt noar de [ə] of [à]/[ø]:
[eeə] - dissen klaank begeent as in et Duutse geben, mear an et eande dreeit he met ne "jöh". Ofwieknde dialekten zooas et Riessens en et Eanters doot dit völle. Et Vjens steet der um bekeand det et zelfs allene den "jöh" oetsprekt, mear dan as "jèh"; Tweants breef wörd in et Riesns breeəf en in Eanters "brieəf" en in et Vjens "brjèf".
As tusken twee kleenkers nen stoarkn stemloozn metkleenker steet, krig den stemme. Det geeld ook as-e an et begin van n woard steet en et vurige woard met nen kleenker eandigt.
In de dialektn dee't esprökn wordt in et Vjenne, Eanter, Riesn, en zo noe en dan ok oostelik van de liene tusn Hoksebarge-Eanske, Bokel-Hengel en Hengel-Oldnzel, kö'j mangs of bienoa aait ne klaankbrökke heurn. Ne klaankbrökke is nen klaank dee vaak veurof goan wörd deur ne zachte töt harde [j]-klaank. Disse brekking kan broekt wordn, moar et is nich n verplich deel van de Tweantse uutsproak.
In völle plaatsn wördt "hee" ook vuur vrouwleu broekt. et Blik oet de rest van et verhaal wal of et um nen kearl of ne vrouwe geet.
Et ekeuzene lidwoard (en oetgaank van bievooglike naamwöarde) bie zelfstaandige naamwöarde haank of van et woardgeslacht, woervan as Tweants der dree hef: Mannelik, Vrouwelik en Onziedig. Doarbie maakt et Tweants oonderskeaid tusken bepoalden en onbepoalden vorm. Belangriek is hierbie det et grammatikale geslacht neet etzelfde as et biologiese geslacht hooft te wean. Et grammatikaal vrouwelike eande (vogel) kan biologies best een männeken wean: "doar zweamp ne mannelike eande." Et lidwoard bepoalt hier ook of et oawer den vogel geet of oawer nen ofstaand; hee zweamp nen helen eande."
Vergeliekt ook et oonderskeid tusken ne bolle (stier, een vrouwelik woard) en nen bol (stuk of ofstaand, een mannelik woard).
Et is lastig um zoonder vuurkennis te bepoalen wat vuur een geslacht of een woard hef. Et keump vake oawereen met wo as et in et Hoogduutsis, mer det geet neet aait op. Doar keump nog bie det et völ leu neet oetmaakt. Vuural jonge leu dee der vuur kiezet um Plat te kuieren, veend et feit dét ze Plat kuiert belangrieker as good Plat kuiern. Ze haalt dan de geslachten duur mekoar. In gesprökkene sproake vaalt der lecht langshen te sjoemelen, dus vaalt et neet op.
Männelike wöarde hebt in onbepoalden vorm et lidwoard nen. In bepoalden vorm et lidwoard den. Beropen zeent meestal männelik (behalve de vanoolds vrouwelike beropen, bv. in de zorg). In gesprökkene sproake wörd et onbeklemtoonde den vake verkortt töt 'n, zodet et verwarrend genog onziedig kan lieken.
Vrouwelike wöarde hebt in onbepoalden vorm et lidwoard ne en in bepoalden vorm et lidwoard de. Et West-Tweants hef achter vrouwelike wöarde meestal ne -e (vrouwe, kaste, katte, piepe, baanke). Wiedters zeent wöarde dee as eandigt op -is(se), -ieje, -ead/eat en -ing/-ige vrouwelik: geskiedenisse, boerderieje, universiteat, vereanige.
Onziedige wöarde hebt in onbepoalden vorm et lidwoard een. In bepoalden vorm et lidwoard et.
Alle verkleanwöarde wordt onziedig: den kearl - et kearlken. De vrouwe - et vröwken. Et keend - et keendjen.
Mannelik | Vrouwelik | Onziedig | Meervoald |
---|---|---|---|
nen kearl | ne vrouwe | een wich | .-. leu * |
Mannelik | Vrouwelik | Onziedig | Meervoald |
---|---|---|---|
(de)n kearl | de vrouwe | et wich | de leu |
Um dinge an te wiezen wörd oonderskeaid emaakt tusken dinge dee't kort bie en wied(ter) of zeent.
Mannelik | Vrouwelik | Onziedig | Meervoold |
---|---|---|---|
dissen kearl | disse vrouwe | dit wich | disse leu |
Mannelik | Vrouwelik | Onziedig | Meervoold |
---|---|---|---|
den kearl | dee vrouwe | det/dat wich | dee leu |
Disse dreedeling keump in alle bievooglike naamwöarde wierumme: den Lesten -n van et mannelike lidwoard en de leste -e van et vrouwelike lidwoard wörd achter et bievooglike naamwoord eplakt um et geslacht van et bievooglike naamwoard te loaten kloppen met et geslacht van et zelfstaandige naamwoard.
*In Noord-Oost Tweante wördt dee leste -e- van et vrouwelik zelstaandig naamwoard nit oet esprökken: ne vrouw - ne kleaine vrouw - dee kleaine vrouw
Bie n onziedigen oetgaank van bievooglike naamwöarde wörd oonderskeaid emaakt tusken onbepoalende en bepoalende lidwöarde:
Mannelik | Vrouwelik | Onziedig | Meervoald | |
---|---|---|---|---|
ik | mienn/minn | miene/minne | mien/min | miene/minne |
doe/dow | dienn | diene | dien | diene |
iej/i-j | oewn | oewe/oene | oew | oewe |
hee/zee/ut/t/et | zienn/zinn | ziene/zinne | zien/zin | ziene/zinne |
Wiej/wi-j/viej(leu) | oonzn | oonze | oons | oonze |
iejleu | oeleu | oeleu | oeleu | oeleu |
zee(leu) | öarn/earn/eern | öare/eare/ere | öar/ear/eer | öare/eare/ere |
Tweants is oonderdeel van et West-Neersassies, wat blik oet et eenheidsmearvoold. Dit hoald in dat alle wearkwöarde in de eerste en tweede persoon mearvoold op dezelfde wieze vervoogd wordt as de tweede persoon eankelvoold. In de hudige tied kriegnt de wearkwöarde in n tweeden persoon eankelvoold en alle dree persoonn mearvoold nen -t achter n stam van et woard.
Oawer de verleedn tied en voltooiden tied is völle te doon, want dr is weainig eenheaid in. Hieroonder zee'j van et wearkwoard loopn achter mekaar de hudige, verleedn en voltooide tied in de verskilnde vörme stoan:
Met regelmoatige woarkwöarde wordt dee woarkwöarde bedoold woervan n stam bie elke persoon onveraanderd blif.
persoon | rechtevoortse tied | verleedn tied | voleandigde tied |
---|---|---|---|
Ik | haal/hale | haaln | (e)haald |
Doe | haals | haalns | (e)haald |
Iej | haalt (aansum: haal iej) | haaln | (e)haald |
Hee | haalt | haaln | (e)haald |
Wiej | haalt (aansum: haal/hale wiej) | haaln | (e)haald |
Iej(leu) | haalt (aansum: haal iej) | haaln | (e)haald |
Zee | haalt | haaln | (e)haald |
persoon | rechtevoortse tied | verleedn tied | voleandigde tied |
---|---|---|---|
Ik | heb(be) | had/har | (e)had |
Doe | hes | hars | |
Iej | hebt | hadn/harn | (e)had |
Hee | hef | had/har | (e)had |
Wiej | hebt | hadn/harn | (e)had |
Iej(leu) | hebt | hadn/harn | (e)had |
Zee | hebt | hadn/harn | (e)had |
persoon | rechtevoortse tied | verleedn tied | voleandigde tied |
---|---|---|---|
Ik | bin/zin | was/wazze | (e)wes(t) |
Doe | bis/beens/zins | wais | (e)wes(t) |
Iej | bint/zeent | warn/wazn | (e)wes(t) |
Hee | is | was | (e)wes(t) |
Wiej | bint/zeent | warn | (e)wes(t) |
Iej(leu) | bint/zeent | warn | (e)wes(t) |
Zee | bint/zeent | warn | (e)wes(t) |
persoon | rechtevoortse tied | verleedn tied | voleandigde tied |
---|---|---|---|
Ik | goa | gung | (e)goan(e)* |
Doe | gees | gungs | (e)goan(e) |
Iej | goat | gungn | (e)goan(e) |
Hee | geet | gung | (e)goan(e) |
Wiej | goat | gungn | (e)goan(e) |
Iej(leu) | goat | gungn | (e)goan(e) |
Zee | goat | gungn | (e)goan(e) |
Met onregelmoatige woarkwöarde wordt dee woarkwöarde bedoold woervan n stam in de 3de persoon in de hudige tied ne umlaut krig.
persoon | rechtevoortse tied | verleedn tied | voleandigde tied |
---|---|---|---|
Ik | doo | deu/döa/dee | (e)doan(e) |
Doe | dös | deus/döas | (e)doan(e) |
Iej | doot | deudn/döadn/deedn | (e)doan(e) |
Hee | döt/dut | deu/döa/dee | (e)doan(e) |
Wiej | doot | deudn/döadn/deedn | (e)doan(e) |
Iej(leu) | doot | deudn/döadn/deedn | (e)doan(e) |
Zee | doot | deudn/döadn/deedn | (e)doan(e) |
persoon | rechtevoortse tied | verleedn tied | voleandigde tied |
---|---|---|---|
Ik | loop/lope | leup | elop/loopn |
Doe | löps/loopst | leups | elop/loopn |
Iej | loopt (aansum: loop iej) | leupn | elop/loopn |
Hee | löp | leup/leep | elop/loopn |
Wiej | loopt (aansum: lope/loop wiej) | leupn | elop/loopn |
Iej(leu) | loopt (aansum: loop iej) | leupn | elop/loopn |
Zee | loopt | leupn | elop/loopn |
Zelfstaandige naamwöarde köant wean männelik, vröwwelik en onziedig in et Tweants. Ofhaankelik van et woardgeslacht mut et lidwoard en n oetgaank van et bievooglike naamwoard ekeuzn wordn.
Onbepoald | Bepoald | Anw vnw kortbie | Anw vnv ofstaand | |
---|---|---|---|---|
Männelik | nen kearl | n kearl | dissen kearl | den kearl |
Vröwwelik | ne vrouwe | de vrouwe | disse vrouwe | dee vrouwe |
Onziedig | n keend | t keend | dit keend | det keend |
t Bievooglike naamwoard krig in onbepoalden vörm n oetgaank van et lidwoard met: nen mooien kearl, ne mooie vrouwe, n- mooi- keend. In bepoalden vörm krig et onziedige woard ne extra -e: det mooie keend.
Alle wöarde dee't eandigt op -ing of -eit/-eaid zeent vrouwelik.
t Mearvoold kan op verskilnde wiezes evörmd wordn. Mannelike wöarde kriegnt vake ne klaankumbuging (umlaut): 1 hoond - 2 heunde. Vrouwelike wöarde kriegnt ne -n dr bie achter: 1 kiste - 2 kistn. Onziedige wöarde kriegnt dr -e(r) bie achter: 1 keend - 2 keender.
Onziedige wöarde met nen roondn klaank achterin n moond (oo, oe, oa) kriegnt ook ne umbuging noar vuurtn in n moond: 1 book - 2 beuke, 1 hoes - 2 huuze, 1 hoar - 2 höare. Klaankn dee't al vuurin n moond emaakt wordt, kriegnt gin klaankumbuging: 1 been - 2 bene.
t Oonderskeaid tusken Oost-Tweants en West-Tweants is hier vuural det et Oost-Tweants bie mannelike en onziedige wöarde n lestn lettergreep vortlöt: 1 hoes - 2 huuz, 1 woard - 2 wöar, 1 been - 2 been.
Wöarde dee't van oorsproonk nit Tweants zeent wordt vake vanzelf as vrouwelik ezeen, en kriegnt dus ook vrouwelike mearvooldsoetgänge. Wöarde dee't eandigt op -eit/-eat kriegnt vake ne mearvoolds-n (fakulteat - fakulteatn), en wöarde dee't eandigt op -ing ne mearvoolds-s (vereniging - verenigings).
De wieze woerop at et mearvoold evörmd kan wordn, kan ook van doarp töt doarp nog wier verskiln. In wat dialektn raakt et oonderskeaid tusken mannelik en vrouwelik aal mear vergetn, en wordt rechtevoort de meeste mearvooldn op de vrouwelike wieze doan, duur dr ne -n achter te plakn. Zo is et mearvoold van woard "wöarde", mer völle dialektn maakt doar "woordn" van.
t Is opvalnd det bv. in Riessen de leu zegnt: 1 stroate - 2 stroatn, terwiel et in et Eanters is: 1 stroate - 2 ströate. Dit is opmaarkelik umdet "stroate" n vrouwelik woard is, mer in et Eanters mearvoold toch umlaut krig.
In wat deeln van Tweante wördt de sch- op zin Hollaands oet-esprökn, in aandere deeln wördt e as sk- oet-esprökn. Dr is gin regel vuur, en n eenn zegt skole en n aander schole. Dit is ook nit per plaatse verskilnd, mear hef te maakn met persoonlike vuurkuur, of invlood van de umgewing.
Dr wörd wal es edacht det dit dr met te maakn hef det de oolde leu oet Tweante öare wichter Hollaands prebeern te learn en de wichter verbettern as zee in et Hollaands van skuur vuur schuur deedn. De wichter gungn disn regel dus ok in et Tweants gebroekn.
Disse "verbettering" zorgt dr ook vuur det leu ook wöarde met sch- goat oetsprekn dee't juust wál met ne sk- mut wordn oet esprökn, zo as bv. scheetbord (skateboard) en schielers (skeelers). Dit woarkt ook aansumme: leenwöarde oet et Hollaands met ne sch- wordt mangs met ne sk- oet esprökn (bv. niejskierig)
Op disse wiki tref ie dus mangs sch-, en mangs sk-.
Wat woarkweurde köant (net as in et Hollaands) veraanderd wordn in zelfstandige naamweurde duur der -ing of -ige (oetsproak -ege) achter te plakn. Dee leste meugelikheaid is alleen wat eulderwètser. Rechtevoort wördt -ing mear gebroekt, mear -ige keump in wat plaatsen ook nog wal völle vuur. Doarumme kö'j hier beaide teegnkomn. Vuurbeeldn:
Duur euldere sprekkers van et Tweants wördt mangs nog et hulpwoarkwoord hebn in plaatse van wean gebroekt. Dèt geet op de zelfde wieze as in et Engels:
Rechtevoort geet et op et gebroek van wean in dee stean op an:
Tukkers gebroekt heel vake doon as hulpwarkwoord um ne haandeling te beskriewn. A'j det noar et Hollaands vertaalt, kleenkt et wat keenderlik in de oorn, mear feailik is et heel normaal.
Umdet völle sprekkers rechtevoort ook völle Hollaands doot, meant ze dèt dit keenderlik is, en doarumme neet good. Dee gebroekt doarumme rechtevoort meestntieds n Hollaandsn vorm: Ik leaze.
Tweants steet ook bekeand um de völle saamntrekkings van weurde. Dit gebuurt allene neet op good geluk, mear as et oonderwoarp noa et hulpwoarkwoord keump, zoo as wiln, hebn, wean, doon en woarkweurde dee at op nen kleenker eandigt. Allene as der noadruk op et oonderwoarp keump, wördt dit neet edoan.
Wiln
Meestieds wördt wiln saamn etrökn tot
Goan
Vuurbeeld met hebn
In et Tweants wordt regelmoatig dubbele vuurzetsels gebroekt. Vake slot dan een "noa"zetsel et vuurzetselvuurwearp of. Dit is um ne oetdrukking wat mear kracht met te gewen, of te loaten zeen det ne beskrewene gebuurtenis met völle geweald gebuurt.
Vuurbeelde:
In et Nederlaands | In et Tweants |
---|---|
Aardappel | Eerdappel, earpel, eerpel, tuffel, Vjens: jappel |
Altijd | Aait, aalt, aaltied, altied |
Azijn | Ettik, azien |
Begrafenis | Groov, grove, groof, groav(e), begraffenis |
Boerenkool | Moos |
Bomen | Beum(e) |
Boos, kwaad | Hellig |
Boterham | Brugge, snee/vlak stoete |
Bretels | Li(e)chtn, zeeln |
Broek (kleding) | Boks(e) |
Brood (als stof, wit-) | Stoet(e) |
Bunzing | Ulk |
Deel (Boerderij) | Del(le) |
Den (boomsoort) | Dan(ne) |
Drempel | Dorpel, zul |
Eik (als ding) | Eekn |
Eik (als soort) | Eek |
Eelt | Zwil |
Gierigaard | Knieperd, kniepköttel |
Gootsteen | Göttegat, götngat, gottegat |
Haagwinde (plant) | Pispötjes |
Ham (vlees) | Skeenkn |
Huid/lichaam | Hoed |
Jas(je), colbert | böais |
Kerk | Keark(e), kaark(e), koarke, kark(e) |
Kleding | Kleer, klere, klear(e), |
Koe | Koo, meervoald beest(e) |
Kreuken | Knöttern |
Kwikstaart (vogelsoort) | Bouwmeaisterke |
Mensen | Leu |
Merel (vogelsoort) | Geenteling, Geetlink |
Mier | Miegeamp |
Modder | Drek, modde |
Mol | Weul(e), wreut, vroot, vrote |
Morsen (werkwoord) | Sopn, smearn, smiestern, knooin, slatern |
Motor (andrieving) | Tuf |
Muur (kruid) | Miere |
Onkruid | Roed, onkroed, rood |
Ontzettend | Onmeundig, machtig |
Ooievaar (vogelsoort) | Stoark, meervoald stöark(e), kikkervretter, klepper-Deark |
Opscheplepel | Sleef |
Pinda's | Aapnnötjes |
Prullenbak | Askenemmer |
Punt/uiteinde | Tip |
Reu (hond) | Rekkel |
Rookkamer | Damphoes, damphuus |
Ruzie | Verskel, drokte, houweriej(e), kif, stichelderiej(e), gedoo, wöarde hebn |
Schaap | Schoap |
Schort | Scholdook, scholk, skelk, schoeterd, sloch(t), sluj, sopsleui. |
Schuim | Broes, schoem |
Sperwer | Klemmerd |
Stier | Bol(le), boln |
Stoel | Stool |
Stoeien | Balgen, dawweln |
Taal | Sproak(e), taal |
Toilet | Huuske, driethoes, tonne, pot |
Totaal, helemaal | kats, kèts, gils |
Tuin | Hof, goardn |
Ui | Siepel |
Uil | Oel(e) |
Vijver | Viever |
Visite | Kuiervolk, visiet, viseet, visite, viziet, visietnleu |
Vogelverschrikker | Skiw* |
Voorhoofd | Plètte, plät(te) |
Zak (in kleding) | Tuk |
Zak (plastic/papieren) | Toetn, tute, buul |
Zeef | Ziej(e) |
Zinsbegoocheling | Oognbekeukelderieje |
Tweants hef vake aandere oetdrukkings as et Hollaands. Zo kan et Hollaandse "alles goed?" letterlik vertaald wordn noar "Alns good?", mear echt Tweants gebrok vake de vroage "Good te passe?. De Tweantse zegswiezn zeent vake beeldend; duur ne abstrakte beskriewing te geewn, weett de tooheurders wat dr bedoold wörd. Der zitt vake natuurellemeantn in. De beskriewings köant mangs slim ofwiekn van et bedoolde. Tukkers vertaalt disse zegswiezn vake rechtstreeks noar et Hollaands, woerduur at de Tweantismes ontstoat.
Hier he'j n poar vuurbeelde:
In et Nederlaands | In et Tweants |
---|---|
Alles goed? | Good te pas(se)? Nog n betjen goans? Wodöanig? Kö'j et volhooldn? |
Aandacht van de andere sekse krijgen | Gesnoef um de dure hebn, geroek um et hoes kriegn |
Ben je doof? | He'j et met de oorn? He'j zwil in de oorn? |
Daar kun je zeker van zijn | Doar hoo'j nit achteran. Doar kö'j doonder op zegn. Doar kö'j gif op innemn |
Dat gaat je mis hoor! | Det vrös oe op n emmer! |
De wind van voren krijgen | n Schoer duur de bene kriegn, n board der of kriegn, de kaste oet ekeard kriegn |
Het ligt nooit aan hemzelf | As nen boer nit kan zwemn (dan ligt et an et water) |
Ik ben werkeloos | Ik bin bie de dure/t hoes/de kökken |
Lachen als een boer met kiespijn | Lachn as nen sik in de braandnetteln |
Van hem/haar is niet te winnen (bij gesprekspartners die koppig vasthouden aan hun foutieve standpunten, met enige wrevel vastgesteld) | Teegn n peard kö'j nit gaapn / teegn ne koo kö'j nit drietn |
Verkering uit hebben | Ut nus/nös oonder n boom / de beume hebn (lign) |
As nen Tukker wat te völle dut met noadelige gevolgen, keump dr vuur et woarkwoord n prefix ver-:
In et Tweants | In et Nederlaands |
---|---|
Albeargn | Albergen |
Almelo | Almelo |
Beantel | Bentelo |
Beckum | Beckum |
Böaningn | Beuningen |
Bokel | Boekelo (Enschede) |
Bokel | Boekelo (Haaksbergen) |
Boorn | Borne |
Boornerbrook | Bornerbroek |
Breklenkaamp | Breklenkamp |
Broenehaar | Bruinehaar |
Buurse | Buurse |
Dealdn | Delden |
Dealdnerbrook | Deldenerbroek |
Dealdner Es | Deldeneresch |
Deankaamp of Dearnkaamp, n Doarp | Denekamp |
Deepn | Diepenheim |
Deulder | Dulder |
Doarle | Daarle |
Doarseveld | Daarlerveen |
Döarningn | Deurningen |
Eanske | Enschede |
Eanter | Enter |
Eul | Oele |
Fleringn | Fleringen |
Gammelke | Gammelke |
Geester | Geesteren |
De Glanerbrug | Glanerbrug |
Goor | Goor |
Haadorp | Adorp |
n Haarbrik | Harbrinkhoek |
n Ham | Den Ham |
Hoksebarge | Haaksbergen |
Heldern of Healndoorn | Hellendoorn |
Hengel | Hengelo |
Hertem | Hertme |
De Hoeve | Sint Isidorushoeve |
t Langnven | Langeveen |
Lattrop | Lattrop |
Lemsel | Lemselo |
Lönnker | Lonneker |
Loster | Losser |
De Lut | De Lutte |
Mariaparochie | Mariaparochie |
Maander | Mander |
t Maanderven | Manderveen |
Maarkel | Markelo |
Niejstad | Nijstad |
Nijverdal | Nijverdal |
Noard Döarningn | Noord Deurningen |
Nötter | Notter |
Nutter | Nutter |
Oagel | Agelo |
Old Oatmörsken | Oud Ootmarsum |
Oatmörsken of Oatmöske | Ootmarsum |
Oaverdeenkel | Overdinkel |
Oazele | Azelo |
Oldnzel | Oldenzaal |
Ossel | Usselo |
Rektum (Wierdn) | Rectum |
Reutum | Reutum |
Riessen | Rijssen |
Rossum | Rossum |
Senoa | Zuna |
Soasel | Saasveld |
Tilgt | Tilligte |
Tubbige | Tubbergen |
Twekkel | Twekkelo |
Vas | Vasse |
t Vjenne | Vriezenveen |
Voalt | Volthe |
De Wieke | Vriezenveensewijk |
Vroomshoop | Vroomshoop |
Weersel | Weerselo |
Westerhaar | Westerhaar-Vriezenveensewijk |
Wierdn | Wierden |
Zeander | Zenderen |
De Zoeke | De Zoeke |
De taalwiezers en et woordenbook | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|