Gebäörtenisse
geäöpend in 31 mei 1952.
- 1 jannewarie - Jordanië kriet ein nuuj gróndjwèt die oetgeit van de ministerieel verantjwoordelikheid.
- 26 jannewarie - Biej heftige ónlöste in Caïro valle doaje en gewónje, en waere de hoeze van boetelenjersj aangevalle. De Wafd-regering van Nahas Pasha kiek toe en treujt nauweliks op.
- 7 fibberwarie - Prinses Elizabeth van 't Verenigd Keuninkriek wirt beëdigd es keuningin.
- 15 fibberwarie - De 6e Olympische Wènjtersjpele waere in Oslo door prinses Ragnhild geäöpend. Nederlandj wint op dees sjpele 3 zilvere medailles.
- 18 fibberwarie - Griekelandj en Turkije traeje toe tot de NAVO.
- 11 miert - Parlemèntsleje van de Egyptische Wafd weigere same te wirke mèt de nuuj regering van Hilali Pasha. Ómdat ziej ein meërderheid höbbe in 't parlemènt, zal dit door keuning Farouk waere óntbónje.
- 14 miert - In Qumran ónger Jericho wirt ein derde grot gevónje mèt Doaj Zeërolle.
- 21 miert - In Nederlandj waere de lètste doadvonnisse voltrokke die in de biejzunjere rechspleging zint oetgesjpraoke. De SS'er Pieters en de SD'er Albrecht waere doadgesjaote.
- 28 april - Inwirkingtraejing van 't Vredesverdraag van San Francisco; Japan herwint zien soevereiniteit.
- 21 mei - 't Amsterdam-Rienkanaal wirt geäöpend.
- 31 mei - 't Sjprookjesbosj De Efteling in Kaatsheuvel wirt geäöpend.
- 21 juni - De ARRA I, de eësjte in Nederlandj geboewde computer, wirt officieel in bedrief gesjtèld.
- 23 juli - In Egypte nump 't Comité van Vriej Offesere ónger leijing van Gamal Abdel Nasser de mach euver van de regering van Hilali Pasha. Keuning Farouk wirt aafgezat en formeel wirt zien zoontje Fouad II in zien weeg es keuning van Egypte oetgerope.
- 26 juli - Nasser en de ziene sjuve generaal Naguib nao veure es premier en regent.
- Biej de Olympische Sjpele in Helsinki wint Emil Zátopek veur Tsjecho-Slowakije goud op de 5000 maeter, de 10.000 maeter en de marathon.
- Definitieve aafsjluting van de Braakman, eine zeë-erm van de Westersjelde in Zeëuws-Vlaandere.
- 2 augustus - In Nederlandj geit 't televisiebeeld tot 18 augustus op zjwart waeges vekansie.
- Door eine hevige raegeval wirt 't angersj zoa pittoreske Èngelsje dörpke Lynmouth verzjwolge door de boete zien oeversj traejende revier de Lyn. D'r valle 32 sjlachoffersj en d'r zint hónderde daakloaze.
- 13 september - 't Eësjte verhaol euver Jip en Janneke versjient in Het Parool.
- 3 oktober - Eësjte Britse atoomtes in Australië – hiejmit wirt 't Verenigd Keuninkriek de derde atoommach, naeve de Verenigde Sjtate (1945) en de Sovjet-Unie (1949). Frankriek en China volge later. In ditzelfde jaor (17 november) doon de Verenigde Sjtate de eësjte proof mèt ein watersjtofbóm, väöle maole krachtiger es de atoombóm. Dit wirt 't begin van ein van de meis bedreigende óngerdeile van de kawwe aorlog, de kernwaopewedloup. Eërdere poginge óm atoomwaopes door ein supranationale organisatie te laote beheëre, loupe sjtök op óngerling wantrouwe van de groate mogendheje. In 1952 wirt door de VN de óntwaopeningscommissie in 't laeve gerope.
- 4 oktober - De Brusselse Noord-Zuidverbènjing is ein feit. Ze wirt ingereje door Keuning Boudewijn.
- 13 oktober - Eësjte oetzending van In Holland sjteit ein hoes, ein muzikaal heuërsjpel euver de femielie Doorsnee.
- 25 oktober - De Geïllustreerde Pers brink 't eësjte exemplaar van 't waekblaad Donald Duck oet es biejlaag van 't damesblaad Margriet.
- 17 november – De eësjte proof mèt ein watersjtofbóm wirt door de Verenigde Sjtate oetgeveurd.
- 22 november - Eësjte oetzending van de intoch van Sinterklaos op televisie, oetgezónje vanoet Amsterdam mèt J. Gajentaan es Sinterklaos.
- 25 november - In Londe geit 't toneëlsjtök Mousetrap van Agatha Christie in première. 't Zal pes miert 1974 ónaafgebraoke waere gesjpeeld, en is daomit de langs loupende toneëlveursjtèlling ter waereld.
- 4 december - Vanaaf 4 december hink d'r lange tied baove Londe eine heële dikke mis dae oetentelik aan 4000 luuj 't laeve kos. Hiejnao waere d'r maotregele getróffe óm deze sjmog tot 't verleje te laote beheuëre en van Londe ein sjoaner sjtad te make.
- 5 december - De eësjte keër dat Sinterklaos op de Nederlandse televisie wirt óntvange. Presentator is Mies Bouwman die dees taak vervölt tot 1973.
- 26 december - Oet de Koepelgevangenis in Breda óntsjnappe mèt behulp van boetesjtaondersj zeve aorlogsmisdadigers die daezelfde aovend nog in de ómgaeving van Berg en Dal de grens nao Wes-Duutsjlandj weite euver te kómme. 't Geit óm: Herbertus Bikker, Sander Borgers, Klaas Carel Faber, Jacob de Jonge, Willem van der Neut, Willem Polak en Antoine Touseul.
- zónger datum
- Nelson Mandela äópent in Johannesburg ein advocatekantoar veur neet-blanke Zuid-Afrikane.
- Äöpening van 't hoofketeer van de Verenigde Naties in New York City.
- De Europese Gemeinsjap veur Kaole en Sjtaal (de EGKS) is opgerich.
- Griekelandj en Turkije waere lid van de NAVO.
- Michael Ventris óntciefert 't Lineair B.
Nobelprieze
- Natuurkunde: Felix Bloch en Edward Mills Purcell "um hun oontwikkeling vaan nui methodes veur nucleair magnetische perciziemetinge en hun oontdèkkinge in dat verband."
- Sjemie: Archer Martin en Richard Laurence Millington Synge "um hun oetvinding vaan partitiechromatografie."
- Geneeskunde: Selman Abraham Waksman "um zien oontdèkking vaan streptomycine, 't ierste antibioticum wat wèrk tege de tering."
- Literatuur: François Mauriac "um 't deep spiritueel inziech en de artistieke intensiteit boemèt heer in zien romans 't drama vaan 't minselek leve heet gepenetreerd."
- Vrei: Albert Schweizer, "missiedokter, stiechter vaan Lambaréné (Gabon)" (e jaor later oetgereik).
.jpg)
.jpg)
