Gebäörtenisse
- 5 jannewarie - President Nixon kóndigt in San Clemente, Californië, de óntwikkeling aan van ein herbruukbaar ruumdevaartuug aan: 't Space Shuttleprogramma.
- 12 jannewarie - De Amerikaanse televisieserie All in the Family versjient veur 't eësj op de Nederlandse tv.
- 14 jannewarie - Margrethe II van Daenemarke weurt de ièrsjte vrouweleke monarch van Daenemarke in Modernen Tied
- 30 jannewarie - Bloody Sunday: biej ein demonstratie in 't Noord-Ierse Londonderry sjut 't Britse leger 13 burgersj doad.
- 3 fibberwarie - Äöpening van de èlfde Olympische Wèntjersjpele in Sapporo, Japan. 't Zint de eësjte Wèntjersjpele in Azië. De Nederlandse sjaatsploog, mèt ónger angere Ard Schenk, Stien Kaiser, Kees Verkerk en Atje Keulen-Deelstra, wint in totaal veer gouwe, drie zilvere en tweë brónze medailles.
- 14 fibberwarie - In Brussel wirt 't "Cultuurpact" gesjlaote veur de besjerming van de filosofische en religieuze minderheje. Dit pact moosj eine gezónje basis vorme veur de culturele autonomie. 't Is ein van de sjtappe nao de federale sjtaot Belsj.
- 29 fibberwarie - Nao nogal emotionele debatte nump in Nederlandj de Tweëde Kamer ein motie-Voogd aan, wo-in de regering wirt opgerope aaf te zeen van häör veurnumme óm de drie van Breda vriej te laote.
- 15 miert - The Godfather geit in New York in première.
- 26 miert - Walter Planckaert wint de zevende editie van Nederlands ènnige wielerklassieker, de Amstel Gold Race.
- 10 april - In Iran truf ein aardbaeving mèt ein krach van 7,2 de sjtad Ghir Karzin in de provincie Fars en ein gebeed van 250 kilomaeter dao-ómhaer. Meë es 5300 luuj kómme óm.
- 22 april - Veur eige pebliek wint Tsjecho-Slowakije 't waereldkampioensjap ieshockey veur A-lenj.
- 29 april - Aanval van Hutu-guerrilla's in Burundi op leje van de regerende Tutsi-sjtam, wobiej tösje de 5000 en 15.000 Tutsi's gedoad waere. 't Tutsi-regeringsleger sjleit truk mèt hulp van Zaïre. Eindj mei waere circa 100.000 Hutu's gedoad. Väöl van hun vluchte nao de naoburige sjtate.
- 22 mei - De Nederlandse damgroatmeister Ton Sijbrands wirt in Hengelo waereldkampioen damme. Saer 1955 waas deze titel allein mer door Russe gewónne.
- 22 mei - Richard Nixon bezeuk es eësjte Amerikaanse president de Sovjet-Unie. Mèt Leonid Brezjnev besjpruk hae ónger angere de waopereductie.
- 26 mei - 't SALT I-verdraag tösje de Sovjet-Unie en de Verenigde Sjtate wirt geteikend.
- 27 mei - Decreet van de Nederlandse Cultuurraod (veurluiper van 't Vlaams Parlemènt in Belsj), rakende 't taalgebruuk biej de eëdaaflègking. Hiebiej wirt veurgesjreve, dat allein de eëd in 't Nederlands gèldj in 't Nederlandstalige landjsgedeilte. Hiejdoor wirt de wèt van 30 juli 1884 opgehaeve.
- 31 mei - In de Rotterdamse Koep wint Ajax de Europacup door mèt 2-0 Inter Milaan te versjlaon. Allebei de gole waere gemaak door Johan Cruijff. In 't TV-versjlaag wirt veur 't eësj gebruuk gemaak van herhaling van beelde in slow motion.
- 1 juni - Andreas Baader van de Baader-Meinhof-groep (RAF) geuf zich gewónne nao ein heëvig gevech mèt de Wes-Duutsje peliesie.
- 6 juni - Leje van de Volksunie (VU) hiese de regionaal Vlaamse leëuwevlag aan de gevel van 't Belzje Parlemènt. De sjtunt, dae nauweliks tweë oer doert, haet noch feitelik noch symbolisch ènnig gevolg.
- 15 juni - De 37-jaorige Ulrike Meinhof, kopsjtök van de Wes-Duutsje anarchistische Baader-Meinhof-groep wirt aangehawwe in Hannover, same mèt de 27-jaorige óngerwiezer Gerhard Müller.
- 15 juni - Cathay Pacific vluch-700Z sjtort neer nao ein bómexplosie in Vietnam. Alle 81 inzittende kómme óm 't laeve.
- 18 juni - Wes-Duutsjlandj wint in Brussel 't EK voetbal door de Sovjet-Unie in de finale mèt 3-0 te versjlaon.
- 19 juni - In de nach van 19 juni belt de nachwaker Wills, in Washington D.C., de peliesie op, óm te melje dat vief inbraekersj op 't hoofketeer van de democratische partiej zitte. Ze waere aangehawwe. Daomit sjtart 't bekènde Watergate-sjandaal, dat leijt tot 't gedwónge veurtiedig óntsjlaag van president Nixon, tweë jaor later.
- 23 juli - De Belzje fitserenner Eddy Merckx wint opnuuj - veur de veerde keër - de Runj van Frankriek.
- 11 augustus - Eine wèndjhoos truf camping Duinaord op Amelandj. D'r valle drie doaje en hónderde gewónje.
- 22 augustus - De Noord-Hollandsje badplaatsje Callantsoug en Schoorl weigere ein deil van hun sjtrande besjikbaar te sjtèlle veur naaksjrecreatie.
- 5 september - Biej de 20e Olympische Sjpele in München giezele ach leje van de Palestiense terreurgroep Zjwarte September de Israëlische sjportploog. De giezeling wirt mèt geweldj beèndigd op 't vleegveldj, wobiej zevetieën doaje valle: alle giezelaers en vief terroriste.
- 30 september - Radio Veronica verhoes van 192 nao 538 maeter in de middegolf. De zeëzenjer is noe in vriewaal gans Nederlandj good te óntvange.
- 19 december - Mèt de trukkóms van Apollo 17 op aarde kump d'r ein eindj aan 't Project Apollo. De astronaute Cernan en Schmitt zint veuluipig de lètste luuj die op de maon zint gewaes en ouch de lètste die óntsjnapde aan de aardse zjwaortekrach. * 29 december - De allereësjte ramp mèt ein widebody vleegtuug. Eine Lockheed L-1011 TriStar van Eastern Air Lines sjtort neer in de Everglades.
- zónger datum
- Sietz Leeflang rich in Boxtel ein óngerzeukcentrum op veur kleinsjalige, milieuvruntjelikke landjboew: De Kleine Aarde.
- In Reykjavik vundj de tweëkamp óm 't waereldkampioensjap sjake plaatsj. Bobby Fischer versjleit Boris Spasski.
Nobelprieze
- Natuurkunde: John Bardeen, Leon Cooper en John Robert Schrieffer "um hun same oontwikkelde theorie veur supergeleiing, gemeinelek de BSC-theorie geneump."
- Sjemie:
- Christian B. Anfinsen "um zie werk euver ribonuclease, in 't bezunder umtrint 't verband tösse de aminozoerereeks en de biologisch actief bevesteging."
- Stanford Moore en William H. Stein "um hun bijdrage aon 't begrip vaan 't verband tösse de sjemische structuur en de katalytische wèrking vaan 't actief centrum vaan 't ribonucleasemolecuul."
- Geneeskunde: Gerald Edelman en Rodney Porter "um hun oontdèkkinge umtrint de sjemische structuur vaan antiliechame."
- Literatuur: Heinrich Böll "um zien sjriefsele die, door hun combinatie vaan e breid perspectief op zienen tied en 'n geveulege hand vaan karakterisere, höbbe bijgedraoge aon 'n vernuiing vaan de Duitse literatuur."
- Vrei: neet oetgereik
- Economie: John Hicks en Kenneth Arrow "um hun pionerende bijdrage aon de algemein economische evewiechstheorie en de welzienstheorie."
Richard Nixon (twiede kier) en Henry Kissinger
.jpg)
