Gebäörtenisse
de eësjte computer.
- 1 jannewarie - De brögke euver de Moerdiek gaon weer aope.
- 1 jannewarie - In de VS wirt de eësjte elektronische computer, (de ENIAC), vervaardig.
- 26 jannewarie - Veur 't eësj nao 't beëindige van de aorlog versjient 't Nuujsblaad van 't Noorde weer, eësj in ein oplaog van 35.000 exemplare. Ónger de eësjte veer aorlogsjaore blif de gezèt versjiene dankziej ein welwillende hawwing taengeneuver de Duutsje bezèttesj. Pas in juli 1944 krit de gezèt ein versjieningsverbod wiej woort geweigerd eine NSB-hoofredacteur te acceptere.
- 9 fibberwarie – De Partiej van de Arbeid wirt opgerich in Nederlandj.
- 19 fibberwarie - In Nederlandj wirt 't radioprogramma Arbeidsvitamine veur 't eësj oetgezónje. 't Zouw oetgreuje tot ein van de langsloupende radioprogramma’s in de waereld.
- 21 fibberwarie - De Aorlogsverantjwoordelikheidsprocesse in Finland waere aafgesjlaote mèt de veraordeiling van ein aantal veurmalige leijers. Awt-president Risto Heikki Ryti krit tieën jaor dwangarbeid, awt-premier Johan Wilhelm Rangell zös jaor en awt-premier Edwin Johannes Hildegard Linkomies viefeneinhauf jaor.
- 5 miert - De Britse ex-premier Winston Churchill hilt in Fulton, Missouri, ein reje wo-in hae de term iezere gordien op t waereldpodium brink: "Van Stettin aan de Oaszeë tot Triëst aan de Middellandjse Zeë löp ein iezere gordien".
- 15 miert op 16 miert - Tweëde aansjlaag op de Iezertaore (Diksmuide).
- 1 april - D'r treujt eine tsunami op biej 't eilandj Unimak van de Aleoete (Alaska). 5 luuj kómme óm. Ouch op Hawaï valle tieëntalle sjlachoffersj.
- 2 april - In de Brabantse gemeinte Oas-, Wes- en Middelbeers wirt Truus Smulders-Beliën de eësjte vrouwelike burgemeister van Nederlandj. De moder van veer kènjer volg häöre man Jan Smulders op, dae net oet ein Duutsj concentratiekamp is trukgekómme.
- 15 april - In Nederlandj kómme de eësjte zeve Waegewachters op de waeg, "gael riejersj" geneump nao de kleur van hun motore.
- 17 april - Syrië wirt ónaafhankelik van Frankriek
- 29 april - 't Eësjte Algemein Daagblaad rolt in Rotterdam van de persje.
- 16 mei - Tweëde Kamerverkezinge in Nederlandj.
- 21 mei - De KLM veurt de eësjte lienvluch oet nao de Verenigde Sjtate van Amerika.
- 25 mei - Jordanië wirt ónaafhankelik.
- 28 mei - De Rotterdamse gemeinteraod kört 't Basisplan veur de Wederopboew van Rotterdam good.
- In Paries wirt 't tweëdeilig badpak geïntroduceerd: de bikini.
- 2 juni - In ein referendum wirt in Italië gekaoze veur ein repebliek.
- 3 juni - In Paries wirt Interpol opgerich.
- 4 juli - De Filipijne waere ein zelfsjtendige sjtaat.
- 22 juli - De zionistische terreurorganisatie Etsel ónger leijing van Menachem Begin pleeg eine Bómaansjlaag op 't Keuning Davidhotel in Jeruzalem. Ónger de 91 doaje zint leje van 't Britse besjtuur en sjtriedmach, Arabiere en Judde.
- 31 augustus - Keuninginnedaag wirt in Diever aafgesjlaote mèt ein veursjtèlling van 'Een middernachtsdroom' van William Shakespeare. Vertaling en regie zint gedaon door de hoesarts Broekema, oprichter van de toneëlvereiniging. Ein jaorlikse traditie is gebaore.
- 5 september - In Paries sjlete de regeringe van Italië en Oasteriek de Grüber-De Gasperi-euvereinkóms euver de rechte van de Duutsjsjpraekende minderheid in Zuid-Tirol.
- In 't Proces van Neurenberg waere kopsjtökke van nazi-Duutsjlandj veraordeild waeges aorlogsmisdade.
- 2 oktober - De Oratorische Vereniging S.E.N.E.C.A. wirt opgerich.
- 16 oktober - Arthur Seyss-Inquart wirt gefusilleerd.
- 15 november - Nederlandj en de Republiek Indonesië sjlete 't akkaord van Linggadjati.
- Eine door de Verenigde Sjtate opgelagde nuje gróndjwet wirt van krach in Japan.
- 2 december - Oprichting van de Internationale Walvösjvaartcommissie veur de regulering van de walvösjvaart.
- 2 december - De Amerikaanse en Britse bezèttingszones in Duutsjlandj waere samegevoog.
- 21 december - De Noorder Róndjritte waere gewónne door Anne A. de Vries, get wat hae ouch al presteerde biej de derde editie in 1942. Dit Groninger "breurke" van de Èlfstedetoch wirt veur de veerde keër in de gesjiedenis verreje.
- 22 december - in Havana, Cuba vundj de Havanaconferentie plaatsj, tösje de kopsjtökke van de Amerikaanse georganiseerde misdaad.
- 31 december - Kamp Erica biej Ommen, detentiecentrum van collaborateurs, wirt gesjlaote.
- zónger datum
- De Franse en Britte trèkke zich truk oet Syrië en Libanon.
- De radiaalbandj kump op de mert.
- The Skymasters make hun radiodebuut.
Nobelprieze
- Natuurkunde: Percy Williams Bridgman "um de oetvinding vaan 'n apparaot wat extreem hoegen drök produceert, en um de oetvindinge die heer heet gedoon op 't gebeed vaan hoegendrökfysica."
- Sjemie:
- James Batcheller Sumner "um zien oontdèkking tot enzyme kinne weure gekristalliseerd."
- John Howard Northrop en Wendell Meredith Stanley "um hun bereiding vaan enzyme en viruseiwitte in zuvere vörm."
- Geneeskunde: Hermann Joseph Muller "um de oontdèkking vaan 't oontstoon vaan mutaties door röntgenstraoling."
- Literatuur: Hermann Hesse "um zien geïnspireerde sjriefsele, die ummer gedörfder en doordringender de klassieke humanitaire ideeë en kwaliteit vaan stijl vertuine."
- Vrei:
- Emily Greene Balch, "veurheer professor in de historie en de sociologie; internationaol iereveurzitster vaan d'n Internationaole Vrouweboond veur Vrei en Vrijheid."
- John Raleigh Mott, "veurzitter vaan d'n Internationaole Missieraod; veurzitter vaan de wereldboond vaan Young Men's Christian Associations."
Maan vaan 't Jaor
James F. Byrnes
