Artikel iki macak aksara Jawa. Menawa pangluru sampéyan durung njurung karakter iku, sampéyan mokal ndeleng sawenèh tulisan sing nganggo aksara Jawa ing kaca iki. Kanggo ndandani, wacana Pitulung:Aksara Jawa.

Kosmologi

Umur alam semesta
Big Bang
Comoving distance
Cosmic microwave background
Energi peteng
Materi peteng
metrik FLRW
Persamaan Friedmann
Formasi galaksi
Hukum Hubble
Inflasi
Struktur skala gedhé
Model Lambda-CDM
Nukleosintesis
Pageseran abang
Wangun alam semesta
Garis wektu kosmologi
Garis wektu alam semesta
Ultimate fate of the universe
Alam semesta

Topik liya

Astrofisika
Relativitas umum
Fisika partikel
Gravitasi kuantum

Materi peteng ya iku materi kang ora bisa dideteksi nganggo radiasi kang dipancaraké utawa penyerapan radiasi saka materi iku dhéwé, nanging anané bisa dibuktikaké saka efek gravitasi materi-materi kang katon kaya ta bintang lan galaksi. Dikira-kira anané materi iki ning alam dunya kaya efek gravitasi kang sok nunjukaké manawa sebeneré ana materi liya kang luwih akèh manèh, sing bisa diemati langsung. Materi peteng sok bisa nggawe ketidakkonsistenan sakjeroné téyori dentuman dahsyat.

Ana orané materi peteng iki bisa nentukaké takdir akir saka alam dunya. Kita ngerteni manawa saiki alam semesta kena pengembangan amarga cahya saka benda langit kang luwih menunjukaké anané pergeseran merah. Akehé materi biyasa kang katon ning alam semesta ora cukup kanggo nggawe gravitasi mandhekaké pengembangan, lan amarga iku. Pengembangan bakal dikelakon saterusé karo anané materi gelap. Lumrahé, gunggungé materi peteng kang cukup ning alam donya bisa menyebabaké pengembangan alam semesta mandek, malah bisa sawaliké (kang akiré nggawe ana Big Crunch). Ning kedadian kang ana, saiki akèh pamanggihan manawa obahan-obahan alam dunya didominasi déning komponèn liyané, ènergi gelap.

Pranala njaba

[besut | besut sumber]