| |||
Tjóðarslagorð: Съединението прави силата | |||
Tjóðsangur: Mila rodino | |||
Alment mál | Bulgarskt | ||
Høvuðsstaður | Sofia | ||
Forseti | Rumen Radev (Румен Радев) | ||
Forsætisráðharri | Dimitar Glavchev (Димитър Главчев) | ||
Fullveldi | 1878 | ||
Vídd - tilsamans - vøtn (%) |
110 994 km² | ||
Íbúgvar - tilsamans 2021 - tættleiki |
6 875 040 63/km² | ||
Gjaldoyra | Lev | ||
Tíðarøki | EET +2 | ||
Økisnavn á alnetinum | .bg | ||
Telefonkota | +359
| ||
Bulgaria er eitt lýðveldi í Evropa. Í norðri hevur Bulgaria mark við Rumenia, í suðri við Turkaland og Grikkaland, og í vestri við Lýðveldið Makedónia og Serbia. Landaøki, ið nú er Bulgaria, hevur mestsum alla tíð sína staðið í skugganum av sterku grannum sínum. Bæði grikkar, rómverjar og turkar hava rátt her, og frá 1944 til 1989 var Bulgaria partur í kommunistiska Eysturevropa.
Bulgaria var í gomlum døgum máttmikið ríki, men seinni løgdu býsantiskar og síðan osmanniskar herdeildir landið undir seg. Í 1870-árunum fóru bulgarar at krevja frælsi. Turkar fóru ógvuliga harðliga fram ímóti sjálvstýrisrørsluni, og tað elvdi til vreði í Evropa, helst í Russlandi. Í 1877 leyp Russland á Turkaland. Bretar stuðlaðu turkum, og í 1878 varð vápnahvíld fingin í lag ímillum londini við San Stefano-avtalini. Eftir avtaluni gjørdist Bulgaria væl størri, men ikki leið long tíð, so var syðri partur í landinum aftur undir turkiskum yvirræði. Í 1887 sameindu bulgarar við Stefani Stambulov á odda (1854-1895) norðara og syðra part og valdu Ferdinand av Coburg, skyldmann Victoriu drotning, til valdsharra. Men í sjey ár var Stambulov veruligi valdsharrin í Bulgaria, sum nú gjørdist sterkasta Balkanlandið og hildið at vera sterkasta bulverkið fyri russiskari landtøku á Balkan. Stambulov legði alla orku í at fáa semju í lag við Turkaland, gamla fígginda Russlands, tað hóvaði ikki Ferdnandi, sum setti hann frá í 1894. Stambulov varð myrdur í 1895, kanska vóru Ferdinand og russar vorðnir samdir um at beina fyri honum.
Mesta fólkið er bulgarar; lítil partur turkar og makedónar.
Fólkið hevur altíð lagt dent á at goyma gamlar bulgarskar siðir. Tí hava mangir býir sínar sermerktu stevnur við tónleiki og skrúðgongu. Siður er mangastaðni, at stevnufólkini lata seg í skreytbúna og gekkaskort, ið tey sjálvi hava gjørt.
Síðan 1989 hevur ein liður fram ímóti fólkaræði og at umskipa búskapin verið at skifta ríkisriknu stórgarðarnar sundur í smáar garðar. Nógv hevur eisini verið gjørt at fáa útlendsk ferðafólk at koma til gomlu býirnar og til strendurnar við Svartahav. Jarnmálmurin og kolið í Bulgaria eru ikki so góð, sum krevst at gera jarn, ið kann nýtast í tungídnaðinum. Fyrr keypti Bulgaria jarn, kol og olju bíliga úr Sovjetsamveldinum, men nú má hetta verða keypt á fría marknaðinum. Seinastu árini hevur Vesturevropa lænt Bulgaria nógvan pening at umskipa og menna ídnaðin, til dømis telduídnaðin. Klædnaídnaður og matvøruídnaður eru tyðandi vinnuvegir.
Fleiri enn ein millión fólk býr í høvuðsstaðnum Sofia. Býurin er týðandi ídnaðarmiðdepil, og bæði á láglendinum og í hálendinum uttan um býin hava bøndurnir nógv dýrahald. Mangir gamlir og vakrir bygningar eru í býnum, til dømis Alexander Nevsky-kirkjan, bygd teimum russisku hermonnum til minnis, ið róku turkar úr Sofia í 1878. Vegakervið í Bulgaria er gott. Í Sofia koyrir meginparturin av fólkinum í tráðbussum.
Lond | Albania · Andorra · Armenia2 · Aserbadsjan1 · Belgia · Bosnia-Hersegovina · Bulgaria · Danmark · Estland · Eysturríki · Finnland · Frakland · Georgia1 · Grikkaland · Hvítarussland · Írland · Ísland · Italia · Kasakstan¹ · Kekkia · Kosovo · Kroatia · Kýpros2 · Lettland · Liktinstein · Litava · Luksemburg · Malta · Moldova · Monako · Montenegro · Niðurlond · Norðurmakedónia · Noreg · Pólland · Portugal · Rumenia · Russland1 · San Marino · Serbia · Slovakia · Slovenia · Spania · Stóra Bretland · Sveis · Svøríki · Turkaland1 · Týskland · Ukraina · Ungarn · Vatikanríkið | |
---|---|---|
Sjálvstýrandi øki | ||