Biografi | |
---|---|
Lahia | 1854 Meulaboh (id) |
Kamatian | 11 Pebruari 1899 (44/45 tahun (id) terjemahkan) Meulaboh (id) |
Kalompok etnis | Urang Minangkabau |
Kagiatan | |
Karajo | Pejuang perlawanan (id) |
Kaluarga | |
Pasangan hiduik | Cut Nyak Dhien |
Panghargaan
|
Teuku Umar (laia di Meulaboh, Kasultanan Aceh, 1854 - maningga di Meulaboh, 11 Februari 1899) adolah pahlawan kemerdekaan Indonesia nan bajuang jo caro bapura-pura bakarajosamo jo Balando. Baliau malawan Balando katiko alah mangumpuaan sanjato jo pitih nan cukuik banyak.
Teuku Umar dilaiaan di Meulaboh Aceh Barat pado taun 1854, adolah anak surang Uleebalang nan banamo Teuku Achmad Mahmud dari pakawinan jo adiak padusi Rajo Meulaboh. Umar mampunyoi duo urang sudaro padusi sarato tigo sudaro laki-laki.
Niniak muyang Umar adolah Datuak Makhudum Sati barasa dari Minangkabau. Salah surang katurunan Datuak Makhudum Sati pernah bajaso kapado Sultan Aceh, nan wakatu itu tarancam dek surang Panglimo Sagi nan nio marabuik kakuasaan. Berkat jasonyo tu, Datuak Makhudum Sati diangkek manjadi Uleebalang VI Mukim nan bagala Teuku Nan Ranceh. Teuku Nan Ranceh mampunyoi duo urang putra iyolah Nanta Setia jo Achmad Mahmud. Sapaningga Teuku Nan Ranceh, Nanta Setia manggantian kadudukan ayahnyo sabagai Uleebalang VI Mukim. Teuku Nanta Setia mampunyoi anak padusi banamo Cut Nyak Dhien[1] .
Teuku Umar dari ketek lah dikana sabagai anak nan pandai, pambarani, nan kadang-kadang suko bacakak jo kawan-kawan sapangkeknyo. Umar-pun mampunyoi sifaik nang kareh jo pantang manyarah dalam maadok-i sagalo parsoalan. Teuku Umar indak pernah mandapek-an pandidikan formal. Walaupun baitu, Umar dapek manjadi surang pamimpin nan kuaik, pandai, sarato pambarani.
Katiko parang Aceh malatuih pado 1873 Teuku Umar ikuik bajuang basamo pajuang-pajuang Aceh lainnyo, umuanyo baru masuak 19 taun. Mulonyo Umar bajuang di kampuangnyo surang, kudian dilanjuik-an ka Aceh Barat. Pado umua nan masih mudo ko, Teuku Umar alah diangkek sabagai keuchik gampong (kapalo desa) di daerah Daya Meulaboh[2].
Pado umua 20 taun, Teuku Umar manikah jo Nyak Sofiah, anak Uleebalang Glumpang. Untuak maningkek-an darajaik dirinyo, Teuku Umar kudian manikah baliak jo Nyak Malighai, putri dari Panglimo Sagi XXV Mukim.
Pado taun 1880, Teuku Umar manikahi jando Cut Nyak Dhien, putri pamannyo Teuku Nanta Setia. Laki Cut Nya Dien, iyolah Teuku Ibrahim Lamnga maningga dunia pado Juni 1878 dalam paparangan malawan Balando di Gle Tarun. Kaduonyo kudian bajuang basamo malancaran sarangan kapado pos-pos Balando.
Ateh pangabdian jo pajuangan sarato sumangaik juang rela bakorban malawan panjajah Balando, Teuku Umar dianugarahi gala Pahlawan Nasional Indonesia. Namo Teuku Umar-pun diabadian sabagai namo jalan di sajumlah daerah di tanah aia. Salah satu kapa parang TNI AL dinamoan KRI Teuku Umar (385). Salain itu Universitas Teuku Umar di Meulaboh diagiah namo badasarkan namonyo.
Politik | Abdul Halim · Achmad Soebardjo · Adam Malik · Adenan Kapau Gani · Alimin · Andi Sultan Daeng Radja · Arie Frederik Lasut · Djoeanda Kartawidjaja · Ernest Douwes Dekker · Fatmawati · Ferdinand Lumbantobing · Frans Kaisiepo · Gatot Mangkoepradja · Hamengkubuwana IX · Herman Johannes · Idham Chalid · Ida Anak Agung Gde Agung · Ignatius Joseph Kasimo Hendrowahyono · I Gusti Ketut Pudja · Iwa Koesoemasoemantri · Izaak Huru Doko · J. Leimena · Johannes Abraham Dimara · Kusumah Atmaja · Mangkunegara I · Maskoen Soemadiredja · Mohammad Hatta · Mohammad Husni Thamrin · Moewardi · Teuku Nyak Arif · Nani Wartabone · Oto Iskandar di Nata · Rasuna Said · Saharjo · Samanhudi · Soekarno · Sukarjo Wiryopranoto · Soepomo · Soeroso · Soerjopranoto · Sutan Syahrir · Syafruddin Prawiranegara · Tan Malaka · Tjipto Mangoenkoesoemo · Oemar Said Tjokroaminoto · Wahid Hasjim · Zainul Arifin |
---|---|
Militer | Abdul Haris Nasution · Andi Abdullah Bau Massepe · Basuki Rahmat · Tjilik Riwut · Gatot Soebroto · Harun Thohir · Hasan Basry · John Lie · R.E. Martadinata · Marthen Indey · Soedirman · Suprijadi · Oerip Soemohardjo · Usman Janatin · Yos Sudarso · Djatikoesoemo · Moestopo |
Kemerdekaan | Adisucipto · Abdul Rahman Saleh · Andi Djemma · Bagindo Azizchan · Halim Perdanakusuma · Slamet Rijadi · Iswahyudi · I Gusti Ngurah Rai · Robert Wolter Monginsidi · Sam Ratulangi · Supeno · Ario Soerjo · Sutomo (Bung Tomo) |
Revolusi | Ahmad Yani · Karel Satsuit Tubun · Mas Tirtodarmo Harjono · Katamso Darmokusumo · Opu Daeng Risadju · D.I. Pandjaitan · Pierre Tendean · Siswondo Parman · Sugiono · R. Suprapto · Sutoyo Siswomiharjo |
Pergerakan | Maria Walanda Maramis · dr. Soetomo · Wage Rudolf Soepratman · Wahidin Soedirohoesodo |
Sastra | |
Seni | Ismail Marzuki |
Pendidikan | |
Integrasi | Pajonga Daeng Ngalie Karaeng Polongbangkeng · Silas Papare · Syarif Kasim II dari Siak |
Pers | |
Pambangunan | |
Agamo | Ahmad Dahlan · Albertus Soegijapranata · Fakhruddin · Haji Abdul Malik Karim Amrullah · Hasyim Asyari · Hazairin · Ilyas Ya'kub · Mas Mansoer · Mohammad Natsir · Noer Alie · Nyai Ahmad Dahlan · Syech Yusuf Tajul Khalwati |
Perjuangan | Abdul Kadir · Achmad Rifa'i · Ageng Tirtayasa dari Banten · Andi Mappanyukki · Pangeran Antasari · Sultan Agung dari Mataram · Teungku Chik di Tiro · Cut Nyak Dhien · Tjoet Nyak Meutia · Pangeran Diponegoro · Raja Haji Fisabilillah · Hamengkubuwana I · Sultan Hasanuddin · Tuanku Imam Bonjol · Iskandar Muda dari Aceh · I Gusti Ketut Jelantik · Kiras Bangun · La Madukelleng · Mahmud Badaruddin II dari Palembang · Martha Christina Tiahahu · Nuku Muhammad Amiruddin · Nyi Ageng Serang · Pakubuwana VI · Pakubuwana X · Pattimura · Pong Tiku · Radin Inten II · Ranggong Daeng Romo · Sisingamangaraja XII · Tuanku Tambusai · Teuku Umar · Thaha Syaifuddin dari Jambi · Untung Suropati · Zainal Mustafa |