Mafia II
ՄշակողՉեխիա 2K Czech
Փոփոխումը Mac-ի համար։ Միացյալ Թագավորություն Feral Interactive
ՆախագծողԴանիել Վավրա
ՀրատարակիչԱմերիկայի Միացյալ Նահանգներ 2K Games
Միացյալ Թագավորություն Feral Interactive (Mac)
Երկիր Steam (թվային տարածում)
ԴիստրիբյուտորTake-Two Interactive, GOG.com, Humble Store[1], Steam և PlayStation Plus Premium[2]
Միջերեսի լեզուանգլերեն[3], ֆրանսերեն[3], գերմաներեն[3], իտալերեն[3], իսպաներեն[3], չեխերեն[3], լեհերեն[3] և ռուսերեն[3]
ԽաղադիզայներԴանիել Վավրա (չեխ.՝ Daniel Vavra)
Պավել Բրզակ (չեխ.՝ Pavel Brzak)
(չեխ.՝ Josef Vasek)
(չեխ.՝ Jiri Matous)
(չեխ.՝ Jiri Rezac)
ՍցենարիստԴանիել Վավրա (չեխ.՝ Daniel Vavra)
Սերիայի մասMafia (խաղերի շարք)
ՆախորդMafia I
ՀաջորդMafia III
ՎայրՍիցիլիա և Empire Bay?
Թողարկման թվականԵրկիր օգոստոսի 24, 2010
Երկիր դեկտեմբերի 1, 2011 (տարատեսակը Mac-ի համար)
ՊլատֆորմներՊԿ (Microsoft Windows)
Xbox 360
PlayStation 3
Mac (Mac OS X)
ՇարժիչIllusion Engine
ԱրտոնագիրՄասնավոր
Տարբերակ1.4 (վերջին տարբերակ)
Վերջին տարբերակ1.4
ԺանրԱրկածային մարտախաղ
Ավտոմոբիլային սիմուլյատոր
3D-կրակոց երրորդ դեմքի «աչքերով»
Բաց խաղային աշխարհ
Խաղի ռեժիմՄեկ օգտատեր ունեցող խաղ
PEGI18[4]
USK18
ESRBM - Mature
CEROMA15+ - Mature 15+
ԿրիչDVD սկավառակ, Blu-ray սկավառակ, թվային տարածում
Սիստեմային
պահանջումներ
ԿառավարումՍտեղնաշար և մկնիկ
Գեյմփադ
🌐2kgames.com/mafia2/
 Mafia II Վիքիպահեստում

Mafia II (կամ Mafia 2), բաց խաղային աշխարհով արկածային մարտախաղ ժանրի համակարգչային խաղ, որն իր մեջ համախմբում է նաև ավտոմոբիլային սիմուլյատոր և կրակոց երրորդ դեմքի «աչքերով» ժանրերը։ Մշակված է «2K Czech» ընկերության կողմից (նախկինում՝ «Illusion Softworks»)։ Համարվում է Mafia: The City of Lost Heaven համակարգչային խաղի շարունակությունը[6]։ Խաղը թողարկվել է 2010 թվականի օգոստոսի 24-ին անհատական համակարգչի (Windows)[7][8] և Xbox 360 ու PlayStation 3 խաղային բարձակների համար։ 2011 թվականին խաղը թողարկվել է Mac համակարգիչների համար[9]։ Խաղի արտասահմանյան համակարգողը «2K Games» ընկերությունն է։

Մշակման պատմություն

Մշակման ժամանակագրություն

Խաղի մշակմամբ զբաղվել է «2K Czech» ընկերությունը, որը նախկինում հայտնի էր «Illusion Softworks» անունով։ Խաղի նախորդ մասը Mafia: The City of Lost Heaven համակարգչային խաղն է, որն ստեղծված է հենց նույն ընկերության կողմից և հայտնվել է վաճառասեղաններին 2002 թվականին (նկատելի է, որ այս խաղերում նկարագրվում են տարբեր պատմություններ, սակայն կան սյուժետային մի քանի նմանություններ)[10][11]։

Առաջին լուրերն այն մասին, որ մշակվում է Mafia 2 համակարգչային խաղը, տարածվել են 2003 թվականին։ Այդ մասին հայտարարել է «Illusion Softworks» ընկերությունը[12][13] (այսինքն՝ խաղը մշակման է ենթարկվել շուրջ 7 տարի, քանի որ այն թողարկվել է 2010 թվականին)։

Խաղի պրոդյուսերի՝ Լուկաս Կյուրեի (չեխ.՝ Lukas Kure) հետ հարցազրույցից հետո հայտնի դարձավ, որ սկզբում մշակողների խումբը ցանկանում էր ստեղծել խաղը՝ որպես Mafia 1 համակարգչային խաղի հավելում և անգամ սկսել էր մշակումը, սակայն հետագայում որոշում կայացվեց, որ խաղը պետք է ստեղծվի որպես առանձին պատմություն ներկայացնող խաղ[14]։ Խաղը մշակողների հետ մեկ այլ հարցազրույցում Լուկաս Կյուրեն ասել է.

Սկզբում մենք պատրաստվում էինք ստեղծել մի քանի հավելումներ նույն հիմքով, բայց տեսնելով խաղի հաջողությունները՝ մենք որոշեցինք, որ անպայման պետք է խաղի մեջ ինչ-որ նորամուծություններ կատարվեն[15]։

Խաղի վերաբերյալ լուրեր տարածվեցին նաև 2007 թվականի օգոստոսի 21-ին. խաղը ներկայացվել էր Լայպցիգի համակարգչային խաղերի ցուցահանդեսում։ Ցուցահանդեսում ներկայացվեցին մի քանի նախնական նկարներ, ինչպես նաև խաղի պատմության հետ կապված մի քանի տեղեկություններ։ Այսպիսով՝ հայտնի դարձավ, որ խաղում նկարագրվելու են 1940-1950-ական թվականների իրադարձությունները, և խաղացողներին կրկին ներկայացվելու է կինեմատոգրաֆիական պատմությունը և ազատ հետախուզման ենթակա քաղաքը[16][17]։

2008 թվականին «Illusion Softworks» մասնավոր ընկերությունը դարձավ «2K Games» ընկերության դուստր ձեռնարկություն, իսկ ընկերության անունը փոխվեց և դարձավ «2K Czech»[18]:

2009 թվականին հայտնի դարձավ, որ խաղի թողարկումը կհետաձգվի և կկայանա 2010 թվականից ոչ շուտ[19]։ Նույն թվականի օգոստոսին խաղը ներկայացվել է ԶԼՄ-ներին gamescom-ի ցուցահանդեսներից մեկում[20][21]։ Այդ ցուցահանդեսում խաղը ճանաչվել է լավագույն ցուցադրված խաղը, իսկ «2K Czech» ընկերությունը՝ լավագույն խաղային ստուդիան[22]։ Ավելի ուշ՝ 2010 թվականի սկզբին, նորից լուր տարածվեց այն մասին, որ խաղի թողարկումը կրկին կհետաձգվի. խաղը պետք է թողարկվեր ոչ թե 2010 թվականի մայիսին, այլ օգոստոսից-սեպտեմբեր ընկած ժամանակահատվածում[23]։ Մայիսին տարածվեց մի լուր, ըստ որի խաղում տարածացուցական հնարավորությունների համար պետք է օգտագործվի Nvidia 3D Vision և PhysX ֆիզիկական փոքր շարժիչը[24]։

Մայիսի վերջին ներկայացվեց համակարգչային խաղի կոլեկցիոն մասի պարունակությունը։ Համակարգչային սկավառակից բացի մետաղական տուփն իր մեջ պարունակում էր նաև ամուր կազմով իլյուստրացիոն ալբոմ, համակարգչային խաղում հիշատակվող երգերի CD սկավառակը, այն քաղաքի քարտեզը, որտեղ կատարվում էին խաղում նկարագրվող իրադարձությունները, ինչպես նաև հետագայում թողարկված հավելումների մեջ եղած առաջին Made Man Pack հավելումը (հավելումը հիշատակվում էր նաև DLC անվամբ. այն խաղի մեջ ներբեռնվող հավելում է, որի նպատակը խաղը ավելի հետաքրքիր դարձնելն է)[25]։ 2010 թվականի հուլիսին հայտնի դարձավ, որ խաղը վաճառվելու է Steam խաղային համակարգի «Valve» ընկերությունում, և խաղը համալրվելու է ընկերության հնարավորինս շատ օգնությամբ, ինչպիսիք են խաղի վիճակագրական մասին վերաբերող նյութերի և ձեռքբերումների համակարգի մշակումը[25]։ Այսպիսով՝ խաղը համարվեց Steam-խաղ, քանի որ խաղի թվային տարատեսակը ներբեռնվում է համակարգիչ Steam-ի համապատասխան հաշվառման գրանցումը կատարելուց հետո[5][26]։

Խաղի թողարկում

2010 թվականի օգոստոսի 24-ին կայացավ Mafia 2 համակարգչային խաղի թողարկումը։ Խաղը համապատասխանում էր վերը նշված բոլոր համակարգչային պլատֆորմաներին։ «2K Games» ընկերության կողմից խաղը ստեղծված էր անհատական համակարգիչների՝ Microsoft Windows օպերացիոն համակարգով աշխատող համակարգիչների, ինչպես նաև Xbox 360 և PlayStation 3 կցուրդների համար։ Բացի սկավառակի տեսքով վաճառվող տարբերակից (տփիկային տարբերակ)՝ համակարգչային խաղը հասանելի էր նաև Steam համակարգում[27][28]։

2011 թվականի դեկտեմբերի 1-ին համակարգչային խաղը հասանելի դարձավ նաև Mac OS X օպերացիոն համակարգով աշխատող Mac համակարգիչների համար։ Mac համակարգիչների համար արդեն թողարկվել էր Mafia II: Director's Cut տարբերակը, որն ներառում էր խաղն իր բոլոր հավելումներով (նույն անունը ուներ նաև Windows օպերացիոն համակարգով աշխատող համակարգիչների համար նախատեսված տարբերակը)[29]։ Խաղի այս տարբերակը հասանելի էր Mac App Store-ում[30][31], ինչպես նաև Mac համար նախատեսված տարբերակը հնարավոր էր ձեռք բերել Steam համակարգից[32]։

Փոփոխված տարբերակներ

Mafia 2-ն ամբողջությամբ մշակել է «2K Czech» չեխական ստուդիան։ Խաղի հիմնական և փոփոխված տարբերակների հիմքում ընկած է անհատական համակարգիչների համար նախատեսված տարբերակը[33]։

Այլ խաղային կցուրդների համար նախատեսված տարբերակը նույնպես վերամշակման է ենթարկվել «2K Czech» ընկերության կողմից (տե՛ս խաղի տիտրերը «Արտաքին հղումներ» բաժնում)[34]։

Բարձակների համար կատարվող վերամշակումներում իր մասնակցությունն է ունեցել (սակայն չի մասնակցել[35], ինչպես սխալմամբ ներկայացվում է մի քանի աղբյուրներում) նաև Massive Bear Studios ստուդիան՝ կատարելով օպտիմալացման հետ կապված մի քանի հանձնարարություններ[36]։ Բարձակային տարբերակները թողարկվել են անհատական համակարգիչների համար նախատեսված տարբերակների հետ համատեղ[37]։

Mac OS X-ի համար նախատեսված տարբերակը, որը թողարկվել է նախորդ տարբերակներից մի տարի հետո, մշակման է ենթարկվել «Feral Interactive» ընկերության կողմից։ Այս ընկերությունը համարվում էր նաև այս հարթակի ստեղծողներից մեկը[38][39]։

Մշակման դժվարություններ

Աշխատակիցների հեռանալը

Հեղինակները հաճախ էին տարբեր դժվարությունների առաջ կանգնում։ 2004 թվականին հրապարակվեց նորություն այն մասին, որ Mafia 2-ի մշակումը կանգնեցվել է մշտական ընդհարումների, ինչպես նաև համակարգչային խաղի սցենարիստի՝ Դանիել Վավրայի (չեխ.՝ Daniel Vavra) ընկերությունը լքելու պատճառով[40]։ Անկախ ամեն ինչից Վավրան խաղի վերաբերյալ հարցազրույց տվեց[41], ըստ որի հաստատվեց այն փաստը, որ Վավրան վերադառնում է։ Ավելի ուշ համաձայն խաղի պրոդյուսերի հետ հարցազրույցի (2010 թվական) հավանական դարձավ, որ նա նորից լքել էր ընկերությունը։ Կորուստներ եղան նաև «Illusion Softworks» ընկերությունում։ Ընկերությունը լքեց հիմնադիրը՝ Պետր Վոխոզկան (չեխ.՝ Peter Vochozka)[33]:

Խաղային շաժիչների փոփոխություն

Մշակման երկար տժող գործընթացի և նոր տեխնոլոգիաների հետ համահունչ քայլելու պատճառով (մինչ ստեղծվում էր Mafia 2-ը հնին փոխարինելու էին գալիս նոր խաղային բարձակները։ Xbox-ին և PlayStation 2-ին փոխարինելու եկան Xbox 360-ը և PlayStation 3-ը) ընկերությունը շուրջ երեք անգամ կատարեց համակարգչային խաղում խաղային բարձակների հետ համապատասխանեցումը։ Այդ ամենը բերում էր շատ խաղային մատերիալների փոփոխման։

Այսպիսով 2004 թվականի աշխատանքային գործընթացին վերաբերող հոլովակի հրապարակումից հետո[42] հայտնի դարձավ, որ համակարգչային խաղում իր դերը ունի նաև RenderWare խաղային շարժիչը։ Այդ տեխնոլոգիան հայտնի էր դարձել Grand Theft Auto շարքի (1, 2, 3, 4, 5, San Andreas, Vice City և այլն) համակարգչային խաղերում օգտագործվելուց անմիջապես հետո։ Grand Theft Auto խաղը նույնպես պատկանում է բաց աշխարհ ունեցող խաղերի տիպին։

«Նպատակային պլատֆորմաների փոփոխումը և տեխնոլոգիաների նորացման փաստը հանգեցրեց նրան, որ Mafia 2-ի զարգացումը երկար ժամանակով կանգ առավ։ Եթե դու երկաթի մի սերնդից անցնում ես մյուսին, ապա դու անշուշտ պետք է կատարես խաղի գործնական բոլոր նորամուծությունները։ Այս փոփոխությունները հանգեցնում են համակարգչային խաղի դիզայնի փոփոխմանն և նորամուծությունների թվի աճին։ Տարբեր պատճառներով մենք ստիպված եղանք փոխել համակարգչային խաղի շարժիչները ավելի քան երեք անգամ։ Նորարարություններ կատարելը նույնպես մեծ խնդիր էր։ Մենք միշտ ստիպված էինք ընտրել և խաղը համապատասխանեցնել այնպիսի տեխնոլոգիայի հետ, որոնք կարող էին ծառայել այն նպատակներին, որոնց ձգտում էինք մենք։ Շուտով դուք կքաղեք այս փոփոխությունների պտուղները։ Ինչպես նաև ես ցանկանում եմ որ Mafia 2 խաղացողները հիշեն թե ինչի մասին էր խաղի պատմությունը. հիշեին խաղի հետաքրքիր պահերը, գլխավոր հերոսին և նրա ընկերներին։ Խաղը խաղացած մարդիկ մի քանի տարի անց կարող էին հիշել խաղի իրադարձությունների մասին և հիշել այն, որ խաղը խաղալու ժամանակ ստացել են հաճույք»
- Լուկաս Կյուրե[14]

Որպես վերջնական արդյունք որոշվեց կրկին ստեղծել սեփական խաղային շարժիչը։ Շարժիչների վրա աշխատելու գործը վստահվեց հետևյալ ծրագրավորողներին. Մայքլ Յանաչեկ (չեխ.՝ Michal Janacek)[43] (նախկինում աշխատել էր Illusion ընկերության քույր ընկերության՝ Pterodon-ում և մասնակցել էր այդ ընկերության գրեթե բոլոր պրոյեկտներին։ Ավելի ուշ այդ ընկերությունը միավորվեց Illusion ընկերության հետ և համատեղ ջանքերով ստեղծվեց Ptero-Engine խաղային շարժիչը), Պետր Սմիլեկ (չեխ.՝ Petr Smilek)[44] և Ժան Բուլին (չեխ.՝ Jan Bulin)[45] (աշխատել են որպես ծրագրավորող El Matador խաղում), Թոմաս Բլահո (չեխ.՝ Tomas Blaho) (համարվում էր LS3D engine խաղային շարժչի մշակողներից մեկը, Mafia խաղի առաջին մասում, ինչպես նաև «Silver Wish Games» ընկերության խաղերի համակարգչային շարժիչների ստեղծողներից էր։ «Silver Wish Games»-ը «Illusion Softworks» ընկերության քույր ընկերություններից էր)[46], Անդրեյ Շտորեկ (չեխ.՝ Ondrej Storek)[47], Էրիկ Վեսելի (չեխ.՝ Erik Vesely)[48], Վլադիմիր Սեմոտան (չեխ.՝ Vladimir Semotan) (նախկինում եղել էր Power Boat GT (Aquadelic GT) ծրագրավորողներից[49]) և Ժիրու Վրուբել (չեխ.՝ Jiri Vrubel)[50]:

Ի վերջո խաղային շարժիչը ստեղծվեց զրոյից, որը համընկնում էր Mafia խաղի առաջին մասի LS3D engine խաղային շարժչի կոդի մի մասի հետ։ Նոր տեխնոլոգիան ստացավ Illusion Engine անունը (տես նաև «Խաղային շարժիչ» բաժինը և խաղային շարժչին վերաբերող առանձին հոդվածը)։

Հրաժարումը մի քանի նախնական ծրագրերից

Հեղինակների մտադրություններից ոչ բոլորը տեղ գտան խաղի վերջնական տարբերակում, ինչը հանգեցրեց նրան, որ որոշ խաղացողներ սպասված հնարավորությունների բացակայության պատճառով հայտնեցին իրենց դժգոհությունները խաղի մասին։ Հնարավորությունների բացակայությունը պայմանավորված էր նրանով, որ խաղը մշակողների կողմից այդ ամենը պաշտոնապես հայտարարված չէր, կամ էլ որոշ հնարավորություններ տեխնիկական խնդիրների պատճառով հեռացվել էին։ Ըստ նախնական տվյալների՝ խաղը պետք է մշակվեր այնպես, որ խաղի ավարտը ունենար մի քանի տարբերակ[51][52][53][54]։ Ինտերֆեյսը (այսպես կոչված HUD-ը) կարող էր ամբողջությամբ բացակայել[55]։ Սկզբնական տարբերակում խաղի սցենարը այլ կերպ էր. խաղացողը կարող էր ինքը որոշել, թե որ «ընտանիքին» է ցանկանում միանալ[41] (հետագայում, ըստ սցենարի որոշվեց, որ խաղի հերոսը պետք է միանա արդեն որոշված գանգստերական ընտանիքի)։ Խաղացողը կարող էր լրացուցիչ գումար վաստակել նաև բանկեր և խանութներ թալանելով։ Լոկացիայի տեսքը խաղի ընթացքում կարող էր շատ փոփոխվել[56]։ Վերջնական տարբերակում չնեռարվեցին մի քանի երկրորդական առաջադրանքներ, ըստ որոնց, խաղի մեջ պետք է հայտնվեին այլ հերոսներ։ Սակայն համաձայն հեղինակների կարծիքի՝ այդ ամենը կհանգեցներ նրան, որ խաղացողը կշեղվեր հիմնական սցենարից, այդ իսկ պատճառով էլ մտահղացումը չիրականացավ[57]։

Մշակման մեկ այլ փուլում հեղինակները մտածում էին խաղում մեկից ավել օգտատեր ունեցող ռեժիմի հնարավորության մասին, սակայն ավելի ուշ կենտրոնանալով խաղի պատմության հեռանկարների վրա՝ հրաժարվեցին այդ մտադրությունից[58][59]։

Փոփոխությունները շատ էին, անգամ հիմա չես հիշի դրանց մասին։ Առանձին մտածում էինք խաղում մուլտիփլեյերի հնարավորության ընդգրկման մասին, և եթե մտածենք, կհասկանանք, որ մենք ճիշտ ենք արել՝ չնդգրկելով դա խաղի հնարավորությունների մեջ։ Չնայած այն զվարճությանը, որը մենք պետք է ստանայինք մուլտիփլեյերից, մենք ամենասկզբից էլ պլանավորել էինք ստեղծել լուրջ խաղ՝ առանց որևէ ժամանակի վատնման։ Այդ ամենը մենք թողել էինք նրանց, ովքեր կփորձեին վերափոխել խաղը
- հատված խաղը մշակողներից մեկի՝ Դավիդ Սեմիկի (չեխ.՝ David Semik) հետ հարցազրույցից[60]

Խաղային շարժիչ և խաղում օգտագործված տեխնոլոգիաներ

Հիմնական հոդված՝ Illusion Engine

Խաղում օգտագործվում է Illusion Engine շարժիչը, որը մշակված է հատուկ Mafia 2-ի համար։

Շարժիչը պարունակում է մեծ չափերի բաց լոկացիաներ, սակայն խաղի մեջ որևէ տարածքում շարժվելու ժամանակ չի նկատվում ֆոնային ռեժիմի բեռնում։ Շնորհիվ այս ամենի՝ խաղը հասնում է աշխարհի «ներդաշնակ» էֆեկտին (հիմնական բեռնումը նկատվում է միայն խաղի սկզբում)[61]։

Գրաֆիկական շարժիչը պարունակում է հետմշակման մի շարք էֆեկտներ, օրինակ. blur (ողողում, պատկերի ֆոկուսավորում), motion blur (պատկերի փափկեցում), sun glare (արևի ճառագայթում), lens flare (արևի ցոլքի անրադարձումը վիրտուալ խցիկի վրա), heat haze (տաք օդի էֆեկտ, որն օգտագործվում է հրարձակ զենքերի կրակոցների վիզուալիզացիայի համար), կտրուկության խորություն (օգտագործվում է հոլովակներում՝ կինեմատոգրաֆիկական էֆեկտի ստեղծման համար), HDR և այլն[62]։

Ակտիվ կերպով հարմարեցվում էն գունաուղղման մեթոդները, ինչպես նաև գունային զտիչները (ինչպես և մնացած էֆեկտները) դիզայներների կողմից օգտագործվել են խաղի առանձին էպիզոդին «տրամադրություն» տալու համար. ձմռանը գույները ավելի մռայլ են, ամռանը՝ պայծար։ Երբ հերոսը հարբած է, պատկերը դառնում է «լղոզված», իսկ գույներն աղավաղվում են։

Որպես ֆիզիկական շարժիչ՝ ինտերգրված էր nVidia ընկերության PhysX շարժիչը։ Խաղում՝ ծրագրավորողների կողմից մշակված «պայթման ալիք» ֆունկցիան կարող է առարկաները բարձրացնել օդ առանց որևէ սքրիփթի օգտագործման։ Ֆիզիկական երևույթների ազդեցությունը հագուստի վրա (այսպես՝ գլխավոր հերոսի վերարկուն կամ փողոցով անցնող աղջկա կիսաշրջազգեստը կարող է ծածանվել քամու ազդեցությամբ՝ չանցնելով գործող անձի մարմնի «միջով»)[63][64][65]։

Տրանսպորտի ֆիզիկական մոդելը դիտվում է մի քանի տեսանկյունից։ Որպեսզի մեքենաները համապատասխանեն իրականությանը, օգտագործվում են մի շարք պարամետրեր։ Մեքենաներից յուրաքանչյուրն ունի իր առանձին քաշը և տարբերությունները։ Մեքենաների վարքը տարբեր է՝ կախված եղանակից և տարվա ժամանակահատվածից[66][67]։

Հաշվվում է նաև այն, թե քանի մարդ է նստած մեքենայի մեջ և ինչ քաշի են նրանք։ Դրա հետ կապված փոխվում է մեքենայի քաշը և նստեցման չափը[68]։

Սյուժե

Գլուխների ցանկը և ժամանակագրական հաջորդականությունը Առաջադրանքների անուների թարգմանությունը համապատասխանեցված է 1Էս ընկերության թարգմանության տարբերակին։

Նախաբան

Mafia II-ի մեջ ներկայացվող դեպքերը վերաբերում են 1943-1951 թվականներին և ընթանում են յոթ միլիոն բնակչություն ունեցող Էմփայր Բեյ (անգլ.՝ Empire Bay) հորինված, ամերիկյան քաղաքում[69]։ Քաղաքը «տնօրինում» են հիմնականում երեք գանգստերական «ընտանիքները»՝ Վինչիյի, Կլեմենտեի և Ֆալկոնեի։

Գլխավոր հերոս Վիտո Սկալետտան (անգլ.՝ Vito Scaletta) (ամբողջական անուն՝ Վիտտորիո Անտոնիո Սկալետտա) մանուկ ժամանակ ընտանիքի հետ Սիցիլիայից տեղափոխվել է ԱՄՆ։ Վիտոն մտածում էր, որ Ամերիկայում իր բոլոր երազանքները իրականություն կդառնան, սակայն ամեն ինչ եղավ այլ կերպ։ Նրա հայրը՝ Անտոնիո Սկալետտան արդար աշխատավոր էր։ Նա աշխատելով նավահանգստում՝ ստանում էր գրոշներ, որոնք հաճախ վատնվում էին գինետանը։ Մի քանի տարի անց Անտոնիոն հարբած լինելով ընկել էր ջուրը և խեղդվել։ Վիտոյի մայրը աստվածավախ տարեց կին է, անհանգստանալով իր տղայի համար աշխատում է որպես տեղական եկեղեցու «սրբի» (կուսակրոն հոգևորականի մականուն ուղղափառ եկեղեցում) օգնական։

Դպրոցում Վիտոն ընկերանում է Ջո Բարբարոյի (անգլ.՝ Joe Barbaro) հետ՝ շրջանի հայտնի խուլիգաններից մեկի հետ։ Նրանք երկուսն էլ աղքատ ընտանիքներից էին և դառնալով լավագույն ընկերներ արագ հարմարվեցին ավազակության հիմանական դրույթներին՝ գրպանահատությանը, խանութներ թալանելուն և այլն։

Մի անգամ արդեն հասունացած Ջոն և Վիտոն որոշեցին թալանել ոսկերչական խանութը։ Առաջին լուրջ գործն այնքան էլ հաջող չընթացավ։ Նրանց նկատեց ոստիկանը։ Վիտոն բռնվեց, իսկ Ջոյին հաջողվեց փախչել։ Ընթանում էր Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը, զորաճակատներում կամավորներ էին պահանջվում։ Դրա համար Վիտոն կանգնում է ընտրության առջև։ Բանտի և պատերազմի մեջ Վիտոն ընտրում է պատերազմը, ինչի արդյունքում նա որպես դեսանտային զինվոր ուղարկվում է ճակատ՝ 504-րդ պարաշյուտային գունդ։

Սյուժեի զարգացում

Գլուխ 1. Պատմական հայրենիք

1943 թվական՝ Սիցիլիայի ռազմական գործողություն։ Վիտոն պարաշյուտային գնդի կազմի մեջ լինելով ուղևորվում է կղզի, սակայն մինչև վայրէջքը ինքնաթիռը հարված է ստանում։ Կենդանի է մնում ընդամենը մի քանի մարդ։ Զինվորների հետ նրանք պետք է գրավեն քաղաքը։ Քաղաքապետարանի մոտ ընթացող մարտի ժամանակ իտալական «իքնագնացը» մտնում է շինություն և արկի հարվածի արդյունքում Վիտոն և շենքի մեջ գտնվող մնացած զինվորները կորցնում են իրենց գիտակցությունը։ Ֆաշիստները, որոնք այդ կրակոցից հետո մտնում են շինություն՝ սկսում են սպանել այն զինվորներին, որոնք ուշագնաց էին եղել, իսկ երբ որ հերթը հասնում է Վիտոյին սպանելուն, սիցիլիական մաֆիայի առաջնորդ դոն Կալոն հրաման է տալիս Մուսսոլինիի զինվորներին դադարեցնել հրաձգությունը։ Վիտոն կենդանի է մնում, սակայն նա ուներ լուրջ մարմնական վնասվածք։

Գլուխ 2. Տուն, անուշ տուն

1945 թվականին ֆաշիստներից վնասվածք և հոսպիտալում բուժում ստանալուց հետո, Վիտոն՝ ամսական արձակուրդ ստանալով վերադառնում է Էմփայր Բեյ, որտեղ կայարանում նրան դիմավորում է Ջոն։ Նա բացատրում է Վիտոյին, որ նրա պատերազմի մեջ լինելու ժամանակ ինքը հարստացել է և դարձել է պրոֆեսիոնալ հանցագործ, ինչպես նաև հաստատել է այնպիսի կապեր, որոնք «թույլ» կտային Վիտոյին մնալ քաղաքում։ Վերադառնալով տուն Վիտոն իմանում է, որ իր մայրը և քույր Ֆրանչեսկան փորձում են վճարել 2000 դոլլարանոց այն պարտքը, որը վերցրել էր արդեն մահացած Վիտոյի հայրը։ Վիտոն խորհրդի և օգնության նպատակով գնում է Ջոյի մոտ։ Ջոն Վիտոյին ծանոթացնում է Ջուզեպպե Պալմինտերիի հետ (քաղաքի լավագույն արջաորսի հետ, ով էլ հենց տալիս է Վիտոյին «տեղեկանքը» ըստ որի Վիտոն իրավունք էր ձեռք բերում չմասնակցելու դեռևս շարունակվող պատերազմին), իսկ հետո Մայք Բրեուսկիի հետ։ Վիտոն դառնում է Էմփայր Բեյի հանցավոր աշխարհի անդամներից մեկը և դանդաղ սկսում է վաստակել իր ապրուստի համար։

Գլուխ 3. Պետության թշնամին

Անհանգստացող մորը խոստանալով, որ պետք է աշխատի այնպես արդար, ինչպես իր հայրը, Վիտոն գնում է քաղաքի նավահանգիստ, որպեսզի աշխատանքի ընդունվի իր հոր նախկին վարիչի՝ Ֆեդերիկո «Դերեկ» Պապպալարդոյի մոտ։ Նա նավահանգստում աշխատողների վարիչն է, պրոֆմիության ղեկավարը, իսկ «պատկանելությամբ» նա Վինչիի ընտանիքից էր։ Վիտոն սկզբում փորձում է աշխատել «արդար», սակայն հետո որոշում է, որ «այսպես գործը չի գնա» և թողնում է աշխատանքը, չցանկանալով 10 դոլարի համար քարշ տալ արկղերը։ Հեռանալուց առաջ Դերեկի և նրա օգնական Սթիվի հետ զրույցի ժամանակ Վիտոն հնչեցնում է Բառբարո ազգանունը, ասելով, որ Ջոն նրա ընկերն է։ Դերեկը մտածելով, որ Վիտոն խաբում է, նախ ստուգում է Վիտոյի ասածի ճշտությունը, ապա տալիս է Վիտոյին այլ «սեռի» աշխատանք։ Վիտոն պետք էր ապառնալիքներով միջոցով նավահանգստի աշխատողներից «գումար վերցներ վարսավիրի մոտ գնալու համար»։ Վիտոյին հաջողվում է բոլորից հավաքել այդ գումարը, բացի մի աշխատողից։ Արդյունքում նրանք սկսում են կռվել և Վիտոն դաս է տալիս մի հասարակ աշխատողի, ով չէր ցանկանում կատարել իր պահանջը։

Ջոն Վիտոյին ծանոթացնում է Հենրի Տոմասինոյի հետ, ով Կլեմենտեի ընտանիքի անդամներից էր։ Հենրին ցանկանում էր, որ Վիտոն գների կարգավորման դաշնային ընկերությունից գողանար դեֆիցիտ կտրոններ, որոնք այդ ժամանակ դեռ շարունակվող պատերազմի պատճառով դժվար էր ձեռք բերել։ Կատարելով առաջադրանքը, Վիտոն շտապ Հենրիին է հասցնում կտրոնները, սակայն Հենրին նկատում է, որ կտրոնների պիտանելության ժամկետը լրանում է մի ժամից և տալով կտրոնները Վիտոյին հանձնարարում է նրան ծախել այդ կտրոնները բոլոր հնարավոր բենզալցակայաններում մինչև ժամկետի լրանալը։

Գլուխ 4. Մերֆիի օրենք

Ջոն որոշում է կատարել Հենրիի խնդրանքը և Վիտոյի հետ հեռախոսները նորոգողների կերպարով գնում է ոսկերչական խանութը թալանելու։ Ամեն ինչ ընթանում էր այնպես, ինչպես պլանավորված էր, սակայն որոշ ժամանակ անց, ջարդելով խանութի պատուհանները, ներս է մտնում Բրայնա Օ'Նիլի իռլանդական բանդան։ Այդ նույն ժամանակ խանութից ոչ հեռու անցնող պարեկային ոստիկանական մեքենան նկատում է գողություն կատարողներին։ Վիտոյին և Ջոյին հաջողվում է փախչել՝ տանելով գողոնը, իսկ Օ'Նիլը և իր բանդան, բռնվելով ոստիկանների կողմից, հայտնվում են ճաղերի ետևում։

Գլուխ 5. Սղոց

Հենրին ծանոթացնում է Վիտոյին և Ջոյին Կլեմենտի ընտանիքի գլխավորներից մեկի՝ Լուկա Գորինոյի հետ։ Լուկան Վիտոյին և Ջոյին առաջարկում է մտնել Կլեմենտեի ընտանիք 5000 դոլարի (յուրաքանչյուրը) դիմաց, ինչպես նաև ցանկանում է, որ նրանք սպանեն Սիդնի Փեննին, ով ավելի հայտնի էր «Թմբլիկ» մականունով։ Վիտոն գնում է Հարիի մոտ, ով պատերազմի վետերան էր։ Նա Վիտոյին է տրամադրում MG-42 գնդացիրը։ Վիտոն, գնալով Հենրիի և Ջոյի մոտ, սկսում է հրաձգություն, որի ժամանակ նրանք տարբերակում են Սիդնիին։ Ջախջախելով Սիդնիի ենթականերին՝ նրանք ելնում են Սիդնիին դեմ դիմաց և ցանկանում են սպանել, սակայն այդ պահին «Թմբլիկը» հասցնում է կրակել Հենրիի ոտքին, որից հետո Վիտոն և Ջոն ավտոմատներով դաժանորեն սպանում են նրան։ Հենրին վնասվածք է ստանում, և ընկերները հասցնում են արյունահոսող Հենրիին տանել բժիշկ Էլ Գրեկոյի մոտ, ով «չի տալիս շատ հարցեր» վնասվածքի վերաբերյալ։ Առաջադրանքի համար Վիտոյին տրվում է գումար, և նա այդ գումարը տալիս է իր քրոջը (հոր կուտակած պարտքերը մարելու համար)։

Գլուխ 6. Լավ անցկացվող ժամանակ

Հաջորդ օրը, ելնելով Ջոյի բնակարանից, Վիտոյի դիմաց հայտնվում է Անտոնիո Ռոսսին, ով Էմփայր Բեյ քաղաքի ոստիկանության դետեկտիվներից էր։ Խուզարկելով Վիտոյին նրանք հայտնաբերում են այն դեֆիցիտ կտրոններից։ Երեք ամիս անց Էմփայր Բեյի դատարանը կայացնում է որոշում, ըստ որի՝ Վիտոյին սպասում էր ազատազրկում 10 տարի ժամկետով։ Բանտում երեք օր հետո Վիտոն Ջոյից նամակը է ստանում։ Ջոն խորհուրդ էր տալիս Վիտոյին փնտրել ոմն Լեո Գալանտեյին։ Բանտի բակում քայլելու ժամանակ Վիտոն իրենից անկախ հանդիպում է Բրայան Օ'Նիլին։ Օ'Նիլը մեղադրում է նրան, ասելով՝ «դու ես մեղավոր, որ ես հիմա բանտում եմ» և արդյունքում նրանց միջև կռիվ է սկսվում, որին էլ հենց հետևում էր Գալանտեն։ Շատ չանցած բանտի հսկիչները բաժանում են կռվողներին և երկուսին էլ նստեցնում են պատժախուց։ Լեոն իմանալով, որ Վիտոն աշխատել է Կլեմենտեի ընտանիքի համար, սկզբում օգնություն է հասցնում Վիտոյին, սակայն, երբ Վիտոն ասում է, որ Կլեմենտեն և Գուրինոն առաջարկում էին իրեն մտնել ընտանիք գումարի դիմաց (դա համարվում էր գանգստերական ընտանիքների սկզբունքներից դուրս), խոսք է տալիս Վիտոյին, որ կօգնի նրան նրանցից ձեռփազատվելու հարցում։

Մի քանի օրից Վիտոյի մոտ է գալիս իր քույրը և տեղեկացնում այն մասին, որ ինքը պատրաստվում է ամուսնանալ, սակայն իրենց մայրը հիվանդ է։ Որոշ ժամանակ անց Վիտոյի մայրը մահանում է, Վիտոն կռվի ժամանակ սպանում է Օ'Նիլին, իսկ Լեոն ասում է, որ կօգնի Վիտոյին դուրս գալ բանտից իր ժամկետից շուտ։

Գլուխ 7. Ֆրանչեսկո Պոտենցայի հիշատակ

Գալիս է 1951 թվականը, խաղի ձմեռային մթնոլորտը փոփոխվում է ամառայինի, ինչպես նաև փոխվում են մեքենաները և մարդկանց հագուստը. քաղաքը նոր կյանք է ապրում։ Վիտոն դուրս է գալիս բանտից իր ժամկետից 4 տարի շուտ։ Ջոն տեղեկացնում է Վիտոյին այն մասին, որ ինքն արդեն աշխատում է Ֆալկոնեի ընտանքի համար և ցույց է տալիս Վիտոյին իր համար նախատեսված նոր բնակարանը։ Բանտից դուրս «պրծնելու» հենց առաջին օրը Վիտոն ծանոթանում է Էդի Սկարպայի հետ։ Էդին, Վիտոն և Ջոն գնում են պոռնկատուն, որտեղ էլ հենց Էդին առաջարկում առանձնանալ Կլեմենտեի ընտանիքից և աշխատել իր և դոն Ֆալկոնեի համար։ Որոշ ժամանակ անց բոլորը հարբում են, հետո նրանք գնում են հին աստղադիտարանի մոտ և աստղադիտարանի մոտ Ֆրանչեսկո Պոտենցայի անվան տակ թաղում են մի ՀԴԲ գործակալի։ Այդ ամենից հետո Վիտոն հարբածներին տանում է Ջոյի բնակարան։

Գլուխ 8. Անհանգիստ

Ջոն ծանոթացնում է Վիտոյին Մարտիի հետ։ Նա երիտասարդ տղա էր և ցանկանում էր դառնալ իսկական գանգստեր։ Ջոն առաջարկում է Վիտոյին գումար աշխատել գողացված ծխախոտը վաճառելով, սակայն գործի մեջ է խառնվում «գրիզերների» բանդան։ Նրանք հրդեհում են ծխախոտի տուփերով լի բեռնատարը։ Որպես պատասխան Վիտոն, Ջոն, Մարտին և Սթիվը ընկերների հետ ավերում են «գրիզերների» խորտկարանը (բարը) և սպանում են նրանց լքված ձուլարանի տարածքում։ Ջոն և Վիտոն «գրիզերների» բանդայի «հոթ-ռոդերը» վաճառում են Դերեկին և այրված բեռնատարի դիմաց այդ գումարը տալիս են Էդիին։

Գլուխ 9. Բալզամ և Բինս

Կառլո Ֆալկոնեն տեղեկացնում է Վիտոյին, որ Կլեմենտեն փախցրել է հաշվապահ Հարվի Բինսին և Ֆալկոնեի ընտանիքի երկու զինվորներին՝ Ֆրենկին և Թոնի Բալզամին։ Վիտոն հետևում է Կլեմենտեի ընտանիքի գլխավորին՝ Լուկա Գուրինոյին, ով գնում էր Կլեմենտեի սպանդանոց։ Այնտեղ Վիտոն փրկում է Թոնի Բալզամին և Հարվի Բինսին (բանդիտները հասցնում են սպանել Ֆրենկին)։ Լուկան թաքնվում է գրասենյակում և օգնություն է կանչում։ Վիտոն Թոնիի հետ սպանում է Լուկայի բանդիտներին, ինչից հետոն Վիտոն հեռանում է և թողնում է Լուկային Բալզամի քմահաճույքին։ Այս առաջադրանքից հետո Վիտոն և Ջոն դառնում են Ֆալկոնեի ընտանիքի լիակատար անդամները։ Եվ ի վերջո Վիտոն գնում է նոր տուն, ինչի մասին էլ նա միշտ երազել էր։

Գլուխ 10. Սպասարկումը սենյակներում

Ֆալկոնեն վստահում է ընկերներին մի շատ կարևոր առաջադրանք։ Նրանք պետք է սպանեին Ալբերտո Կլեմենտեին, ով չէր հետևել Սիցիլիական Մաֆիայի կանոններին։ Հակառակ Վիտոյի առարկություններին՝ Ջոն իր հետ առաջադրանքի մեջ էր ներքաշել երիտասարդ Մարտիին։ Ջոյի մտահղացմամբ նրանք պետք է պայթեցնեին քաղաքի լավագույն հյուրանոցի սենյակը, որտեղ գտնվում էին Կլեմենտեն և նրա «վերնախավը»։ Լվացքատանը նրանք պատահմամբ տեսնում են Հենրիին։ Տևական նախապատրաստումից հետո Ջոյի և Վիտոյի ծրագիրը ձախողվում է, քանի որ դոնը պայթուցիկի պայթելու պահին սենյակում չի եղել։ Այնուամենայնիվ Կլեմենտեի մնացած մաֆիոզները, ովքեր սենյակում էին, մահացան։ Կլեմենտեն պահակախմբի հետ փախչում է հյուրանոցից։ Մարտին, ով հայտնվել էր նրանց ճանապարհին, մահացավ, իսկ Ջոն, լուծելով երիտասարդ տղայի վրեժը, դաժանաորեն սպանեց Կլեմենտեին։

Ջոն տանջվում էր (սգում էր Մարտիի մահը) և առաջադրանքը կատարելուց հետո որոշում է այցելել «Միայնակ Աստղ» խորտկարանը։ Այնտեղ նա այնքան է հարբում, որ հանում է ատրճանակը և սկսում է տարուբերել այն։ Այդ ձևով նա վախեցնում է հաճախորդներին, և արդյունքում հաճախորդները լքում են խորտկարանը։ Խորտկարանում առաջացած վիճաբանության ժամանակ նա հիշատակում է ընկերոջ՝ Վիտոյի անունը, ինչպես նաև նրա հեռախոսահամարը։ Սևամորթ բարմեն Լեոն զանգահարում է Վիտոյին և օգնություն խնդրում նրանից։ Վիտոն, ով այդ ժամանակ գտնվում էր իր վիլլայում, գալիս է և սկսում է համոզել Ջոյին, որ նա գնա տուն։ Այդ ժամանակ հոգեբանական պոռթկման մեջ գտվող Ջոն միամտաբար կրակում է ատրճանակով՝ մահացու վիրավորելով բարմենին։ Վիտոն, քարշ տալով բարմենի դիակը, իսկույն Ջոյի հետ դուրս է գալիս խորտկարանից։ Նա դիակը դնում է մեքենայի բեռնախցիկում և այդ վայրից գնում է Ջոյի տան կողմ։ Ջոյին տուն ճանապարհելուց հետո Վիտոն արագ տանում է մեքենան աղբանոց՝ Բրուսկիի մոտ և մամլիչի օգնությամբ սեղմում է մեքենան իր բեռնախցիկի ամբողջ «պարունակության» հետ միասին։

Գլուխ 11. Մեր ընկեր

Հենրին, ով աշխատում էր արդեն մահացած դոն Կլեմենտեի համար, խնդրում է Վիտոյին խոսել Ֆալկոնեի հետ։ Նա ցանկանում էր դառնալ Ֆալկոնեի ընտանիքի անդամ։ Ֆալկոնեն կհամաձայներ, եթե Հենրին կատարեր առաջադրանքը։ Եվ Հենրիի որպես Ֆալկոնեի «զինվորի» առաջին առաջադրանքը եղավ Վիտոյի ընկերոջ՝ Լեո Գալանտեին սպանելը։ Սկալլետան, Հենրիից շուտ հասնելով Լեոյի տուն, պատմում է ամեն ինչի մասին Լեոյին։ Շուտով նաև գալիս է «շատ սպասված հյուրը»։ Հենրին ցանկանում է սպանել Լեոյին, սակայն Վիտոն չի թողնում և առաջարկում է լուծել հարցը ավելի խաղաղ տարբերակով։ Վիտոն առաջարկում է, որ Լեոն հեռանա քաղաքից, իսկ Հենրիին առաջարկում է Լեոյին համարել արդեն մահացած և վերադառնալ Ֆալկոնեին մոտ և ասել, որ առաջադրանքը կատարված է։ Հենրին համաձայնում է Վիտոյի հետ, քանի որ Վիտոն նրան շատ էր օգնել։ Կարճ ասած Վիտոն փրկում է ծերուկին մահից և տանում է նրան կայարան։ Կայարանից Լեոն ուղևորվում է Լոսթ Հևեն։ Իսկ Հենրին դառնում է Ֆալկոնեի ընտանիքի լիակատար անդամ, ինչպես Վիտոն և Ջոն էին։ Ճանապարհելով Լեոյին՝ Վիտոն զանգահարում է իր քրոջը՝ Ֆրանչեսկային, ում հետ կատարվել էր ինչ-որ անհասկանալի բան։ Գալով Ֆրանչեսկայի մոտ՝ Վիտոն նկատում է մի քանի կապտուկներ քրոջ վրա և պարզում է, որ Ֆրանչեսկայի ամուսինը՝ Էրիկը, անընդհատ խմում, դավաճանում և խփում է քրոջը։ «Գազազած» Վիտոն թմրամոլների «որջում» գտնում է փեսային մի պոռնիկի հետ և «վերադաստիարակում է» նրան՝ ծեծելով նրան մինչև կիսամեռ վիճակի հասցնելը։ Էրիկը վերադառնում է տուն և պահում է իրան շատ օրինակելի։

Հենց այդ նույն գիշերը Վիտոյի տունը հրդեհում են Բրայան Օ’Նիլի ազգական Միքի Դեսմոնդը և Միքի մարդիկ։ Եվ Վիտոն ստիպված է լինում օգնություն խնդրել Ջոյից։ Նրանք միասին «գնդակահարում են» իռլանդացիների խորտկարանը և սպանում են Դեսմոնդին։ Տուն չունեցող Վիտոն տեղափոխվում է Ջոյի հանգուցյալ ընկերոջ՝ Մարտիի բնակարան։

Գլուխ 12. Ծովի նվերներ

Որոշ ժամանակ անց Հենրին խնդրում է ընկերներին՝ Վիտոյին և Ջոյին, ընտանիքի գլխավորներից գաղտնի պահել իր «գործը». նա իմացել էր, որ չինական մաֆիան վաճառում է արտասահմանյան թմրանյութ չնչին գումարի դիմաց, որը նրանք կարող էին մի շաբաթվա ընթացքում եռապատկել։ Սկզբում Վիտոն հրաժարվում է «գործ ունենալ» թմրանյութերի հետ, սակայն Հենրին համոզում է նրան մտնել գործի մեջ ասելով, որ «ապրանքը» նա կվաճառի միայն սևամորթերի թաղամասերում։ Գումարի համար նրանք դիմում են հրեա վաշխառուին՝ Բրունոյին, ով տալիս է նրանց գումարը շատ մեծ տոկոսով։ Թմրանյութերի խմբաքանակը գնելուց հետո չինական պահեստի մոտ Վիտոյին, Ջոյին և Հենրիին են դիմավորում ոստիկանների կերպարանքով բանդիտները։ Պահեստի մոտ փոխհրաձգություն է սկսվում, սակայն Վիտոյին, Ջոյին և Հենրիին հաջողվում է փախչել այդ վայրից։ Գնված թմրանյութը նրանց մեծ գումարներ է բերում։

Գլուխ 13. Դրակոնի հայտնվել

Ֆալկոնեն իմանում է գործարքի մասին և պահանջում է իր մասնաբաժինը (60000$)։ Վիտոն և Ջոն գնում են զբոսայգի, որտեղ դառնում են պարոն Վոնի մարդկանց կողմից կատարվող Հենրիի դաժան սպանության ականատեսը (Վոնը չինական մաֆիայի գլխավորն էր, նա էր վաճառել թմրանյութը)։ Արդյունքում Ջոն և Վիտոն մնում են առանց գրոշի։ Նրանք որոշում են ջախաջախելով չինական ռեստորանը վրեժ լուծել։ Ի վերջո նրանք ջախջախելով Վոնի ենթականերին մտնում են Վոնի գրասնեյակ։ Գրասենյակում Վոնը նրանց ասեց, որ Հենրին աշխատել է ոստիկանության համար։ Հենրիի ընկերները չհավատացին Վոնին և արդյունքում սպանեցին նրան։ Մնում էր տալ գանգստերական վաշխառույի պարտքը։ Սակայն կար մի մեծ խնդիր՝ Վիտոն և Ջոն գումար չունեին և չունեին գումար «ճարելու» ինչ-որ տարբերակ։

Գլուխ 14. Սանդուղք դեպի երկինք

Էդին աշխատանք է տալիս Ջոյին և Վիտոյին՝ սպանել Թոմի Անջելո անունով նախկին գանգստերին, ով ծախել էր իր գանգստերական ընտանիքը (խաղի առաջին մասի գլխավոր հերոսը)։ Կարմիր մեքենայով նրանք գալիս են գանգստերի տան մոտ։ Նրանք մոտենում են Թոմիին և այդ ժամանակ Վիտոն ասում է. «Պարոն Սալիերին բարևում է ձեզ»։ Նույն պահին Ջոն սպանում է նրան։ Հետո Վիտոն Բրունոյի պարտքի համար գումար փնտրելու նպատակով գնում է նավահանգիստ՝ Դերեկի մոտ։ Այնտեղ նրան հանձնարարում են «լռեցնել» կատաղած աշխատողներին։ Լսելով Վիտոյի ազգանունը, աշխատողները ճանաչում են Վիտոյին և պատմում են ամբողջ ճշմարտությունը կապված Դերեկի հետ. Վիտոյի հայրը մահացել էր ոչ թե պատահմամբ՝ խեղդվելով ծովում, այլ նրան Դերեկի հանձնարարմամբ խեղդել էր Դերեկի «վեցանոցներից» (ենթականերից) մեկը՝ Սթիվեն Կոյնը։ Իմանալով ամբողջ ճշմարտությունը Վիտոն անցնում է «ոտքի ելած» աշխատողների կողմը և լուծում է հոր վրեժը՝ սպանելով Դերեկին և Սթիվին։ Նավահանգստից հեռանալուց նա վերցնում է Դերեկի սեյֆի ամբողջ գումարը։ Վիտոյից պահանջվում էր հավաքել շուրջ 27500 դոլար (եթե խաղի այս մասում խաղը խաղացողը չունի այդ գումարը, նա ստիպված պիտի կամ թալանի քաղաքի խանութները կամ մեքենաներ հանձնի Բրուսկիին)։ Պահանջվող գումարը հավաքելուց հետո Վիտոն գնում է Ջոյի մոտ, սակայն նա տանը չի լինում։ Ջոյին տարբեր վայրերում փնտրելուց հետո, Վիտոն գնում է Վինչիի մարդկանց մոտ՝ «Մոնա Լիզա» ռեստորան։ Այնտեղ նա զենքի կոթի հարվածից հետո ուշագնաց է լինում և նա այդ վիճակից դուրս է գալիս, երբ որ արդեն գտնվում է մի անծանոթ շինության վրա՝ Ջոյի հետ կապկպված։ Այդտեղ նրան հարցաքննության է ենթարկում քաղաքի և Չայնթաունի ապանդանոցի գործերի դրությունից ծայրահեղ դժգոհ Վինչին։ Վիտոն և Ջոն հավաստիացնում են, որ նրանք պատկերացում էլ չունեն թե ինչի մասին է խոսքը (սակայն հենց նրանք էին պատասխանատու ամբողջ կատարվածի համար)։ Շուտով նրանց հաջողվում է ջախաջախել Վինչիի ենթականերին և դուրս պրծնել տանջանքների վայրից, սակայն հրաձգության ժամանակ Ջոն վնասվածք է ստանում։ Վիտոն վնասվածք ստացած Ջոյին տանում է Էլ Գրեկոյի մոտ, իսկ գումարը՝ Բրունոյի։ Բրունոյի հետ խոսակցության ժամանակ պարզվում է, որ Բրունոն հենց այն վաշխառուն է ումից, որ Վիտոյի հայրը պարտք էր վերցրել։

Գլուխ 15. Դժվարությունների միջով դեպի աստղեր

Ամբողջ օրվա ընթացքում անձրև էր գալիս։ Անձրևոտ և «մոխրագույն» մի առավոտ Վիտոն արթնանում է Էդիի զանգից, ով նրան խնդրում էր իսկույն գալ Ֆալկոնեի մոտ՝ աստղադիտարան կարևոր խոսակցության համար։ Դուրս գալով փողոց՝ Վիտոն տեսնում է Վինչիի մարդկանց։ Նրան հրավիրում են նստել մեքենան, որի մեջ նրան սպասում էր Լեո Գալանտեն։ Լեոն ասում է, որ գիտի թե ով է մեղավոր քաղաքի խառնաշփոթ իրավիճակի համար և ասում է, որ Վինչին ցանկանում է սպանել քեզ։ Սակայն Լեոն՝ «միջնորդել» էր Վիտոյին (Լեոն ասաց. «Եթե ինչ-որ մեկը փրկում է իմ կյանքը, ապա ես չեմ կարող շնորհակալ չլինել և չօգնել նրան») և փրկվելու համար նրան տվեց վերջին շանսը, որը Ֆալկոնեին սպանելն էր։ Վիտոն համաձայնվում է։

Երկարատև փոխհրաձգությունից հետո Վիտոն մտնում է քաղաքի տարածքից դուրս գտնվող աստղադիտարանի պլանետարիա (երկնքի պատկերը ցույց տվող սենյակ)։ Կառլոն գտնվում էր այդ սենյակում։ Հանկարծակի Վիտոյի հետևից դուրս է գալիս Ջոն և ատրճանակը բարձրացնում է նրա վրա։ Այդ պահին Վիտոյին թվաց, թե Ջոն Կառլոյի օգնականը դառնալու համար «ծախվել է»։ Սակայն իրականում Ջոն անպիղծ է մնում Վիտոյի հանդեպ (այդ ամենը ընդամենը մի խորամանկ քայլ էր)։ Արդյունքում Ջոն կրկին անցնում է Վիտոյի կողմը և նրանք միասին սպանում են Կառլոյին։

Վերջացնելով Ֆալկոնեի հետ կապված առաջադրանքը նրանք դուրս են գալիս աստղադիտարանից։ Փողոցում նրանց արդեն սպասում էին Վինչիի մարդիկ՝ Լեոյի գլխավորությամբ։ Լեոն հարցնում է, թե արդյոք ամեն-ինչ լավ է, իսկ դրան որպես պատասխան Վիտոն ասում է, որ «Կառլոն մեռած է»։ Լեոն Վիտոյին խնդրում է իր հետ նստել մեքենան, իսկ Ջոն նստում է այլ մեքենա։ Մեքենաները շարժվում են նույն ճանապարհով, սակայն հանկարծակի այն մեքենան որի մեջ, որ նստած էր Ջոն ոլորանի վրա թեքվում է, իսկ մեքենան որի մեջ՝ որ Լեոն և Վիտոն շարունակում է ճանապարհը։ Վիտոն Լեոյից հարցնում թե ինչ է այս ամենը նշանակում, իսկ Լեոն պատասխանում է. «Ներիր, Ջոն չէր մտնում մեր գործարքի մեջ»։

Խաղի վերջին կադրը ներկայացնում է անձրևոտ Էմփայր Բեյը։

Գործող անձինք

Հիմնական հերոսներ

Երկրորդական

Վիտոյի ընտանիքը

Խաղային գործընթաց

Mafia II-ը արկածային մարտախաղ (էքշն-ադվենչը) ժանրի համակարգչային խաղ է և իր մեջ համախմբում է նաև ավտոմոբիլային սիմուլյատոր և կրակոց երրորդ դեմքի «աչքերով» ժանրերը։ Վիտո Սկալլետայի դերը կատարող խաղացողին անհրաժեշտ է՝ պտտվել ամբողջ Էմփայր Բեյով, շփվել տարբեր մարդկանց հետ, կատարել առաջադրանքներ՝ որոնք իրենց մեջ ներառում էն փոխհրաձգությունները և մեքենա վարելու անհրաժեշտությունը և այլն։

Խաղի իրադարձությունները ընթանում են Էմփայր Բեյում, որը իրենից ներկայացնում է մեծ չափերի տարածք, որտեղով տեղաշարժումը բացարձակապես ազատ է։

Չնայած այն բանին, որ խաղում իրականացվել է բաց խաղային աշխարհ ժանրը՝ խաղային գործընթացի կառուցվածքը ենթադրում է խաղի սցենարի վրա ավելի մեծ կենտրոնացում, քան ազատ տեղաշարժման վրա. մի գլուխը հաջորդում է մյուսին և գլուխների արանքում (խաղացողը վերջացնում է ընթացիք գլխի բոլոր գործերը և պարտավոր է գնալ տուն նրա համար, որ հաջորդ օրը սկսեն հերթական արկածները) խաղացողին տրվում է ժամանակ քաղաքի ազատ հետազոտության համար։ Բացի դրանից, երբ խաղացողը քաղաքի մեջ արդեն առաջադրանքի կատարման գործընթացում է, նա սահմանափակված չէ իր տեղափոխությունների մեջ։

Տարբեր գլուխների գործողությունները ընթանում են տարբեր օրվա ժամանակներում և տարբեր եղանակների։ Չկա նպատակամիտություն օրվա ժամանակների դինամիկ փոփոխության մեջ։ Մշակողները ամեն գլխի համար առանձին մշակել են անհրաժեշտ եղանակային պայմանները։

Mafia 2-ը համարվում է այն առաջին խաղերից և հետևյալ ժանրի առաջին խաղերից, որում կա տարվա եղանակի փոփոխման առկայություն։ Համաձայն այն ժամանակաշրջանների, որոնցում իրականանում են սցենարի դեպքերը՝ ամբողջ խաղային տերիտորիան հիմնված է երկու հիմնական տարբերակի վրա՝ ձմեռայինի և ամառայինի։

Տեղակայման և գործողությունների վայր

Mafia II-ի հիմնական վայրը, որտեղ որ կատարվում են խաղում ներկայացվող դեպքերը համարվում է Էմփայր Բեյ հորինված քաղաքը։ Այդ անունը համարվում է Նյու Յորք նահանգի անվան նախատիպը[70]։

Էմփայր Բեկ քաղաքը ամբողջությամբ մոդելավորվել է զրոյից և նմանեցվել է Ամերիկայի տարբեր քաղաքներին։ Օրինակ Նյու Յորքին Էմփայր Բեյը նման է մի շարք գեղատեսիլ վայրերով, ինչպիսիք են օրինակ Բրուքլինի կամուրջը, Էմփայր Սթեյթ Բիլդինգը, Կրայսլեր Բիլդինգը, Կենտրոնական զբոսայգին; Լոս Անջելեսին նրանով, որ Հոսպիտալը նման է Լոս Անջելեսի Սիթի Հոլլին։ Ինչպես նաև կա նմանություն Էմփայր Բեյի աստղադիտարանի և Լոս Անջելեսի մեջ։ Աստղադիտարանի նմանությունը կայանում է նրանում, որ շինության ետևի բլուրների վրայի գրվածը ունի Լոս Անջելեսում գտնվող Հոլիվուդ նշանի ոճը[71][72]։

Խաղային քարտեզի մակերեսը իրական միավորների վերահաշվարկով կազմում է շուրջ 10 քառակուսի միլ։ Տեղակայումը շուրջ երկու անգամ մեծ է առաջին մասի քաղաքից՝ Լոսթ Հեվենից[73]։ Խաղի ամենասկզբից էլ քաղաքը հետազոտությունների համար բաց է[74]։

Խաղում նաև մշակված է երկու «ժամանակաշրջան» (տարվա երկու եղանակ)։ Առաջինը (ձմեռային) տարբերվում է երկրորդից (ամառային)։

Տրանսպորտային միջոցներ

Խաղային նախատիպ Իրական նախատիպ Որպես հավելում
Ascot Bailey S200 Austin-Healey 100 1953
Berkley Kingfisher Buick Skylark 1953
Chaffeque XT Citroën DS 1955 Vegas Pack
Cossack Duesenberg SJ Arlington Torpedo Sedan 1933 Made Man Pack
Culver Empire
Culver Empire Detective Special
Culver Empire Police Special
Chrysler New Yorker Sedan 1940
Delizia GrandeAmerica Ferrari 410 Superamerica 1956 Joe’s Adventures[75]
GAI 353 Military Truck GMC CCKW 353 1941
Hank B Kenworth 524 1949
Houston Wasp Hudson Wasp 1954
ISW 508 BMW 507 1956
Jefferson Futura Lincoln Futura 1955 Vegas Pack
Jefferson Provincial Lincoln Continental convertible 1941
Lassiter Series 69 Cadillac Sedan Series 62 1948
Lassiter Series 75 Hollywood Cadillac Series 75 Imperial 1941
Parry Bus
Police Bus
GM «Old Look» TDH-3614
Potomac Elysium Pontiac Club de Mer 1956 Renegade Pack
Potomac Indian Pontiac Chieftain 1949
Quicksilver Windsor
Quicksilver Windsor Taxi
Mercury Sport Sedan 1950
Roller GL 300 Mercedes-Benz W198 1955 Made Man Pack
Shubert 38
Shubert 38 Taxi
Chevrolet Master Sedan 1938
Shubert 38 Hearse Chevrolet Master 1/2 Ton Hearse 1938
Shubert 38 Panel Truck Chevrolet Master Sedan Delivery 1938
Shubert Armored Truck GMC 1-Ton Armored Truck 1940
Shubert Beverly Chevrolet Bel Air 1956
Shubert Frigate Chevrolet Corvette C1 1953
Shubert Pickup Hot Rod Ford Pick Up Hod Rod 1936 Greaser Pack
Shubert Pickup Chevrolet AK-Series 1942
Shubert Series AB Chevrolet Confederate Series BA Sedan 1932
Shubert Truck
Shubert Snow Plow
Chevrolet COE 1954
Smith 34 Hot Rod Ford 5 Window Coupe 1931 Greaser Pack
Smith Coupe Ford Model B Coupe 1932
Smith Custom 200
Smith Custom 200 Police Special
Ford Fairlane 1957
Smith Deluxe Station Wagon Ford De Luxe Woodie Wagon 1939
Smith Mainline Ford Mainline 1954
Smith Thunderbolt Ford Thunderbird 1955
Smith Truck Ford AA 1932
Smith V8 Ford V8 Deluxe
Fordor Sedan 1933
Walker Rocket Tucker Torpedo 1948
Walter Coupe Willys Americar 1942
Walter Hot Rod Ford Tudor Coupe 1937 Renegade Pack
Walter Military
Walter Utility
Willys MB 1941 War Hero Pack
Waybar Hot Rod Ford Roadster - Red Ram Special 1932 The Betrayal of Jimmy[75]
Կաթի մեքենա (Milk Truck) Divco

Անցորդներ

Խաղում իրականացված է քաղ իրական կյանքին նմանեցնելու բարդ համակարգ. անցորդները քայլում են փողոցով, զանգահարում են հեռախոսով, այցելում են խորտկարաններ, երթևեկում են մեքենաներով և այլն։

Ոստիկանություն

Ոստիկանները պարեկում են քաղաքը ոտքով կամ մեքենաներով։ Նկատելով հանցագործությունը՝ ոստիկանությունը կախված իրավիճակից կարող է գործել տարբեր ձևերով. նախազգուշացնում են, ստուգում են փաստաթղթերը, տուգանում են (փոքր խախտումների համար), ձերբակալում են (խաղացողի կողմից կատարված լուրջ հանցանքների համար) կամ էլ սկսում են կրակել (ոստիկանականներին կամ անցորդներին սպանելու համար), երբ այլ տարբերակ չկա և խաղացողը չի ենթարկվում։ Էմփայր Բեյի ոստիկանությունը հետաքրքրվում է ոչ միայն խաղի գլխավոր հերոսով, այլ նաև քաղաքի ցանկացած քաղաքացիով, ով խախտում է օրենքը։

Եթե ոստիկանը անրադառնում է Վիտոյին ռադիոյով, ապա նշանակում է, որ նա գտնվում է որոնման մեջ։ Այդ ժամանակ նրան փորձում է բռնել (կամ սպանել) ցանկացած ոստիկան։ Սակայն կարելի է դուրս գալ որոնվողի վիճակից՝ գնելով նոր հագուստ, փոխել հագուստը տանը, կամ էլ տալ կաշառք՝ զանգելով ոստիկանություն փողոցում գտնվող ցանկացած հեռախոսային սարքից։ Բացի դրանից ոստիկանները կարող են նաև հիշել Վիտոյի մեքենայի համարները։ Մեքենայի համարը կարելի է փոխել ավտոարհեստանոցում կամ էլ նորից հեռախոսային խոսակցությամբ կաշառք տալով։ Եթե խաղացողը նստի ոստիականական մեքենան, ապա մեքենան կհայտարարվի «որոնվող»։ Ոստիկանական մեքենայի մեջ ռադիո չկա, իսկ այն կոճակը, որը պետք է միացնի ռադիոն, փոխարինվում է ոստիկանական ազդանշանները միացնող և անջատող կոճակով։

Այս խաղում համեմատած առաջին մասի հետ չկա պատիժ լուսակիրի կարմիր լույսի տակով անցնելու համար։ Սակայն Վիտոյի մեքենայի մեջ գտնվող անձինք (օրինակ Ջոն և Հենրին) զգուշացնում են նրան օրենքը խախտելու դեպքում (արագ վարելու, կարմիր լույսի տակով անցնելու, ավտովթարի ենթարկվելու և այլնի դեպքում)։ Խաղում կա նաև տուգանք արագության գերազանցման համար (խաղում թույլատրելի առավելագույն արագությունը մինչև 40 կմ/ժ է, սակայն ոստիկանությունը խախտում է գրանցում 60 կմ/ժ և ավելիի դեպքում)։ Խախտման համար ոստիկանությունը տուգանում է Վիտոյին 50 դոլարով։

Զենքեր

Զենքը անհրաժեշտ միջոց է համարվում խաղի սցենարային առաջադրանքների մեծամասնության կատարման համար։

Զենքի շատ տեսակներ կրկնվում են խաղի առաջին մասի հետ համեմատելու դեպքում. Thompson M1928, Colt 1911, օդամղիչ հրացան։ Խաղում իրենց տեղն են գտել նաև Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակի նոր զենքերից. MP40, M3, Beretta MAB 38, MG42[76]: Համեմատած այս խաղի նախորդ մասի հետ՝ զենքերը, որը կրում է հերոսը, կարող են լինել անսահմանափակ քանակի։ Սահմանափակ է միայն մարտապաշարը։ Զինանոցի «պակասը լրացնելը» և փամփուշտներ գնելը հնարավոր է քաղաքի զինագործական խանութներում և պատերազմի վետերան Հարիի մոտ, ում հետ Վիտոն ծանոթացել էր առաջադրանքներից մեկի ժամանակ։ Իսկ «ագռավուկը» (կողպեքներ բացելու գործիք), «Մագնում» ատրճանակը և Կոլտ 1911-ը ավելի տարողունակ փափուշտատուփով վաճառվում են Ջուզեպեի մոտ։ Քաղաքի բոլոր հանցախմբերի անդամները կրում են Կոլտ 1911 ատրճանակը։ Մի քանի խորտկարանների վաճառողներ, ինչպես նաև զինագործական խանութների վաճառողները սպառազինված են։ Սպանվածի զենքը ընկնում է գետնին, և այն հնարավոր է վերցնել։

Ատրճանակներ և ռևոլվերներ
Զենք Բնութագիր
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Smith & Wesson Model 12.38 Ռևոլվերն ունի ոչ այնքան մեծ մահացու հարված և ճշգրտություն։ Այս զենքը կրում են ոստիկանները և որոշ անցորդներ։
Գերմանիա Mauser C96 Ատրճանակը, ի տարբերություն M1911-ի, ունի մեծ փամփուշտատուփ։ Խաղում այն համարյա չի հանդիպում։
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Կոլտ 1911 (М1911А1) Ատրճանակը, որը հաճախ օգտագործում են հանցախմբերի անդամները։
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Կոլտ 1911 (М1911А1 ավելի տարողունակ փամփուշտատուփով) Կոլտը փամփուշտատուփում ունի 23 փամփուշտի տեղ։ Հանդիպում է երկու գլուխներում։ Վաճառվում է Ջուզեպեի մոտ։
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Smith and Wesson Model 19 Magnum Ռևոլվերն ունի մեծ մահացու հարված և զգալի վերալիցքավորման ժամանակ։
Ատրճանակ-գնդացրեր
Զենք Բնութագիր
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ M3 «Grease Gun» Փոքր ատրճանակ-գնդացիր։ Հանդիպում է շատ առաջադրանքներում։
Գերմանիա MP40 Գերմանական ատրճանակ-գնդացիր 9 × 19 մմ միջին տրամաչափով։ Հանդիպում է շատ առաջադրանքներում։
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Տոմպսոնի ատրճանակ-գնդացիր M1928 Ունի թմբուկի ձև ունեցող փամփուշտատուփ 50 փափուշտի տարողության տեղով և զգալի մահացու ուժ։ Հանդիպում է շատ առաջադրանքներում։
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Տոմպսոնի ատրճանակ-գնդացիր M1A1 Ունի զամբյուղաձև փամփուշտատուփ 30 փափուշտի տարողության տեղով։ Այս զենքը կրում են ոստիկանները։ Խաղում այն հանդիպում է, սակայն այն գնել հնարավոր չէ։
Իտալիա Beretta MAB 38 Միջին չափերի ատրճանակ-գնդացիր։ Հանդիպում է խաղի առաջին գլխում։ Հնարավոր է ձեռք բերել Հարիի արհեստանոցից խաղի վերջում։
Կոտորակի հրացաններ
Զենք Բնութագիր
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Remington 870 Հրացան մեխանիկ վերալիցքավորմամբ։ Հաճախ է օգտագործվում խաղում, երբեմն այս հրացանը կրում են ոստիկանները։
Հրացաններ
Զենք Բնութագիր
Գերմանիա Mauser 98k Գերմանական հրացան մեխանիկ վերալիցքավորմամբ։ Ունի փոքր արագաձգություն, սակայն հզոր մահացու հարված։ Զենքը կարելի է ձեռք բերել Հարի արհեստանոցից։
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ M1 Garand Ինքնալիցքավորվող հրացան։ Ունի հզոր արագածգություն, միջին ուժ և ճշգրտություն։ Կարելի է «խլել» խորտկարանների տերերից։
Գնդացրեր
Զենք Բնութագիր
Գերմանիա MG42 Գերմանական հզոր գնդացիր։ Խաղում համարվում է ստացիոնար զենք և չի հանդիպում ոչ մի հերոսի մոտ։ Օգտագործվում է միայն երկու առաջադրանքներում։
Նետելու զենքեր
Զենք Բնութագիր
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Նռնակ Mk.II Բեկորային նռնակ։
Մոլոտովի կոկտեյլ Հռդեհվելու ենթակա խառնուրդով շիշ։

Գրախոսություն և գնահատականներ

Գնահատականներ
Այլալեզու հրատարակություններ
ՀրատարակությունԳնահատական
Eurogamer4/10[77]
GamePro3.5/5 stars[78]
GameSpot8.5/10[79]
IGN7/10 stars[80]
Official Xbox Magazine7/10[81]
PC Gamer UK78 %[82]
1UP.comB[83]
Edge6/10[84]
GamesTM8/10[85]
ITC.UA4/5[86]
Ռուսական հրատարակություններ
ՀրատարակությունԳնահատական
3DNews9/10[87]
Absolute Games54%[88]
PlayGround.ruPC: 7.0/10
Xbox 360: 6.6/10
PS3: 6.0/10[89]
Игромания7,5/10 (կայք)[90]
9,5/10 (ամսագիր)[91]
Որոշ գնահատականների վրա հիմնված վարկանիշ
ԱգրեգատորՎարկանիշ
Game RankingsPC: 76,71 %[92]
Xbox 360: 76,08 %[53]
PS3: 75,05 %[54]
MetacriticPC: 78/100[93]
Xbox 360: 74/100[51]
PS3: 75/100[52]

Խաղը ստացել է տարաբնույթ ամբողջապես դրական գնահատականներ քննադատերի կողմից. ԱՀ-ի տարբերակի գնահատականը Metacritic ագրեգատորում 100%-ից կազմում էր 78%[93]։ 28 գրախոսների վրա հիմնված Game Rankings-ը քաղը գնահատել էր 76,71 %-ով[92]։

Mafia II-ը երկու շաբաթվա ընթացքում Մեծ Բրիտանիայում դարձավ ամենավաճառվող համակարգչային խաղը[94]։

Որոշ տեսություններում ասվել էր որ խաղում սպասվող հնարավորությունների բացակայություն կա։ Դա կապված է այն բանով, որ մշակվող հնարավորությունները մինչև խաղի վերջնական տարբերակը չհասան։ Eurogamer-ի հոդվածում նշվում է, որ խաղի բաց աշպարհը չի համարվում «բաց անհրաժեշտ չափով», որովհետև հերոսը չուներ երկրորդական հանձնարարություններ։ Հոդվածի հեղինակը բացասաբար էր արտահայտվել նաև մարտական ծրագրի վերաբերյալ։ Ըստ հոդվածի հեղինակի. «Mafia II-ը զրոյի է հավասարեցնում այն հորինվածքը, որ մաֆիան ընդհանրապես հետաքրքիր է։ Խաղը ապացուցում է, որ աշխարհը լի է հիմար աշխատանքներով, որոնք կատարելու համար պետք է արթանանաս ամեն առավոտ կատարես միանման գործուղություններ և գնաս տուն»[77]։

PC Gamer UK ամսագիրը խաղին տալիս է 78 % գնահատականը, սակայն նշել են, որ «2K Czech»-ը տասը ժամվա ընթացքում ցույց է տալիս մաֆիա ֆիլմի բոլոր հանցագործությունները։ Սակայն խաղը ավելի շատ պետք է մշակվեր որպես խաղ և ունենանար ֆիլմի սցենարին ավելի քիչ նմանվող սցենար»[82]։

GameSpot կայքի գրախոս Քեվին ՎանՕրդը (անգլ.՝ Kevin VanOrd) իր գրախոսության մեջ նույնպես նշում է որ. «բաց աշխարհը այնքան էլ բաց աշխարհ չէր։ Խաղում շատ են քարացած առաջադրանքները»[79]։

«Իգրոմանիա»-յի հեղինակները կայքում հրապարակված գրախոսություն մեջ բացական առձագանք են տվել խաղային գործընթացի վերաբերյալ նկարագրելով այն, որպես «Ա վայրից Բ վայր գնալու սցենար»։ Այդ նույն հրապարակման մեջ նրանք անրադարձել են նաև խաղի աշխարհի «ապշեցուցիչ» կառուցվածքին. «ամեն անցքը, ամեն կետը խաղում մշակված է մեխանիկ կերպով։ Նույն կարելի է ասել երբ նայում ես ամենահասարակ վայրերի 4 կողմերը, խաղի ամեն կտորը մեծ մշակում է կրել։ Ինտերիերների մանրամասնումը ապշեցնող է։ Աստիճաններով իջնելիս կարելի է հանդիպել դռան այն կողմի խոսակցությունը լսող հավաքարարին, ով ձեզ տեսնելու պահին մի անգամից ետ է քաշվում և շփոթվում է։ «2K Czech»-ի մանրախնդրութունով չես հոգնում հիանալ անգամ երկրորդ և երրորդ անգամ»։ Կայքի տեսությունում խաղը գնահատվել էր 10-ից 7,5։ Հենց այդ ժամանակ ըստ մեկ այլ տեսության խաղը գնահատվել էր 10-ից 9,5։ Այդ տեսության հեղինակները նաև արտահայտել են իրենց կարծիքը. «ցանկություն է առաջանում ապրել այս խաղի աշխարհում, ընդ որում „ապրել“ բառը այստեղ չի օգտագործվում այն իմաստով, ինչով որ օրինակ Gothiс կամ Oblivion համակարգչային խաղերում և դրանց բնույթի խաղերում։ Այս խաղում դու շատ ժամանակ չես անցկացնի, սակայն այն մի քանի օրը, որը դու կանցկացնես Վիտոյի և Ջոյի հետ արժե շատ ամիսներ, որը դու կանցկացնես ֆանտաստակ անտառներով թափառելիս»։

Ծայրահեղ բացական արտահայտվեց Absolute Games կայքի գրախոս Վլադիմիր Գորյաչևը, ով հայտնի է նաև Nomad անունով։ Խաղին գնահատելով 100-ից 54 Nomad-ը բնութագրեց խաղը որպես «անհետաքրքիր աշպարհով», «աղքատիկ եզրափակումով» խաղ, իսկ խաղի գլխավոր հերոսներին նա անվանեց «բանջարեղեն» (Վիտո) և «ոչնչություն» (Ջո)։ Հեղինակին նաև դժվար էր խաղը հաղթահարելը, ինչպես ինքն էր ասում «ամեն պատահական հարվածից հետո հերոսը մահանում էր»[88]։

Լրիվ հակառակ կարծիքն էր գրված հայտնի 3DNews կայքի հոդվածում[87]։ Կայքի լրագրողուհին շատ դրական էր արտահայտվել նայելով խաղին տարբեր տեսանկյուններից։ Նա դրական արձագանք էր տվել խաղի սյուժեի, գրաֆիկայի, խաղային գործընթացի վերաբերյալ և Mafia II խաղը անվանել էր «առաջարկություն որից անհնար է հրաժարվել»։ Նա համեմատելով խաղը GTA շարքի խաղերի հետ տալիս է իր վերջնական տեսակետը խաղի վերաբերյալ.

Որոշ քննադատներ փորձում են Մաֆիա 2-ը ներկայացնել որպես երկրորդական և ոչնչով աչքի չընկնող խաղ, ասելով, թե՝ «Սա նույն Grand Theft Auto-ն է միայն թե քառասունականների ոճով», որը սակայն այդպես չէ:։ Երկուսի խաղային մեխանիկայի նմանությունը հիմք չէ հանդիսանում չասելու, որ այս երկու խաղերը բացարձակ տարբեր են։ 2K Czech-ի ստեղծագործությունը ավելի շատ հիշեցնում է դասական հոլիվուդյան գանգստերական երիզ։ Լույսը ծուլորեն անցնում է վարագույրի միջով։ Ծխախոտի ծուխի քուլան սառը ցոլքում լրացուցիչ ծանրություն է արտահայտում։ Կեսից մի քիչ ավելի քիչ լցված վիսկիի շիշը դրված է բազմոցի մոտ գտնվող փոքրիկ սեղանի վրա։ Լուրջ տղամարդիկ գլխարկով և ծոցում գտնվող րեվովլվերով, մահացու կանայք... Կադրից դուրս լսվող մելամաղձոտ ձայնը բաց է թողնում մեկնաբանություն, որը բավական հաջող կատարում է սև հումորի պարտքը։ Հեռվում ոռնող ոստիկանական ազդանշանները և արյունահոսող ինչ-որ մեկի դիակը... Խաղի յուրաքանչյուր բեմադրությունը իմաստալից է, հիանալի կերպով է ընտրված և նկարահանված։ Այստեղ չկան անդեմ և անհետաքրքիր հերոսներ։ Ամեն հերոս հանդիսանում է բարդ բազմակողմանի անձ։ Ընդ որում այս ամենը վերաբերում է և գլխավոր հերոսներին և երկրորդական հերոսներին։ Ուշադրություն դարձրեք ծեր մորը, ով աղոթում է յուրաքանչյուր ընթրիքից առաջ, անհանգստանում է իր որդու՝ Վիտոյի ապագայով և առավոտյան զանգահարում է որդու մտերիմ ընկերներին, որպեսզի իմանա թե որտեղ է նա գիշերել և արդյոք նա զբաղվել է արդար աշխատանքով։ «Ընդհանուր տպավորություն» - «փայլուն ստեղծագործություն է»[87]։
- 3DNews կայքի լրագրողուհի

Թողարկված հավելումներ

Լրակազմեր

Հավելյալ առարկաների չորս հավաքածու (հագուստ և ավտոմեքենաներ Վիտոյի համար) թողարկվեցին 2010 թվականի սեպտեմբերին և մտան ամբողջական տարբերակի կազմի մեջ։

Սցենարային հավելումներ

Թողարկվել է սեփական սցենարային գծերին վերաբերող երեք սցենարային հավելում՝ նոր հերոսներով և հնարավորություններով, ինչպես նաև քաղաքում գտնվող նոր վայրերով, որոնք կարելի է այցելել։

Զուգընթաց թողարկված խաղեր

Mafia 2-ի հետ համընթաց թողարկվեցին նաև մի քանի այլ խաղեր։

The Story of Frankie Potts (հայ. «Ֆրենկ Պոտտսայի պատմությունը») - ինտերակտիվ առցանց խաղ, որը Ֆրենկ Պոտտսայի անունից պատմում է այն իրադարձությունների մասին որոնք տեղի են ունեցել Mafia խաղից առաջ[98][99][100]։

Mafia II Mobile - խաղ բջջային հեռախոսների համար, երրորդ դեպքով կրակոց՝ ավտոսիմուլյատորի տարրերով օժտված։ Իրադարձությունները տեղի են ունենում 1945-1950 թվականներին։ Խաղի գլխավոր հերոսը համարվում է Մարկո Ռուսետտոն։ Մարկոն - Սալերիի գանգստերական ընտանիքի անդամ է, ինչպես նաև նա Վինչեցոյի զարմիկն է։ Սյուժեն հիմնված է այն բանի վրա, որ Վինչեցոյի հրամանով Մարկոն Թոմաս Անջելոյին գտնելու և սպանելու համար ուղևորվում է Էմփայր Բեյ[101][102]։

Ծանոթագրություններ

  1. Humble Store
  2. All PS Now games A-Z: Browse the full list of games available to play with your PS Now membership
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Steam — 2003.
  4. «Mafia II rated 18 by the BBFC». VG247. 24 марта 2010. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  5. 5,0 5,1 «Mafia II - Համակարգային պահանջներ» (ռուսերեն). Mafia 2 խաղի պաշտոնական ռուսական կայքը. 2010. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 8-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 26-ին.
  6. Robinson, Martin (2008 թ․ հունվարի 8). «Take-Two Takes Mafia Dev». IGN. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 27-ին.
  7. «Announcing Mafia II's Release Date». 2K Games.
  8. «2K Games Announces Mafia 2». 2K Games. 2008 թ․ օգոստոսի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ նոյեմբերի 27-ին. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 27-ին.
  9. «Feral Interactive: Mafia II: Director's Cut release announcement».
  10. «Mafia II Preview». PSXExtreme. 2008 թ․ ապրիլի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մարտի 15-ին. Վերցված է 2010 թ․ մարտի 25-ին.
  11. Hrebicek, Tomas (2009 թ․ հունվարի 15). «Mafia II Holiday Confessions interview». IGN. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2009 թ․ հունվարի 15-ին.
  12. «Բարևներ Չեխիայից» (ռուսերեն). Absolute Games. 17 декабря 2003. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  13. «Mafia 2-ը ենթարկվում է մշակման» (ռուսերեն). Игромания. 16 декабря 2003. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  14. 14,0 14,1 «Լուկաս Կյուրե՝ գլխավոր պրոդյուսեր» (ռուսերեն). Mafia-world.ru. 2010. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  15. «Mafia 2: Sector.sk օգտատերերի հարցերի պատասխանները» (ռուսերեն). Mafia-world.ru. 2010. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  16. «Անմահ Մաֆիան» (ռուսերեն). Absolute Games. 21 августа 2007. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  17. «The Troubled Story Behind Mafia II». Kotaku. Gawker Media. 2013 թ․ հոկտեմբերի 18. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  18. «Illusion Softworks-ին ընդունել են նոր «ընտանիք»» (ռուսերեն). Absolute Games. 1 января 2008. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 8-ին. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  19. «տհաս գինի» (ռուսերեն). Absolute Games. 27 мая 2009. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  20. «Մանրամասներ Mafia 2-ի մասին Gamescom 2009-ի ժամանակ» (ռուսերեն). Mafia-world.ru. 28 июля 2009. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  21. «Mafia 2-ի հետ կապված տպավորությունները» (ռուսերեն). Absolute Games. 22 августа 2009. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  22. «Mafia 2-ը ընտրվել է որպես GamesCom 2009-ի լավագույն խաղ» (ռուսերեն). Gamer.ru. 2 сентября 2009. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  23. «Նորից նույնատիպ նորություններ խաղի հետաձգման մասին» (ռուսերեն). Absolute Games. 4 марта 2010. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 13-ին. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  24. «Նորություններ խաղի որակի բարելավվման վերաբերյալ» (ռուսերեն). Absolute Games. 19 мая 2010. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 13-ին. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  25. 25,0 25,1 «Նորություններ խաղի կոլեկցիոն մասի հետ կապված» (ռուսերեն). Absolute Games. 26 мая 2010. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 17-ին. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  26. «Spike Shows Off Mafia 2 Trailer». 1UP. 2008 թ․ դեկտեմբերի 14. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 21-ին.
  27. «Extended trailer». Uk.pc.ign.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 18-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 24-ին.
  28. Park, Andrew (2009 թ․ ապրիլի 16). «Mafia II Impressions - Exclusive First Preview». GameSpot. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ ապրիլի 20-ին. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 27-ին.
  29. Mafia II Director's Cut at forums.steampowered.com
  30. «Mafia II: Director's Cut» (անգլերեն). Mac App Store. 2011. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  31. «Mafia 2-ը հասանելի է Mac համակարգիչների համար» (ռուսերեն). ПростоMAC. 7 декабря 2011. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  32. «Mafia II Walk-Through Video 1». Gamespot.com. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 24-ին.
  33. 33,0 33,1 «Հարցազրույց Jarek Kolar-ի հետ Game Developers Session-ի շրջանակներում» (ռուսերեն). Mafia-world.ru — Հարցազրույց խաղի պրոդյուսերի՝ Jarek Kolar հետ. «Մեզ համար ԱՀ-ի տարբերակի առավելությունը կայանում է նրանում, որ մենք ստեղծել ենք խաղը հատուկ ԱՀ համար, իսկ հետո ըստ այդ տարբերակի խաղի վրա կատարել ենք մշակումներ արդեն այլ համակարգչային պլատֆորմաների համար». 7 декабря 2011. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  34. Ferry (2010 թ․ օգոստոսի 24). «Mafia 2 Playboy Magazines Locations». VideoGamesBlogger. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 26-ին.
  35. «Massive Bear Studios Responds To Mafia II PS3 Version Issues» (անգլերեն). N4G — цитата: «2K made it. We helped. We did not „port“ the game» («Դա արել է 2K-ն։ Մենք օգնել ենք։ Սակայն մենք չենք կատարել վերամշակումները»). 7 декабря 2011. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  36. «Massive Bear Studios - Portfolio» (անգլերեն). Massive Bear Studios. 7 декабря 2011. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  37. «Mafia II: first PhysX Trailer». 2010 թ․ մարտի 27. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 28-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 7-ին.
  38. «Mafia II: Director's Cut» (անգլերեն). Feral Support — страница поддержки игры на сайте Feral Interactive. 7 декабря 2011. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  39. «Mafia II Demo». Mafia2game.com. Վերցված է 21 օգոստոսի, 2010-ին.
  40. «Ցավալի նորություն Mafia 2 համակարգչային խաղի հետ կապված» (ռուսերեն). GTA.AG.RU. 23 августа 2004. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  41. 41,0 41,1 «Փաստեր Դանիել Վավրա հետ հարցազրույցից» (ռուսերեն). GTA.AG.RU. 2007. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  42. «Mafia II Pre-production version (2004)» (ռուսերեն). YouTube, MafiaCzechGames հեռուստաընկերություն. 2010. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  43. «Michal Janacek» (անգլերեն). MobyGames. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  44. «Petr Smilek» (անգլերեն). MobyGames. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  45. «Jan Bulin» (անգլերեն). MobyGames. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  46. «Tomas Blaho» (անգլերեն). MobyGames. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  47. «Ondrej Storek» (անգլերեն). MobyGames. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  48. «Erik Vesely» (անգլերեն). MobyGames. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  49. «Vladimir Semotan» (անգլերեն). MobyGames. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  50. «Jiri Vrubel» (անգլերեն). MobyGames. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  51. 51,0 51,1 «Mafia II for Xbox 360». Metacritic. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 17-ին.
  52. 52,0 52,1 «Mafia II for PlayStation 3». Metacritic. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 17-ին.
  53. 53,0 53,1 «Mafia II for Xbox 360 - GameRankings». GameRankings. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 17-ին.
  54. 54,0 54,1 «Mafia II for PlayStation 3 - GameRankings». GameRankings. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 17-ին.
  55. «Սկզբնական Mafia 2-ի հնարավոր տարբերակները» (ռուսերեն). GTA.AG.RU. 2008. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  56. Robert Purchese (2010 թ․ օգոստոսի 17). «2K: Mafia II loses some detail on PS3 PlayStation 3 News - Page 1». Eurogamer.net. Վերցված է 21 օգոստոսի, 2010-ին.
  57. «Հարցազրույց «Մաֆիա 2» խաղի ստեղծագործ տնօրենի հետ» (ռուսերեն). Gamer.ru. 2010. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  58. «Mafia II - Official Community». 2kgames.com. 2010 թ․ մայիսի 26. Վերցված է 21 օգոստոսի, 2010-ին.
  59. «Mafia II Pre-order». Mafia2game.com. Վերցված է 21 օգոստոսի, 2010-ին.
  60. «Հարցազրույց David Semik-ի հետ։» (ռուսերեն). Mafia-world.ru — Հարցազրույց խաղը մշակողների հետ. 7 декабря 2011. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  61. iSynс (21 августа 2008). «Ինֆորմացիա Mafia 2-ի շարժչի մասին» (ռուսերեն). «Խաղ Mafia». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 19-ին. Վերցված է 4 մարտի, 2011-ին.
  62. William Usher (5 августа 2008). «Mafia II Dev Doc Covers All The Fancy Illusion Engine Tech» (անգլերեն). Games Blend. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 19-ին. Վերցված է 4 մարտի, 2011-ին.
  63. call007 — перевод материала с GameStar.de կայքում (22 мая 2010). «Mafia 2-ի անոնսը։ Графика и PhysX эффекты» (ռուսերեն). Mafia-World.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 19-ին. Վերցված է 4 մարտի, 2011-ին.((cite web)): CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  64. «Illusion Softworks Embraces AGEIA PhysX Technology» (անգլերեն). Business Wire. 10 мая 2006. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 17-ին. Վերցված է 4 մարտի, 2011-ին.
  65. Հիշեցվում է ներածական բաժնում խաղը մտնելուց հետո։
  66. «Review: Mafia II». Destructoid. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 21-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  67. «Mafia II (PS3) review | NowGamer». Ps3.nowgamer.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ օգոստոսի 26-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  68. «Հարցազրույց Մարտին Զավրելի հետ (Martin Zavrel)» (ռուսերեն). Mafia-world.ru — интервью с разработчиком игры. 2010. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  69. «Էմփայր Բեյ» (ռուսերեն). ru.mafia.wikia.com. Վերցված է 26 հունիսի, 2014-ին.
  70. «Take-Two Interactive Software, Inc. Acquires Illusion Softworks». Take 2 Games. 2008 թ․ հունվարի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ սեպտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 27-ին.
  71. Ivan, Tom (2008 թ․ հոկտեմբերի 19). «First Mafia 2 details roll in». Computer and Video Games. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
  72. «GC09: Mafia II interview». Gamereactor Deutschland. 2009 թ․ օգոստոսի 25. Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 26-ին.
  73. Reparaz, Mikel (2008 թ․ ապրիլի 23). «Mafia II: The Interview». GamesRadar. էջ 3. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2008 թ․ հոկտեմբերի 12-ին.
  74. «Mafia II GamesCom 2009 Preview». Gaming Union. 2009 թ․ օգոստոսի 27. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  75. 75,0 75,1 Հայտնվում է առաջադրանքներից մեկում.
  76. Համաձայն խաղի մանր նյութերի սքրինշոթերի
  77. 77,0 77,1 John Teti. «Mafia II Review». Eurogamer.net. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 24-ին.
  78. Hayward, Andrew (2010 թ․ օգոստոսի 23). «Mafia 2 Review from». GamePro. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  79. 79,0 79,1 «Mafia II Review for PC - GameSpot». Uk.gamespot.com. 2010 թ․ օգոստոսի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  80. Greg Miller (2010 թ․ հուլիսի 7). «Mafia II Review - PlayStation 3 Review at IGN». Uk.ps3.ign.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 24-ին.
  81. «Xbox Review: Mafia 2». Oxm.co.uk. 2010 թ․ օգոստոսի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  82. 82,0 82,1 «Mafia 2 review». PC Gamer. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 5-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  83. Mike Nelson (2010 թ․ օգոստոսի 23). «Mafia II Review for PS3, PC from 1UP.com». 1UP.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ հոկտեմբերի 27-ին.
  84. «Mafia II Review | Edge Magazine». Next-gen.biz. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունվարի 8-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  85. «Mafia II Review | Videogames Magazine». gamesTM. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  86. Ярослав Сингаевский. (5 сентября 2010). «Mafia II. Нет ничего легче обещания». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  87. 87,0 87,1 87,2 Ольга Крапивенко (03.09.2010). «Mafia 2 - «Крестный отец» от игровой индустрии». 3dnews.ru. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 18-ին.
  88. 88,0 88,1 Nomad (31 օգոստոսի, 2010 года). «Рецензия на Mafia 2». Absolute Games. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 5-ին.
  89. Pavel Astafew (30.08.2010). «Mafia 2. К успеху шла. Споткнулась. Не дошла». Playground.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 18-ին.
  90. Игорь Асанов (27.08.2010). «Mafia 2» (ռուսերեն). Igromania.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 31 օգոստոսի, 2010-ին.
  91. Георгий Курган Mafia 2 // Игромания. — 2010. — № 9 (156). — С. 70-73.
  92. 92,0 92,1 «Mafia II for PC - GameRankings». GameRankings. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 17-ին.
  93. 93,0 93,1 «Mafia II for PC». Metacritic. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ սեպտեմբերի 17-ին.
  94. «Mafia II-ը ապահովել է առաջնորդությունը բրիտանական չարտերում» (ռուսերեն). Lenta.ru. 6 сентября 2010. Վերցված է 7 մարտի, 2015-ին.
  95. Tom Bramwell (2010 թ․ հունիսի 15). «Sony ties up DLC/pack-in exclusives PlayStation 3 News - Page 1». Eurogamer.net. Վերցված է 21 օգոստոսի, 2010-ին.
  96. «Mafia II Upcoming DLC Packs A Vendetta». Kotaku. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 31-ին.
  97. Adam Pavlacka (12 նոյեմբերի, 2010). «PS3/X360/PC Preview - 'Mafia II: Joe's Adventures'». WorthPlaying. Վերցված է 12 նոյեմբերի, 2010-ին.
  98. «Mob violence victim calls for Mafia II ban News • News • Eurogamer.net». Eurogamer. Վերցված է 9 հունվարի, 2013-ին.
  99. «Take-Two rubbishes Mafia II racism claims News • News • Eurogamer.net». Eurogamer. Վերցված է 9 հունվարի, 2013-ին.
  100. «No Longer For Sale on Steam». GiantBomb.com. 22 օգոստոսի, 2015. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 30-ին.
  101. «Mafia II». Connect2Media. Վերցված է 21 մարտի, 2012-ին.(չաշխատող հղում)
  102. Andrew, Keith. «Mafia II Mobile review». Pocket Gamer. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Mafia II» հոդվածին։
Այս հոդվածն ընտրվել է Հայերեն Վիքիպեդիայի օրվա հոդված: