Zvartnots xalqaro aeroporti Զվարթնոց Միջազգային Oդանավակայան | |||
---|---|---|---|
IATA kodi: EVN – ICAO kodi: UDYZ | |||
Qisqacha bayon | |||
Aeroport turi | Xalqaro | ||
Operator | ""Armaniston xalqaro aeroportlari" YAJ | ||
Xizmat doirasi | Yerevan | ||
Joylashuvi | Yerevan, Armaniston | ||
Ochilgan | 1961 | ||
Havo yoʻli tuguni | Aircompany Armenia Armenia Airways Armenian Airlines Fly Arna FlyOne Armenia Shirak Avia | ||
Dengiz sathidan balandligi | 2 838 ft / 865 m | ||
Koordinatalari | 40°08′50″N 044°23′45″E / 40.14722°N 44.39583°E | ||
Vebsayti | |||
Xarita | |||
| |||
Uchish/qoʻnish yoʻlaklari | |||
Uzunligi | Yuzasi | ||
m | ft | ||
09/27 | 3,850 | 12,631 | Asfalt/beton |
Maʻlumotlar (2022) | |||
Yoʻlovchilar soni | 3,649,764 | ||
Yoʻlovchilar sonining oʻzgarishi 21-22 | 60,2% | ||
Manba: Yevronazoratdagi Aeronavtika axborot nashri Armaniston[1][2] |
Zvartnots xalqaro aeroporti (armancha: Զվարթնոց միջազգային օդանավակայան) (IATA: EVN, ICAO: UDYZ) Zvartnots shaharchasi yaqinida, Armaniston poytaxti Yerevandan 15 km (9.3 mi) gʻarbda joylashgan. U Armanistonning asosiy xalqaro aeroporti vazifasini bajaradi va Yerevanning asosiy xalqaro transport markazi hisoblanadi. Bu mamlakatdagi eng gavjum aeroportidir.
Aeroport 1961-yilda ochilgan[3] va 1970-yilda oʻtkazilgan dizayn tanlovi natijalariga koʻra M. Xachikyan, A. Tarxanyan, S. Qalashyan, L. Cherkezyan va M. Bagdasaryan birinchi terminal binosini loyihalash huquqini qoʻlga kiritganlar. Aeroport 1980-yillarda Sovet Ittifoqidagi ichki transport qatnovi talablarini qondirish uchun yangi terminal hududini ishlab chiqish bilan yangilandi.
1990-yillarda Armaniston Sovet Ittifoqidan mustaqilligini eʼlon qilganida, yuk tashish hajmining oʻsishi 1998-yilda yiliga 100 000 tonnaga yaqin yukni qabul qila oladigan yangi yuk terminali qurilishiga sabab boʻldi[4]. 2001-yilda argentinalik arman ishbilarmoni Eduardo Eurnekianga tegishli Argentinaning Corporación America kompaniyasi egaligidagi Armaniston xalqaro aeroportlari (inglizcha: Armenia International Airports) YAJ bilan aeroportda operatsiyalarni boshqarish boʻyicha 30 yillik kontsessiya shartnomasi imzolandi. Ushbu kelishuv doirasida „Armaniston xalqaro aeroportlari“ YAJ uchish-qoʻnish yoʻlagi, asosiy taksi yoʻllari va rampani yangiladi. 2006-yilda yangi darvoza zonasi va kelish zali ochildi, shundan soʻng aeroportning oʻt oʻchirish xizmatlari umumiy takomillashtirildi, jumladan, butun yongʻinga qarshi parkni yangi mashinalar bilan almashtirildi. 2011-yilda yangi uchish va kelish terminali, 600 ta avtomashinaga moʻljallangan avtoturargoh va hukumat delegatsiyasi terminali ochildi. 2013-yil 30-yanvarda Zvartnots aeroporti Birlashgan Arab Amirliklarining Dubay shahrida boʻlib oʻtgan Rivojlanayotgan bozorlar aeroportlari mukofoti (EMAA) marosimida „MDHdagi eng yaxshi aeroport“ deb topildi[5].
Aeroport Antonov An-225, Boeing 747-400 va Airbus A380 kabi samolyotlarni qabul qila oladi[4] [6] . 09-qoʻnish-qoʻnish yoʻlagi ILS CAT II bilan jihozlangan boʻlib, u havo kemalarini past shift (30 metr) va koʻrish (350 metr) sharoitida qabul qilish imkonini beradi[7].
Yaqinda Zvartnots xalqaro aeroportida parvoz maʼlumotlarini koʻrsatish tizimi (FIDS), bagajni roʻyxatdan oʻtkazish va yoʻlovchilarni nazorat qilish uchun yangi avtomatlashtirilgan va biometrik identifikatsiya tizimi, shuningdek, aeroport binolari boʻylab 150 ta kuzatuv kameralari oʻrnatildi.
Bortga chiqish zonasiga kirish uch bosqichli, oldindan nazorat qilish, pasport nazorati va rentgen nazorati bilan yuqori darajada himoyalangan. Aeroportda xavfsizlikdan soʻng Dufry bojsiz doʻkoni, shuningdek, darvoza zonasi va perronga qaraydigan koʻrinishga ega Converse Bank biznes-klass zali mavjud. Bundan tashqari, aeroportda HayPost ofisi, dorixona, bir nechta ovqatlanish joylari va kafelar, Europcar, Beeline, VivaCell MTS, Ardshinbank, shuningdek, HSBC, VTB Bank va Ameriabank bankomatlari mavjud.
2019-yil dekabr oyida Zvartnots xalqaro aeroportida yillik yoʻlovchilar soni Armaniston tarixida birinchi marta 3 million yoʻlovchidan oshdi[8].
2023-yil 14-iyun holatida, quyidagi aviakompaniyalar Zvartnotsga va undan muntazam va charter qatnovlarini amalga oshirib kelmoqda:
Aviakompaniya | Manzillar |
---|---|
Aegean Airlines | Afina Mavsumiy: Saloniki[9] Mavsumiy charter reyslar: Iraklion, Larnaka |
Aeroflot | Moskvs-Sheremetyevo, Sankt-Peterburg, Sochi, Volgograd, Yekaterinburg Mavsumiy: Samara |
Air Arabia | Sharja |
Air Cairo | Hurgada, Sharm ash-Shayx |
Air Dilijans, Armaniston | Moskva-Vnukovo, Tbilisi |
Air France | Parij-Sharl de Goll |
Air Montenegro, Mongoliya | Mavsumiy: Podgoritsa[10] |
airBaltic | Mavsumiy: Riga |
Armenia Airways, Armaniston | Moskva-Vnukovo, Tehron-Imom Xumayniy Mavsumiy: Batumi, Tbilisi |
Armenian Airlines, Armaniston | Istanbul,[11] Moskva-Sheremetyevo, Samara, Sochi |
Asa Jet, Eron | Tabriz[12] |
Austrian Airlines, Avstriya | Vena |
Azimuth, Rossiya | Kaluga, Mineralnye Vodi, Moskva-Vnukovo, Sochi, Ufa |
Belavia, Belarus | Minsk |
Brussels Airlines | Bryussel |
Bulgaria Air, Bolgariya | Mavsumiy charter reyslar: Burgas, Varna |
Cham Wings Airlines, Suriya | Halab |
Condor, Germaniya | Frankfurt[13] |
Cyprus Airways, Kipr | Larnaka |
European Air Charter, Bolgariya | Mavsumiy charter reyslar: Burgas |
Eurowings, Germaniya | Mavsumiy: Kyoln/Bonn[14], Dyusseldorf[15] |
FitsAir, Shri Lanka | Mavsumiy charter reyslar: Kolombo-Bandaranaike (2023-yil 20-oktabrdan boshlanadi)[16] |
Fly Arna, Armaniston | Bagʻdod, Kuvayt, Moskva-Domodedovo, Moskva-Sheremetyevo, Moskva-Vnukovo[17], Sankt- Peterburg, Sochi, Tbilisi, Tehron-Imom Xumayniy[18] |
Fly Baghdad, Iroq | Mavsumiy: Bagʻdod |
flydubai | Dubay-Xalqaro |
FlyEgypt, Misr | Sharm ash-Shayx[19] |
FlyErbil, Iroq | Erbil |
flynas, Saudiya Arabistoni [20] | Mavsumiy: Ar-Riyod |
FlyOne, Armaniston | Dyusseldorf, Istanbul, Larnaka[21], Lion, Kishinyov, Milan-Malpensa[22], Mineralnye Vodi, Moskva-Domodedovo[23], Moskva-Vnukovo, Novosibirsk, Parij-Sharl de Goll, Sankt-Peterburg, Samara, Sochi, Tbilisi[24], Tehron-Imom Xumayniy, Tel-Aviv, Yekaterinburg Mavsumiy: Barselona, Hurgada, Sharm ash-Shayx[25], Tivat |
Georgian Airways | Tbilisi Mavsumiy: Burgas, Iraklion, Larnaka |
Iran Air Tours | Tehron-Imom Xumayniy |
LOT Polish Airlines | Varshava-Shopen |
Lufthansa | Frankfurt[26] |
Middle East Airlines, Livan | Bayrut |
Nouvelair | Mavsumiy charter reyslar: Monastir |
Pegasus Airlines, Turkiya | Istanbul-Sabiha Goʻkchen Mavsumiy: Antaliya |
Qatar Airways | Doha |
Qeshm Air, Eron | Tehron-Imom Xumayniy |
Red Wings Airlines | Maxachqala (2023-yil 20-iyuldan boshlanadi)[27], Mineralnye Vodi, Moskva-Domodedovo, Moskva-Jukovskiy, Nijniy Novgorod, Qozon, Samara, Sochi, Ufa, Volgograd, Yekaterinburg, Chelyabinsk |
Rossiya Airlines, Rossiya | Mineralnye Vodi, Moskva-Sheremetyevo, Sankt- Peterburg, Samara, Sochi[28], Volgograd[29] |
S7 aviakompaniyasi | Novosibirsk[30] |
SCAT Airlines | Aqtau[31] |
Shirak Avia, Armaniston | Astraxan, Moskva-Sheremetyevo, Moskva-Vnukovo[32], Nijnekamsk, Nijniy Novgorod, Orenburg, Perm, Saratov[33], Sochi, Ufa |
SkyUp, Ukraina | Kiyev-Borispol , Odessa (ikkalasi ham toʻxtatilgan)[34] |
Transavia, Fransiya | Parij–Orli[35] Mavsumiy: Marsel |
Ukraine International Airlines | Kiyev-Borispol (toʻxtatilgan) |
UR Airlines, Iroq | Mavsumiy: Erbil |
Utair | Moskva-Vnukovo, Sankt-Peterburg, Sochi, Surgut, Tyumen[36] |
Varesh Airlines, Eron | Tehron-Imom Xumayniy |
Wizz Air | Abu-Dabi[37][38], Dortmund[39], Larnaka[40], Milan-Malpensa[41], Praga[39], Rim-Fyumichino[42], Sofiya[39], Vena[43], Venetsiya[44] |
Aviakompaniya | Manzillar |
---|---|
ASL Airlines Belgium | Liyej[45] |
Lufthansa Cargo, Germaniya | Frankfurt (2023-yil 30-iyuldan boshlanadi)[46] |
Swiftair, Ispaniya | Kyoln/Bonn[manba kerak], Tbilisi[manba kerak] |
2000-yillar | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Yil | 2005 | 2006[47] | 2007[47] | 2008 | 2009[48] | |
Umumiy yoʻlovchi tashish | 1 111 400 | 1 125 698 | 1 387 002 | 1 480 000 | 1 447 397 | |
Uchib ketayotgan yoʻlovchilar soni | 546 000 | 562 825 | 698 614 | 751 310 | 729 835 | |
Uchib kelayotgan yoʻlovchilar soni | 547,400 | 562 873 | 688 388 | 628 690 | 717 562 | |
Umumiy yuk tashish (tonna) | 9,119 | 9276 | 10 004 | 10 774 | 8400 | |
Eksport qilingan yuk (tonna) | 3,701 | 4080 | 3515 | 4000 | 3100 | |
Import qilingan yuk (tonna) | 5,418 | 5,196 | 6489 | 6700 | 5200 | |
Samolyot harakati (ketish va qoʻnish) | 6897 | 6,746 | 7953 | 8624 | 8 699 |
2010-yillar | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Yil | 2010 [48] | 2011 [49] | 2012 [50] | 2013 [51] | 2014 [51] | 2015 | 2016 [52] | 2017 [53] | 2018 [54] | 2019 [55] |
Umumiy yoʻlovchi tashish | 1 612 016 | 1 600 891 | 1 691 815 | 1 691 710 | 2 045 058 | 1 879 667 | 2 105 540 | 2 448 250 | 2 690 727 | 3 048 859 |
Uchib ketayotgan yoʻlovchilar soni | 816 866 | 807 953 | 845,700 | 830 000 | 1 019 765 | 944 373 | 1 048 153 | 1 218 340 | 1 318 344 | 1 473 019 |
Uchib kelayotgan yoʻlovchilar soni | 795 150 | 792 944 | 846,115 | 861 710 | 1 025 293 | 935 294 | 1 057 387 | 1 229 910 | 1 372 383 | 1 575 840 |
Umumiy yuk (tonna) | 8800 | 10 014 | 12 251 | 10 361 | 10 345 | 10,123 | 18 269 | 22 325 | 18 069 | 19 511 |
Eksport qilingan yuk (tonna) | 3300 | 4,741 | 6,687 | 6,109 | 6450 | 6,607 | 13 784 | 16 984 | 12 010 | 12 755 |
Import qilingan yuk (tonna) | 5500 | 5,273 | 5564 | 4,252 | 3895 | 3516 | 4485 | 5,341 | 6059 | 6,756 |
Samolyot harakati (ketish va qoʻnish) | 9 783 | 9 858 | 10 392 | 8 721 | 10 409 | 9012 | 9266 | 10 621 | 11 580 | 13260 |
2020-yillar | |||
---|---|---|---|
Yil | 2020 | 2021 [56] | 2022 [57] |
Umumiy yoʻlovchi tashish | 790 827 | 2 278 212 | 3 649 764 |
Uchib ketayotgan yoʻlovchilar soni | 388 685 | 1 155 765 | 1 809 565 |
Uchib kelayotgan yoʻlovchilar soni | 402,142 | 1 122 447 | 1 840 199 |
Umumiy yuk (tonna) | 15 733 | 17 321 [lower-alpha 1] | 23 340 [lower-alpha 2] |
Eksport qilingan yuk (tonna) | 10 405 | 8 803 | Yoʻq |
Import qilingan yuk (tonna) | 5328 | 8518 | Yoʻq |
Samolyot harakati (ketish va qoʻnish) | 4,963 | 10,106 | 17 345 |
2017-yilda Zvartnots aeroporti va Yerevan shahar markazi oʻrtasida muntazam qatnovlar bilan yangi ekspress avtobus yoʻnalishi ishga tushirildi. 201-raqamli avtobus aeroportdan har yarim soatda ertalab soat 7:00 dan 23:00 gacha va har soatda 12:00 dan 6:00 gacha joʻnaydi. Safar vaqti tirbandlikka qarab taxminan 30 minut davom etadi. Elitebus tomonidan boshqariladi, bir tomonlama yoʻl haqi 300 AMD turadi. Avtobus terminali Amiryan koʻchasida joylashgan, ammo avtobus Mashtots prospekti boʻylab, Yeritasardakan bekatida (yoʻlovchilar Yerevan metro tizimiga ulanishi mumkin) va Respublika maydonida toʻxtaydi [58].
Aeroportga Yerevanni mamlakat gʻarbi va boshqa yirik magistral yoʻllar bilan bogʻlaydigan M5 avtomagistrali orqali kirish mumkin. Avtomobilda Zvartnots aeroportidan Yerevan markazigacha boʻlgan masofa 12 kilometrni tashkil etadi, unga borish uchun taxminan 20 daqiqa vaqt ketadi[59].
Zvartnots aeroportida avtoulovlarni ijaraga beruvchi kompaniyalarning avtomobillari mavjud. Aeroport premiumdan arzon narxlarga qadar turli xil rasmiy avtoturargohlarni taklif etadi. Bundan tashqari, aeroportda muqobil toʻxtash joylariham mavjud.
2019-yilda Zvartnots aeroportida yoʻlovchilarga taksi xizmatlarini taqdim etish uchun Yandex.Taxi bilan hamkorlik qilinadi.