İman Savunucusu Theofanis (Yunanca: Θεοφάνης Ὁμολογητής; İngilizce: Theophanes the Confessor) (yaklaşık 758/760 – 12 Mart 817/818), Vakanüvis ve keşiş olmuş bir Bizans asilzadesidir. Katolik Kilisesi ve Ortodoks Kilisesi tarafından 12 Mart yortusu olarak kabul edilir.
Hayatı
Konstantinopolis'te doğmuştur. iconodule (İkonalara saygı duyan) asil ve zengin bir ailedendir. Babası Karadeniz adaları imparatorluk valisi İsaakios'dur, annesi Theodora hakkında bilgi yoktur. Babası İsaakios, Theofanis üç yaşında iken ölmüştür. İmparator V. Konstantinos (740-775 arası hükümdar) onu sarayına almış ve eğitimi ile ilgilenmiştir. Theofanis, onun yönetiminde birçok görevde yer almıştır. 12 yaşında evlenmiştir, fakat karısını bakire yaşantısı konusunda teşvik etmiştir. 799 yılında imparatorun ölümünden sonra karı koca ortak kararla tamamen dini hayatı kucakladılar. Karısı, Konstantinopolis yakınında bir adada bulunan kadınlar manastırını seçmiştir. Theofanis ise Marmara Denizi'nin Anadolu tarafında Kizikos (Erdek) yakınlarında bulunan Sigiane isimli bölgedeki Polychronius Manastırı'nı seçti. Daha sonra Calonymus adasında bulunan kendi topraklarında manastır yaptırmıştır.
Altı yıl sonra Sigiane'ye geri dönmüş kurduğu manastırda başrahip olmuştur. İkinci İznik Konsili'ne katılarak ikonaların tekrar kutsandığı kararlara imza atmıştır.
İmparator V. Leon (813-820 arası hükümdar) ikonoklazm savaşını yeniden başlattı, onu Konstantinopolis'e çağırıp Konsil'in aldığı kararları telin etmesi için zorladı. Theofanis iki yıl hapishanede kaldı ve sert işkencelere maruz kaldı. 817 yılında Semadirek adasına sürgün edilmesinden sadece on yedi gün sonra öldü.
Vakainameler (kronikler)
Arkadaşı Georgios Sinkellos'un acil isteği ile onun vakainamesini, Sinkellos tarafından hazırlanan kaynak malzemeler ile, 810 ile 815 yılları arasında, devam ettirmiştir. Sinkellos'un bıraktığı yerden 813 yılında İmparator I. Mihail'nin düşürülüşüne kadar olan süreyi kapsamaktadır. Çalışmaları, Oi meta Theofanin tarafından devam ettirilmiştir.
Kaynakça
Bu madde artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Theophanes". Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press. - C. Krumbacher, Geschichte der byzantinischen Litteratur (1897); Ein Dithyrambus auf Theophanes Confessor (Konstantinos Porfirogennetos döneminde bir imparatorluk baş sekreteri ("protoasecretis") tarafından Theofanis'e bir övgü eseri ve Eine neue Vita des Theophanes Confessor (anonymous), her ikisi de şu eserin editörü olan aynı yazar tarafından hazırlanmıştır: 'Sitzungsberichte' Royal Bavarian Academy of Sciences (1896, say. 583–625; ve 1897, say. 371–399)
- Gibbon Decline and Fall of the West (ed. Bury), cilt: v. say. 500.
Vakainamelerin (kronikler) Edisyonları:
- Editio princeps, Jacques Goar (Paris, 1655)
- Combefis (Venice, 1729), ekleme notlar ve düzeltmelerle birlikte.
- J. P. Migne, Patrologia Graeca, cviii (Cilt.108, col.55-1009).
- J. Classen in Bonn Corpus Scriptorum Hist. Byzantinae (1839–41)
- C. de Boor (Leipzig, 1883–85), eserin yazma metni üzerinde çok geniş kapsamlı bir bilimsel deneme; çok ayrıntılı bir endeks ve Anastasius Bibliothecarius'un Latince versiyonun bir edisyonu ihtiva etmektedir.
- Jules Pargoire, "Saint Theophane le Chronographe et ses rapports avec saint Theodore Studite," in VizVrem, ix. (St Petersburg, 1902).
Vakainamelerin (kronikler) tercümeleri:
- Феофан Исповедник. Летопись византийца Феофана. Полная версия.(СПб., 1884).
- Чичуров, И. С. Византийские исторические сочинения: "Хронография" Феофана, "Бревиарий" Никифора. Тексты, переводы, коментарии. (М., 1980); http://www.krotov.info/acts/08/3/feofan_00.htm21 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- The Chronicle of Theophanes Confessor: Byzantine and Near Eastern History AD 284-813. Çev. Cyril Mango ve Roger Scott (Oxford, 1997).
Devam edisyonları:
- J. P. Migne, Pair. Gr., cix.
- I. Bekker, Bonn Corpus Scriptorum Hist. Byz. (1838).
