La Straggi di Capaci è l'attintatu mafiusu unni lu 23 di maiu 1992, nti l'autustrata A29, ammeri di lu svìnculu pi Capaci e a na pocu di chilòmitra di Palermu, morsuru lu judici antimafia Giuvanni Farcuni, sò muggheri, Francisca Murvillu, e tri aggènti di la scorta, Vito Schifani, Rocco Dicillo, Antonio Montinaro.[1]
La nòmina di "Straggi di Capaci" è pirò sbagghiata: veru è ca la straggi succidìu ammeri di lu svinculu di l'autustrata pi Capaci, ma lu pòstu, cu pricisioni, s'attruvava nti lu tirritoriu di lu cumuni di Ìsula. La straggi è canusciuta videmma comu "l'attintatuni".
Nun appiru cunsiguenzi di saluti mpurtanti autri quattru di lu gruppu chi jeva appressu a lu maggistratu: l'autista judizziariu Giuseppe Costanza (assittatu nti li siggiuliddi d'arreri di lu blinnatu purtatu di Farcuni) e li guardia Paolo Capuzzo, Gaspare Cervello e Angelo Corbo.[2]
A fàciri l'attintatu fòru minimu cincu cristiana (unni ammenzu c'èranu sicuru Pètru Rampulla ca cunstruìu e misi la bumma [3] e Giuvanni Brusca, ca fu chiddu ca mungìu lu buttuni nti lu mumentu ca passava la màchina di lu maggistratu, ca turnava di Roma)[4]
Li mafiusa avìanu jincutu di tritòlu na gallirìa scavata sutta a l'autustrata (pi siri sicuri ca l'attintatu avissi arrinisciutu, ni misiru quasi 500 kg, e pi rifirènna l'attintatura pigghiaru un friggidèri jancu misu nti li latati di la strata) nti lu pèzzu ca lèja lu Ariuportu di Palermu-Punta Raisi (òi "Ariuportu Farcuni-Bursillinu") a lu capulòcu sicilianu.[5] Òi stissu sunnu canusciuti sulu l'autura fisici di l'attintatu, picchì l'appurati pi scòpriri li nòma di li mannanti non dèsiru risurtati cu significanza.[6]
La Straggi di Capaci, chi fici fari festa a li carzirati di l'Ucciarduni[7], signau una di li pàggini chiù nìuri di la lutta a la Mafia e è lijata a la straggi unni fu ammazzatu Pàulu Bursillinu, amicu e cullega di Farcuni (Straggi di via d'Amèliu).
La straggi fici schifiari la pupulazziòni[8], e addumari la lutta antimafia, purtannu a l'attaccata di tanti latitanti comu Totò Riina.[9][10]
[11] [12]
Pi la straggi fònu addichiarati curpevuli 24 mafiusi, nti lu maiu di lu 2002[13], mentri chi nti lu 2008 la prima sizzioni pinali di la Cassazzioni cunnannau 12 cristiani, picchì mannanti di tutti dui li straggi: Salvatore Montalto, Giuseppe Farinella e Salvatore Buscemi, Giuseppe Madonia, Giuseppe Montalto, Carlo Greco, Pietro Aglieri, Benedetto Santapaola, Mariano Agate, Benedetto Spera, Antonino Giuffrè e Stefano Ganci.[14]
Ogni annu, lu 23 maiu, si fannu a Palermu e Capaci na longa serî di attivitiati, pì ricurdari la morti di Giuvanni Farcuni e di Francisca Murvillu. [15]
Chiddu ca arriesta ra machina è misu nna mustra i a Roma, a uaa scola di furmazzioni di guardi di pulizzia pinitinziaria.[16]
Nti l'annu di la straggi fu criata macari na funnazzioni addidicata a Giuvanni e Francisca Farcuni e capiata di Maria Farcuni, sòru di li judici, ca havi comu fini lu cummattiri la mafia e purtari annavanti attivitati di aducazzioni a la lijalitati. Sta funnazzioni fu arricanuscita di l'ONU nti lu 1996 comu mèmmiru ONG pi cunsurta nti lu Cunzigghiu icunòmicu e suciali di li Nazziuni Junciuti.