![]() Woody Guthrie w 1943. Na gitarze widać słynne hasło „This machine kills fascists”. | |
Imię i nazwisko |
Woodrow Wilson Guthrie |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
14 lipca 1912 |
Data i miejsce śmierci |
3 października 1967 |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód |
piosenkarz, autor piosenek |
Aktywność |
1930–1956 |
Instrument | |
Martin 000-18, Gibson Southern Jumbo, Gibson J-45 | |
Strona internetowa |
Woody Guthrie, właśc. Woodrow Wilson Guthrie[1] (ur. 14 lipca 1912 w Okemah, Oklahoma, zm. 3 października 1967 w Nowym Jorku[1]) – amerykański pieśniarz folkowy, gawędziarz i aktywista polityczny. Autor wielu piosenek z lat wielkiego kryzysu i II wojny światowej, m.in. „This Land is Your Land” czy „Tear the Fascists Down”. Najsłynniejszy przedstawiciel subkultury hobo. Ojciec Arlo Guthriego, również muzyka folkowego.
Guthrie napisał setki piosenek country, folkowych i dziecięcych, a także ballady i utwory improwizowane. Dust Bowl Ballads, album Guthriego z piosenkami o okresie Dust Bowl, znalazł się na liście 100 płyt, które zmieniły świat magazynu „Mojo”[2], a wiele z jego nagranych piosenek jest zarchiwizowanych w Bibliotece Kongresu[3]. W 1988 został upamiętniony w muzeum Rock and Roll Hall of Fame[4].
Urodził się w Okemah w rolniczej Oklahomie, imiona otrzymał na cześć postępowego kandydata na prezydenta Stanów Zjednoczonych w wyborach 1912 – Woodrowa Wilsona. W maju 1919 w pożarze umarła jego starsza siostra Clara[5].
W 1929 przeprowadził się do rodziny ojca w Pampie w Teksasie. W następnym roku zmarła jego matka. Mieszkając w Pampie skupił się na nauce gry na gitarze oraz harmonijce. Tam również poznał i wkrótce poślubił swoją pierwszą żonę Mary Jennings[5], z którą miał troje dzieci. Po kilku latach opuścił rodzinę, by ruszyć wraz z falą migracji ofiar wielkiego kryzysu do Kalifornii. Podróże tego okresu odbiły się najwyraźniej w jego twórczości. W latach 1935–1937 śpiewał swoje piosenki w kalifornijskim radiu.
W 1939 bądź 1940 przeniósł się do Nowego Jorku, znajdując uznanie w tamtejszych lewicowych i folkowych środowiskach. Tam też powstały jego pierwsze nagrania: kilka godzin opowieści i piosenek nagranych przez folklorystę Alana Lomaxa na potrzeby Biblioteki Kongresu oraz album Dust Bowl Ballads. W tym czasie rozpoczął też prace nad autobiografią Bound for Glory wydaną w 1943. W 1941 poznał Pete’a Seegera, przewędrowali razem Amerykę wzdłuż i wszerz, i przyłączył się do jego zespołu Almanac Singers. Gdy pod koniec 1941 USA przystąpiły do wojny, Woody wstąpił do armii. Będąc na przepustce, ożenił się z Marjorie Mazia, z którą miał czworo dzieci.
Pod koniec lat czterdziestych stan jego zdrowia zaczął się pogarszać, również jego zachowania budziły kontrowersje. Porzucił rodzinę i wyjechał do Kalifornii, gdzie ożenił się po raz trzeci (miał jedno dziecko z tego związku). Po powrocie do Nowego Jorku w 1954 błędnie diagnozowano u niego różne choroby (włączając alkoholizm i schizofrenię). Ostatecznie odkryto, że cierpi na pląsawicę Huntingtona. Choroba ta całkowicie uniemożliwiła mu dalszą twórczość. Do śmierci przebywał w nowojorskim szpitalu psychiatrycznym, gdzie opiekowała się nim jego druga żona Marjorie.
W swojej twórczości, szczególnie tej powstałej podczas II wojny światowej, protestował przeciwko faszyzmowi. Na początku lat 40. przewidywał upadek Hitlera i Mussoliniego. Wykonywał utwory, w których stawał w obronie praw człowieka, pokoju, demokracji, a także związków zawodowych. Występował z charakterystyczną gitarą, na której znajdował się napis: „This machine kills fascists” (pol. „Ta maszyna zabija faszystów”). Walczył z segregacją rasową w Stanach Zjednoczonych – podczas rejsów na statkach (służył we flocie handlowej) sprzeciwiał się poleceniom pracodawców i odmawiał śpiewania jedynie dla białych członków załogi. Właściwie do końca życia znany był ze swojej antyfaszystowskiej postawy[6][7].
W początkowym okresie kariery Boba Dylana, był dla niego wzorem do naśladowania. Wpłynął na cały ruch folkowy końca lat 50. i z początków lat 60. XX w., szczególnie na takich muzyków jak Ramblin’ Jack Elliott, John Sebastian, Pete Seeger[8], Phil Ochs, Tom Paxton i wielu innych[9].