Logo filmu | |
Gatunek | |
---|---|
Rok produkcji | |
Data premiery |
14 kwietnia 2008 |
Kraj produkcji | |
Język | |
Czas trwania |
126 minut[1] |
Reżyseria | |
Scenariusz |
Arthur Marcum |
Główne role |
Robert Downey Jr. |
Muzyka | |
Zdjęcia | |
Scenografia |
J. Michael Riva |
Kostiumy |
Laura Jean Shannon |
Montaż |
Dan Lebental |
Produkcja |
Avi Arad |
Wytwórnia | |
Dystrybucja | |
Budżet |
140 000 000 USD |
Przychody brutto |
585 366 247 USD |
Strona internetowa |
Produkcja | ||||
| ||||
Wydarzenia | ||||
| ||||
Seria Iron Man | ||||
|
Iron Man – amerykański fantastycznonaukowy film akcji z 2008 roku na podstawie serii komiksów o superbohaterze o tym samym pseudonimie wydawnictwa Marvel Comics. Za reżyserię odpowiadał Jon Favreau na podstawie scenariusza Arthura Marcuma i Matthew Hollawaya oraz Marka Ferqusa i Hawka Ostby’ego . W tytułową rolę zagrał Robert Downey Jr., a obok niego w głównych rolach wystąpili: Terrence Howard, Jeff Bridges, Shaun Toub i Gwyneth Paltrow.
Główny bohater, Tony Stark, przemysłowiec i inżynier, buduje bojowy egzoszkielet wspomagany i staje się korzystającym z tego pancerza superbohaterem zwanym „Iron Manem”.
Iron Man wchodzi w skład I Fazy Filmowego Uniwersum Marvela. Jest to pierwszy film należący do tej franczyzy i tworzy on jej pierwszy rozdział zatytułowany Saga Nieskończoności. Powstały jego dwie kontynuacje: Iron Man 2 z 2010 i Iron Man 3 z 2013 roku.
Światowa premiera filmu miała miejsce 14 kwietnia 2008 roku w Sydney. W Polsce zadebiutował on 30 kwietnia tego samego roku. Przy budżecie 140 milionów dolarów Iron Man zarobił ponad 585 milionów dolarów. Film otrzymał również pozytywne oceny od krytyków, a w 2022 roku został wprowadzony do Narodowego Rejestru Filmowego Stanów Zjednoczonych jako film „znaczący kulturowo, historycznie bądź estetycznie”[2].
Geniusz, miliarder i playboy, Tony Stark, który odziedziczył po ojcu firmę zbrojeniową Stark Industries, znajduje się razem z przyjacielem, pułkownikiem Jamesem Rhodesem, w bazie wojskowej w Afganistanie, gdzie prezentuje swój najnowszy pocisk – „Jerycho”. Konwój, którym przewożony jest Stark, wpada w zasadzkę. Tony zostaje ciężko ranny, schwytany i uwięziony w jaskini przez grupę terrorystyczną Dziesięć Pierścieni. Współwięzień, Ho Yinsen, wszczepia mu w klatkę piersiową elektromagnes, aby ten blokował odłamkom granatu dostęp do serca. Lider Dziesięciu Pierścieni, Raza, oferuje Starkowi wolność w zamian za budowę pocisku „Jerycho”[3][4] .
Stark i Yinsen, którzy zdają sobie sprawę, że Raza nie dotrzyma umowy, potajemnie budują miniaturową wersję źródła energii zwanego reaktorem łukowym do zasilania elektromagnesu Starka i zbroję do pomocy w ucieczce. Kiedy zbroja jest bliska ukończenia, członkowie Dziesięciu Pierścieni odkrywają zamiary Starka i atakują warsztat. Yinsen poświęca życie, aby dać Starkowi czas na założenie zbroi. Opancerzony Stark wydostaje się z jaskini, podpala broń należącą do Dziesięciu Pierścieni i odlatuje. Awaryjnie ląduje na pustyni, gdzie zostaje odnaleziony przez Rhodesa, i wraca do domu. Na konferencji prasowej informuje, że Stark Industries nie będzie już zajmować się produkcją broni. Przyjaciel jego ojca i dyrektor przedsiębiorstwa, Obadiah Stane, ostrzega Starka, że ta decyzja może zniszczyć firmę. W domu Stark buduje ulepszone wersje zbroi i reaktora, nie zdradzając szczegółów Stane’owi[3][4] .
Podczas imprezy charytatywnej Stark Industries reporterka Christine Everhart informuje Starka, że jego broń, w tym „Jerycho”, została dostarczona Dziesięciu Pierścieniom. Stark dowiaduje się także, iż Stane stara się przejąć firmę. Stark leci w zbroi do Afganistanu i ratuje wioskę Yinsena, Gulmirę, ale w drodze powrotnej zostaje przechwycony przez dwa amerykańskie myśliwce; wyjawia wówczas Rhodesowi swoją tożsamość, prosząc, aby przerwano atak. W tym czasie grupa Dziesięć Pierścieni odnajduje szczątki pierwszej zbroi Starka na pustyni i spotyka się ze Stane’em. Ten ogłusza i zabija Razę i jego ludzi, po czym przejmuje zbroję. Virginia „Pepper” Potts na prośbę Starka włamuje się do systemu komputerowego firmy i odkrywa, że Stane zaopatruje terrorystów w broń i zatrudnił Dziesięć Pierścieni do zabicia Starka. Następnie spotyka się z agentem Philem Coulsonem z T.A.R.C.Z.Y. i informuje go o działaniach Stane’a[3][4] .
Stane nie potrafi zbudować reaktora łukowego. Wkrada się więc do domu Starka i wyjmuje reaktor z jego piersi. Stark ratuje swoje życie, używając starego reaktora, zachowanego na pamiątkę. Potts i agenci T.A.R.C.Z.Y. próbują aresztować Stane’a, ale ten atakuje ich w zbroi. Stark walczy ze Stane’em i tłumaczy Potts, jak przeciążyć duży reaktor łukowy zasilający firmę. Przeciążenie wywołuje potężną falę elektromagnetyczną. Stark wrzuca Stane’a do reaktora, powodując eksplozję, w wyniku której Stane ginie. Następnego dnia Stark podczas konferencji prasowej ujawnia, że to on jest superbohaterem, którego media nazwały „Iron Manem”[3][4] .
W scenie po napisach Nick Fury, dyrektor T.A.R.C.Z.Y., odwiedza Starka w domu i mówi mu, że Iron Man nie jest jedynym superbohaterem na świecie i że chce omówić z nim „Inicjatywę Avengers”[3][4] .
W filmie ponadto wystąpili: Paul Bettany jako J.A.R.V.I.S., komputerowa sztuczna inteligencja stworzona przez Starka, która zarządza jego posiadłością i zbrojami[11]; Jon Favreau jako Harold „Happy” Hogan, osobisty ochroniarz i szofer Starka[12]; Clark Gregg jako Phil Coulson, agent T.A.R.C.Z.Y.; Leslie Bibb jako Christine Everhat, reporterka Vanity Fair; Faran Tahir jako Raza Hamidmi Al-Wazar, członek grupy terrorystycznej Dziesięć Pierścieni; Bill Smitrovich jako William Gabriel, generał sił powietrznych armii Stanów Zjednoczonych stacjonujący w Afganistanie; Sayed Badreya jako Abu Bakaar, członek Dziesięciu Pierścieni pracujący dla Razy[9]; Peter Billingsley jako William Ginter Riva, naukowiec pracujący w Stark Industries[13] oraz Gerard Sanders , który pojawia się na fotografii jako ojciec Tony’ego, Howard Stark[14].
W rolach cameo pojawili się: twórca komiksów Marvela, Stan Lee jako Hugh Hefner[15]; gitarzysta Rage Against the Machine, Tom Morello jako jeden z terrorystów[16]; Jim Cramer zagrał samego siebie[17], a w scenie po napisach Samuel L. Jackson pojawił się jako Nick Fury, dyrektor T.A.R.C.Z.Y.[18]
W 1990 roku Universal Studios zakupiło prawa filmowe do postaci Iron Mana. Studio zatrudniło Stuarta Gordona do wyreżyserowania niskobudżetowego filmu na podstawie scenariusza Edwarda Neumeiera . W 1996 roku 20th Century Fox odkupiło prawa do ekranizacji. W tym czasie Tom Cruise[19] i Nicolas Cage byli rozważani do zagrania tytułowej roli[20]. Jeff Vintar i Stan Lee rozpoczęli prace nad scenariuszem, a w 1999 roku Jeffrey Caine został zatrudniony do jego poprawienia[19]. Później stanowisko reżysera i scenarzysty zaproponowano Quentinowi Tarantino[20]. W 1999 roku Fox odsprzedał New Line Cinema prawa do ekranizacji z powodu zbyt dużej ilości projektów filmowych na podstawie superbohaterów z komiksów Marvela. Od 2000 roku nad scenariuszem pracowali między innymi: Ted Elliott i Terry Rossio ; Tim McCanlies ; Alfred Gough , Miles Millar i David Hayter[19]; David S. Goyer i Mark Protosevich[20]. W 2004 roku Nick Cassavetes został zatrudniony na stanowisku reżysera na podstawie scenariusza Gougha, Millara i Haytera. Premierę zaplanowano na 2006 rok[21].
W 2005 roku prawa do ekranizacji powróciły Marvel Studios, które rozpoczęło projekt od początku i poinformowano, że będzie to pierwsza niezależna produkcja studia[22]. W kwietniu 2006 roku ujawniono, że Jon Favreau został zatrudniony na stanowisku reżysera oraz że Arthur Marcum i Matt Holloway napiszą scenariusz[23]. Również Mark Fergus i Hawk Ostby zostali zatrudnieni do napisania innej wersji scenariusza[24]. Ostatecznie Favreau połączył obie wersje, a John August doszlifował scenariusz[25]. Przy pracach nad scenariuszem doradzali również scenarzyści komiksów: Mark Millar , Brian Michael Bendis, Joe Quesada , Tom Brevoort , Axel Alonso i Ralph Macchio[26]. oraz
Favreau miał problem z wybraniem głównego złoczyńcy w filmie. Największy przeciwnik Iron Mana, Mandaryn[26]. Stwierdził on, że będzie on lepszy przy kolejnych filmach. Zamiana złoczyńcy z Mandaryna na Stane’a została dokonana po obsadzeniu Jeffa Bridgesa w tej roli, który w początkowych założeniach miał być antagonistą w sequelu[27][26].
był dla Marka Millara za mało realistycznyWe wrześniu 2006 roku poinformowano, że Robert Downey Jr. zagra tytułowego bohatera[5]. Przed napisaniem scenariusza Jon Favreau zaproponował rolę Samowi Rockwellowi, ale ostatecznie się z tej propozycji wycofał. Rockwell później otrzymał angaż do filmu Iron Man 2 jako Justin Hammer[28]. W następnym miesiącu Terrence Howard dołączył do obsady jako James Rhodes[7]. Studio rozważało do tej roli również Dona Cheadle’, który ostatecznie zastąpił Howarda w kolejnych produkcjach franczyzy[29]. W styczniu 2007 roku poinformowano, że Gwyneth Paltrow zagra Pepper Potts[6], a w lutym ujawniono, że do obsady dołączyli Jeff Bridges[8] i Shaun Toub[10].
Zdjęcia do filmu rozpoczęły się w 12 marca 2007 roku[30] w Playa Vista Stages w Los Angeles[31]. W pierwszych tygodniach zdjęć zrealizowano tam sceny niewoli Starka w Afganistanie[32], które nakręcono również w Lone Pine i Olanchi[31]. W drugiej połowie kwietnia nakręcono sceny w bazie wojskowej Edwards Air Force Base[33]. W czerwcu zrealizowano zdjęcia w Las Vegas[31]. Prace na planie zakończyły się 25 czerwca[34]. Za zdjęcia odpowiadał Matthew Libatique. Scenografią zajął się J. Michael Riva[31], a kostiumy zaprojektowała Laura Jean Shannon[9]. Jon Favreau nie wybrał wschodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych na miejsce akcji, żeby odróżnić się od wielu innych filmów o superbohaterach[35].
Ze względu na nieukończony scenariusz dialogi w filmie były w dużej mierze improwizowane, co zdaniem Favreau sprawiło, że film ma bardziej naturalne brzmienie[27]. Scena po napisach, w której przedstawiony został Nick Fury została napisana przez Briana Michaela Bendisa[26]. Nakręcono wtedy również jej alternatywną wersję, która odnosiła się do postaci Spider-Mana i X-Menów, jednak nie została ona wykorzystana ze względu na to, że prawa do tych postaci posiadały wtedy Sony Pictures i 20th Century Fox[36]. Zbroję Iron Mana, Mark III zaprojektował twórca komiksów Adi Granov razem z Philem Saundersem[37]. Studio Stana Winstona zbudowało 360-kilogramową animatroniczną wersję zbroi Obadiaha Stana na potrzeby symulacji chodu, przy której do poruszenia ramienia potrzebnych było pięciu operatorów[31].
Montażem zajął się Dan LebentalIndustrial Light & Magic, The Embassy Visual Effects , The Orphanage[31], Pixel Liberation Front[9], Lola VFX i Prologue[38], a odpowiadał za nie John Nelson[9]. Industrial Light & Magic zajęło się większością prac nad efektami specjalnymi. Embassy przygotowało cyfrową wersję zbroi „Mark I”[31].
. Efekty specjalne zostały przygotowane przezRamin Djawadi, który jako dziecko był fanem postaci Iron Mana, został zatrudniony do skomponowania muzyki do filmu[39]. Początkowo miał ją skomponować współpracujący z Jonem Favreau przy innych produkcjach John Debney[40]. Favreau postrzegał Iron Mana bardziej jako gwiazdę rocka niż superbohatera, dlatego zadecydował, że w filmie będzie dominować muzyka heavy metalowa[39][41]. Djawadi skomponował ścieżkę dźwiękową za gitarze, a następnie przearanżował ją na orkiestrę[39]. Przy aranżacjach pomagał Hans Zimmer i jego firma Remote Control Productions oraz gitarzysta Rage Against the Machine, Tom Morello[39][16]. Album z muzyką Djawadiego, Iron Man: Original Motion Picture Soundtrack, został wydany 29 kwietnia 2008 roku przez Lions Gate Records[42][43].
W filmie wykorzystano również muzykę tytułową Iron Mana z serii animowanej The Marvel Super Heroes z 1966 roku, zaaranżowanej w big-bandowym stylu przez Johna O’Briena i Ricka Bostona[44]. Ponadto w filmie znalazły się również utwory: „Slept On Tony With Dirt” (Ghostface Killah) i „Back in Black” (AC/DC)[43].
| ||||||||
Nr | Tytuł utworu | Autor | Wykonawca | Długość | ||||
1. | „Driving With The Top Down” | R. Djawadi | 3:10 | |||||
2. | „Iron Man (2008 version)” | J. Urbont | John O’Brien, Rick Boston | 1:05 | ||||
3. | „Merchant of Death” | R. Djawadi | 2:00 | |||||
4. | „Trinkets To Kill a Prince” | R. Djawadi | 3:08 | |||||
5. | „Mark I” | R. Djawadi | 3:54 | |||||
6. | „Fireman” | R. Djawadi | 2:09 | |||||
7. | „Vacation’s Over” | R. Djawadi | 3:35 | |||||
8. | „Golden Egg” | R. Djawadi | 4:13 | |||||
9. | „Damn Kid” | A. Theodore, Z. Danziger, V. Alfieri | DJ Boborobo | 1:13 | ||||
10. | „Mark II” | R. Djawadi | 2:49 | |||||
11. | „Extra Dry, Extra Olives” | R. Djawadi | 1:44 | |||||
12. | „Iron Man” | R. Djawadi | 3:33 | |||||
13. | „Gulmira” | R. Djawadi | 4:06 | |||||
14. | „Are Those Bullet Holes?” | R. Djawadi | 2:00 | |||||
15. | „Section 16” | R. Djawadi | 2:34 | |||||
16. | „Iron Monger” | R. Djawadi | 4:45 | |||||
17. | „Arc Reaktor” | R. Djawadi | 3:56 | |||||
18. | „Institutionalized” | L. Mayorga, M. Muir | Suicidal Tendencies | 3:49 | ||||
19. | „Iron Man” | J. Urbont | 0:21 | |||||
54:04 |
W lipcu 2006 roku, jeszcze na wczesnym etapie przedprodukcji filmu, Jon Favreau i Avi Arad pojawili się na panelu Marvel Studios na San Diego Comic-Conie[45]. Rok później Favreau, Robert Downey Jr., Terrence Howard i Gwyneth Paltrow wystąpili na panelu studia na tym konwencie, gdzie zaprezentowali publiczności zwiastun filmu[46]. Został on udostępniony 10 września[47]. 3 lutego 2008 roku zaprezentowano spot promujący film podczas Super Bowl XLII[48], a 28 lutego został pokazany ostateczny zwiastun[49]. 2 maja Sega wydała grę Iron Man. Downey Jr., Howard i Shaun Toub powtarzają swoje role z filmu. Gra została wydana na konsolach: PlayStation 2, PlayStation 3, Wii i Xbox 360, na przenośnych konsolach: PlayStation Portable i Nintendo DS, na system operacyjny Microsoft Windows oraz na telefony komórkowe[50].
Partnerami promocyjnymi filmu były firmy: Audi[51], Burger King, LG Electronics, 7-Eleven[52] i Hasbro[53].
17 i 30 września 2008 roku Marvel Comics wydało dwuzeszytowy komiks inspirowany Iron Man: Fast Friends, za którego scenariusz odpowiadał Paul Tobin, a rysunki stworzył Ronan Cliquet[54][55]. Również 30 września został wydany jednozeszytowy limitowany komiks Iron Man: Security Measures, który był dostępny dla klientów sieci Walmart kupujących film na DVD[56]. 27 stycznia i 24 lutego 2010 roku została wydana adaptacja filmu zatytułowana Iron Man: I Am Iron Man ze scenariuszem Petera Davida i rysunkami Seana Chena[57][58].
28 października 2015 roku został wydany cyfrowo Guidebook to the Marvel Cinematic Universe: Marvel’s Iron Man, który zawiera fakty dotyczące filmu, porównania do komiksów oraz informacje produkcyjne[4] . 5 kwietnia 2017 roku udostępniono drukiem wydanie zbiorcze, w którym znalazła się także treść tego przewodnika, zatytułowana Marvel Cinematic Universe Guidebook: The Avengers Initiative[59].
Światowa premiera filmu Iron Man miała miejsce 14 kwietnia 2008 roku w Greater Union Theater na George Street w Sydney. W wydarzeniu uczestniczyła obsada i ekipa produkcyjna filmu oraz zaproszeni specjalni goście. Premierze tej towarzyszył czerwony dywan oraz szereg konferencji prasowych[60].
Dla szerszej widowni film zadebiutował 30 kwietnia 2008 w Belgii, Danii, Francji, Hiszpanii, Norwegii, Meksyku, Brazylii, Singapurze, Korei Południowej, Chinach[61] i w Polsce[62]. Następnego dnia, 1 maja, pojawił się w Niemczech, Izraelu, Holandii, Portugalii, Rosji, Australii, Nowej Zelandii i we Włoszech[61]. Od 2 maja dostępny był w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie[63], Austrii, Indiach i Wielkiej Brytanii. W Japonii zadebiutował dopiero 27 września[61].
Dystrybutorem filmu było Paramount Pictures[64], a w Polsce United International Pictures[62]. W 2013 roku prawa do dystrybucji zostały odkupione przez The Walt Disney Company[64].
Film został wydany na nośnikach DVD i Blu-ray 30 września 2008 roku w Stanach Zjednoczonych przez Paramount Home Media Distribution[65]. W Polsce został on wydany 7 października tego samego roku[66] przez Imperial CinePix[67].
2 kwietnia 2013 roku został wydany również w 10-dyskowej wersji kolekcjonerskiej Marvel Cinematic Universe: Phase One Collection, która zawiera 6 filmów Fazy Pierwszej[68], a 15 listopada tego samego roku został zawarty w specjalnej edycji zawierającej 23 filmy franczyzy tworzące The Infinity Saga[69].
Iron Man mając budżet wynoszący 140 milionów dolarów[61], zarobił w weekend otwarcia, debiutując w 57 krajach, prawie 97 milionów dolarów[70], a w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie zarobił wtedy ponad 98 milionów dolarów. Jego łączny przychód z biletów na świecie osiągnął ponad 585 milionów dolarów, z czego w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie prawie 320 milionów[61]. Na rynku amerykańskim był to drugi wynik w 2008 roku po Mrocznym rycerzu[71].
Do największych rynków należały: Wielka Brytania (34,3 miliona), Korea Południowa (25,2 miliona), Australia (19,1 miliona), Francja (19,2 miliona), Meksyk (15,9 miliona), Chiny (15,3 miliona), Brazylia (13,5 miliona), Hiszpania (12 milionów) i Włochy (10,8 miliona). W Polsce w weekend otwarcia film zarobił prawie 250 tysięcy dolarów, a w sumie niecały milion[61].
Film spotkał się z pozytywną reakcją krytyków. W serwisie Rotten Tomatoes 94% z 280 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 7,7 na 10[72]. Na portalu Metacritic średnia ważona ocen z 38 recenzji wyniosła 79 punktów na 100[73]. Natomiast według serwisu CinemaScore, zajmującego się mierzeniem atrakcyjności filmów w Stanach Zjednoczonych, publiczność przyznała mu ocenę A w skali od F do A+[70].
Todd McCarthy z „Variety” napisał: „W końcu ktoś znalazł sposób jak zarobić pewne pieniądze z filmu o współczesnej wojnie na Bliskim Wschodzie. Wystarczy wysłać tam superbohatera Marvela, aby skopać im tyłki”[9]. Kirk Honeycutt z „The Hollywood Reporter” stwierdził, że: „Iron Man może nie jest pierwszy na liście w stajni Marvel Comics, ale może być kinowym superbohaterem dla nas wszystkich”[74]. A.O. Scott z „The New York Times” ocenił, że jest „niezwykle dobry film o superbohaterze. Albo przynajmniej – bo z pewnością ma swoje problemy – film o superbohaterze, który jest dobry w niezwykły sposób”[75]. Dan Jolin z „Empire Magazine” napisał, że: „Downey Jr i pozostała obsada filmu są tak doskonale dopasowani, że już nie możemy się doczekać, aby kolejnej i lepszej kontynuacji”[76]. Philip French z „The Guardian” stwierdził, że: „Efekty specjalne i tytaniczne bitwy przejmują kontrolę, a narracja i moralny zamęt królują. Szkoda, ponieważ Iron Man zapowiadał się na wczesnych etapach na coś bardziej oryginalnego lub przynajmniej trudniejszego niż większość adaptacji komiksów”[77]. Hugh Hart z magazynu „Wired” pochwalił obsadę i napisał, że: „Downey jest tutaj siłą napędową. Szczery, ale nigdy nieszczęśliwy, zachowuje urok łotra do końca, a Iron Man znajduje serce, nie tracąc przy tym swojej bystrości”[78]. Todd Gilchrist z IGN stwierdził, że: „jest to dokładnie to, czego Marvel chce od swoich nadchodzących adaptacji bez fanaberii, pełnych akcji, prostych przedstawień swoich bohaterów, co oznacza, że wierni fani prawdopodobnie będą usatysfakcjonowani”[79].
Radosław Buczkowski z Klubu Miłośników Filmu napisał, że „Iron Man jest po prostu niezobowiązującą zabawą, miejscami totalną jazdą bez trzymanki z kilkoma naprawdę widowiskowymi scenami, a wszystko to doprawione sporą ilością stojącego na niezłym poziomie humoru”[80]. Łukasz Muszyński z portalu Filmweb stwierdził, że film: „pozbawiony jest infantylizmu, trzyma dobre tempo i ma dopalacze w postaci skrzących humorem dialogów”[81]. Tomasz Piętowski z serwisu Stopklatka.pl napisał: „Kolejna ekranizacja komiksu odświeża nam bohatera nieco już zapomnianego, który nie utkwił tak silnie w świadomości polskiego odbiorcy, nie stał się też ikoną naszych czasów, jak Superman czy Batman. Film wpisuje się w gatunek typowego kina rozrywkowego, nie należy więc szukać tutaj specjalnych innowacji w doborze środków ani też skomplikowanej treści. Mimo wszystko tytułowy heros to postać pełnokrwista, wiarygodna i ciekawa”[82].
Rok | Ceremonia | Kategoria | Nominowani | Rezultat | Przypis |
---|---|---|---|---|---|
2008 | MTV Movie Awards | Najlepszy, póki co, film lata | Iron Man | Wygrana | [83] |
Teen Choice Awards | Ulubiony film akcji / przygodowy | Iron Man | Nominacja | [84] | |
Ulubiona aktorka filmu akcji | Gwyneth Paltrow | Nominacja | |||
Ulubiony aktor filmu akcji / filmu przygodowego | Robert Downey Jr. | Nominacja | |||
Ulubiony czarny charakter | Jeff Bridges | Nominacja | |||
Scream Awards | Najlepszy film fantastycznonaukowy | Iron Man | Wygrana | [85] | |
Ultimate Scream | Iron Man | Nominacja | |||
Najlepszy aktor w filmie lub serialu fantastycznonaukowym | Robert Downey Jr. | Wygrana | |||
Najlepsza aktorka w filmie lub serialu fantastycznonaukowym | Gwyneth Paltrow | Nominacja | |||
Najlepszy aktor drugoplanowy | Terrence Howard | Nominacja | |||
Najlepszy superbohater | Robert Downey Jr. | Nominacja | |||
Najlepszy czarny charakter | Jeff Bridges | Nominacja | |||
Najlepsza reżyseria | Jon Favreau | Nominacja | |||
Najlepszy scenariusz | Arthur Marcum, Matthew Hollaway | , Mark Ferqus, Hawk OstbyNominacja | |||
Najlepsza adaptacja komiksu | Iron Man | Nominacja | |||
Najlepsze efekty specjalne | Iron Man | Nominacja | |||
Najlepsza kwestia | „I am Iron Man” | Nominacja | |||
Najlepsza scena walki | Iron Man | Nominacja | |||
Golden Schmoes Awards | Najlepsz film fantastycznonaukowy | Iron Man | Wygrana | [86] | |
Najlepsze efekty sepcjalne | Iron Man | Nominacja | |||
Największa niespodzianka | Iron Man | Wygrana | |||
Najlepszy aktor | Robert Downey Jr. | Nominacja | |||
Najfajniejsza postać | Robert Downey Jr. jako Tony Stark / Iron Man | Nominacja | |||
Najlepszy zwiastu filmowy | Iron Man | Nominacja | |||
Najlepsze wydnie DVD/Blu-Ray | Iron Man | Nominacja | |||
Najlepsza scena akcji | Iron Man | Nominacja | |||
Satellite Awards | Najlepszy montaż | Dan Lebental | Wygrana | [87] | |
Najlepszy dźwięk | Christopher Boyes | Nominacja | |||
Najlepsze efekty specjalne | John Nelson | , Shane Mahan , Dan Sudick , Ben SnowNominacja | |||
Hollywood Film Awards | Najlepsze efekty specjalne | John Nelson, Ben Snow | Wygrana | [88] | |
Hollywood Post Alliance Awards | Najlepsza gradacja koloru w filmie | Steven J. Scott | Wygrana | [89] | |
Najlepszy montaż | Dan Lebental | Nominacja | |||
Las Vegas Film Critics Society Awards | Najlepsze efekty specjalne | Iron Man | Wygrana | [90] | |
National Movie Awards | Najlepszy film o superbohaterach | Iron Man | Nominacja | [91] | |
Najlepszy aktor | Robert Downey Jr. | Nominacja | |||
2009 | People’s Choice Awards | Ulubiony film | Iron Man | Nominacja | [92] |
Ulubiony aktor | Robert Downey Jr. | Nominacja | |||
Ulubiony aktor akcji | Robert Downey Jr. | Nominacja | |||
Ulubiony superbohater | Robert Downey Jr. | Nominacja | |||
Nagrody Gildii Aktorów Ekranowych | Najlepszy zespół kaskaderski w filmie | Iron Man | Nominacja | [93] | |
USC Scripter Awards | USC Libraries 21st Annual Scripter Award | Mark Fergus, Hawk Ostby, Art Marcum, Matt Holloway | Nominacja | [94] | |
Nagroda Brytyjskiej Akademii Filmowej | Najlepsze efekty specjalne | Shane Mahan, John Nelson, Ben Snow | Nominacja | [95] | |
Grammy Awards | Najlepsza ścieżka muzyczna w filmie kinowym, telewizyjnym lub innej formie wizualnej | Ramin Djawadi | Nominacja | [96] | |
Nagrody Amerykańskiej Gildii Scenografów | Najlepsza scenografia w filmie fantasy | J. Michael Riva | Nominacja | [97] | |
Nagrody Amerykańskiej Gildii Kostiumologów | Najlepsze kostiumy w filmie współczesnym | Laura Jean Shannon | , Rebecca GreggNominacja | [98] | |
Irish Film and Television Awards | Najlepszy aktor zagraniczny | Robert Downey Jr. | Wygrana | [99] | |
VES Awards | Najlepsze efekty specjalnie w filmie, gdzie efekty odgrywają główną rolę | Ben Snow, Hal Hickel | , Victoria Alonso , John NelsonNominacja | [100] | |
Najlepszy pojedynczy efekt specjalny | Ben Snow, Wayne Billheimer, Victoria Alonso, John Nelson | Nominacja | |||
Najlepiej animowana postać w filmie aktorskim | Hal Hickel, Bruce Holcomb, James Tooley, John Walker | Nominacja | |||
Najlepsze makiety i modele w filmie kinowym | Aaron McBride, Russell Paul, Gerald Gutschmidt, Kenji Yamaguchi | Nominacja | |||
Najlepiej wykreowane środowisko w filmie kinowym | Jonathan Rothbart, Dav Rauch, Kyle McCulloch, Kent Seki | Nominacja | |||
Golden Reel Awards | Najlepszy montaż dźwięku w filmie pełnometrażowym – dialogi i technika ADR | Frank E. Eulner, Michael Silvers, Marshall Winn, Karen Spangenberg, Gwendolyn Yates Whittle, John Nutt | Nominacja | [101] | |
Najlepszy montaż dźwięku w filmie pełnometrażowym – efekty i imitacje dźwiękowe | Christopher Boyes, Frank E. Eulner | , Shannon Mills, J.R. Grubbs, Ken Fischer, James Likowski, Robert Shoup, Dennie Thorpe, Jana Vance, Ellen Heuer, Ronni BrownNominacja | |||
Najlepszy montaż muzyki w filmie pełnometrażowym | David Klotz, Shannon Erbe, Tanya Noel Hill | Nominacja | |||
Nagroda Akademii Filmowej | Najlepsze efekty specjalne | John Nelson, Ben Snow, Dan Sudick, Shane Mahan | Nominacja | [102] | |
Najlepszy dźwięk | Frank E. Eulner, Christopher Boyes | Nominacja | |||
Kids’ Choice Awards | Ulubiony film | Iron Man | Nominacja | [103] | |
Empire Awards | Najlepszy film | Iron Man | Nominacja | [104] | |
Najelpszy aktor | Robert Downey Jr. | Nominacja | [105] | ||
Najlepszy film fantatycznonaukowy / akcji | Iron Man | Nominacja | [106] | ||
Taurus World Stunt Awards | Najlepsza walka | Iron Man | Wygrana | [107] | |
Najlepsza koordynacja efektów kaskaderskich | Thomas R. Harper, Phil Neilson, Keith Woulard | Nominacja | |||
Najlepsza sekwencja z ogniem | Mike Justus, Damien Moreno, Timothy P. Trella | Wygrana | |||
MTV Movie Awards | Najlepszy film | Iron Man | Nominacja | [108] | |
Najlepszy aktor | Robert Downey Jr. | Nominacja | |||
Saturn Awards | Najlepszy film fantastycznonaukowy | Iron Man | Wygrana | [109] | |
Najlepszy aktor | Robert Downey Jr. | Wygrana | |||
Najlepsza aktorka | Gwyneth Paltrow | Nominacja | |||
Najlepszy aktor drugoplanowy | Jeff Bridges | Nominacja | |||
Najlepsza reżyseria | Jon Favreau | Wygrana | |||
Najlepszy scenariusz | Mark Fergus, Hawk Ostby, Art Marcum, Matt Holloway | Nominacja | |||
Najlepsza muzyka | Ramin Djawadi | Nominacja | |||
Najlepsze efekty specjalne | Iron Man | Nominacja | |||
Hugo Awards | Najlepsza prezentacja dramatyczna – długa forma | Mark Fergus, Hawk Ostby, Art Marcum, Matt Holloway, Jon Favreau | Nominacja | [110] |
W 2008 roku, zaraz po premierze Iron Mana, Marvel Studios zapowiedziało kontynuację[111]. Jeszcze w lipcu poinformowano, że Favreau powróci na stanowisku reżysera[112], a Justin Theroux zajmie się napisaniem scenariusza[113]. Iron Man 2 zadebiutował w 2010 roku. W tytułowej roli powrócił Robert Downey Jr., a obok niego w głównych rolach wystąpili: Gwyneth Paltrow, Don Cheadle, Scarlett Johansson, Sam Rockwell, Mickey Rourke i Samuel L. Jackson[114].
W październiku 2010 roku studio oficjalnie zapowiedziało powstanie trzeciej części[115]. W marcu 2011 rok poinformowano, że Shane Black zajmie się on reżyserią i napisze on scenariusz wspólnie z Drew Pearce’em[116]. Iron Man 3 miał premierę w 2013 roku. Downey Jr. ponownie wcielił się w tytułowego superbohatera, a obok niego w głównych rolach wystąpili: Paltrow, Cheadle, Favreau, Guy Pearce, Rebecca Hall, Stephanie Szostak, James Badge Dale i Ben Kingsley[117].
Downey Jr. ponadto powtórzył rolę Tony’ego Starka / Iron Mana w filmach Avengers z 2012[118], Avengers: Czas Ultrona z 2015[119], Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów z 2016[120], Spider-Man: Homecoming z 2017[121], Avengers: Wojna bez granic z 2018[122] i Avengers: Koniec gry z 2019 roku[123].