Indian Navy (dewanagari: भारतीय नौ सेना, Bhāratīya Nau Senā) – indyjska marynarka wojenna, jeden z rodzajów indyjskich sił zbrojnych odpowiedzialny za prowadzenia działań bojowych na Oceanie Indyjskim. Obecnie liczy 55 tysięcy personelu, dysponuje ponad 100 okrętami, w tym lotniskowcem oraz własnym lotnictwem (Indian Naval Air Arm) liczącym ponad 200 statków powietrznych, w tym dodanymi do uzbrojenia w 2010 myśliwcami pokładowymi MiG-29K.
Historia
Bandera 2001-2004Bandera 1950-2001Bandera 1937-1950
Marynarka w Indiach funkcjonowała pod różnymi nazwami od 1612 roku (na rzecz Kompanii Wschodnioindyjskiej) kolejno pod nazwami East India Company's Marine, Bombay Marine, Her Majesty's Indian Navy, Her Majesty's Indian Marine, a od 2 października 1937 do 26 stycznia 1950 jako Royal Indian Navy pod brytyjską banderą (od 15 października 1947 niezależnie od imperium brytyjskiego, a przedrostek w nazwach okrętów zmieniono z HMIS na INS). W ramach podziału dotychczasowej floty w 1947 między niepodległe Royal Indian Navy i Royal Pakistan Navy okręty rozdzielono na korzyść Indii w ilości: fregaty 2-2, slupy 4-3, korwety 3-1, trałowce 9-3, trawlery 4-2, tankowce 1-0, badawcze 1-0. W swojej niepodległej historii nadal wykorzystywała brytyjskie okręty, w późniejszym czasie produkowane na licencji. Najważniejszym okrętem kupionym w ramach uczestnictwa we Wspólnocie Brytyjskiej był lekki lotniskowiec typu Majestic przyjęty do służby 4 kwietnia 1961 pod nazwą INS „Vikrant” (R11). W dniach 18–19 grudnia 1961 marynarka brała udział w odbiciu kontrolowanych przez Portugalczyków enklaw na Półwyspie Indyjskim i w czasie krótkich walk o Goa zatopiono portugalską fregatę. Z kolei podczas wojny z Pakistanem w 1965 roku silniejsza marynarka indyjska była nieprzygotowana, kierując wcześniej najbardziej wartościowe okręty do remontu, i działała asekuracyjnie, nie przeszkadzając stronie pakistańskiej i nie wywierając wpływu na losy wojny[1].
Wnioski z wojny z Pakistanem oraz znaczny wzrost siły Indonezji spowodował konieczność dalszego wzmocnienia floty Indii, w tym wprowadzenia na uzbrojenie okrętów podwodnych. Ponieważ Wielka Brytania odmówiła sprzedaży nowoczesnych jednostek, Indie przeorientowały się na ZSRR jako dostawcę uzbrojenia i od drugiej połowy lat 60. zaczęły wprowadzać na uzbrojenie w dużej liczbie nowe okręty radzieckie[2]. W ramach pierwszej partii od 1966 Indie nabyły cztery okręty podwodne projektu 641 (oznaczenie zachodnie Foxtrot), pięć małych fregat proj. 159 (Petya), dwa okręty desantowe polskiej budowy proj. 771 (Polnocny) oraz kilka patrolowców i okrętów pomocniczych[2]. Zamówiono następnie pierwsze okręty rakietowe − osiem kutrów projektu 205 (Osa)[2]. Okręty te brały udział w wojnie z Pakistanem w 1971[3]. Następnie większość okrętow wojennych sprowadzono z ZSRR (obecnie z Rosji) lub wyprodukowano w ramach transferu technologii. Wyjątkiem jest długa seria fregat, pochodnych brytyjskiego typu Leander, produkowanych w Indiach, używanych od 1972, kolejno sześć typu Nilgiri (modernizowanych w latach 80.), trzech typu Godavari od 1983 oraz trzech typu Brahmaputra od 2000. W planach odmłodzenia i wzmocnienia floty do 2020 marynarka powinna wzbogacić się o jeden rosyjski i do dwóch rodzimych lotniskowców, trzy indyjskie niszczyciele Kolkata (trzy 15A, planowane są też cztery 15B), dwa kolejne (łącznie sześć) rosyjskich fregat typu Talwar, siedem fregat projektu 17A (zmodernizowany projekt 17/Shivalik) oraz budowanych na francuskiej licencji sześć okrętów podwodnych typu Scorpène. Incydentem w czasie pokoju było zatonięcie w 1990 roku fregaty „Andaman”, pociągające 15 ofiar[2]. W 1997 roku wycofano ze służby lotniskowiec INS „Vikrant”, a w marcu 2017 roku ostatecznie wycofano lotniskowiec „Viraat”[4]. W 2013 roku po wieloletniej przebudowie w Rosji wszedł do służby lotniskowiec INS „Vikramaditya” – obecny okręt flagowy[5]. W 2022 roku do służby wszedł pierwszy nowy lotniskowiec zbudowany w Indiach – INS „Vikrant”, lecz osiągnięcie przez niego gotowości przewidywane jest na koniec 2023 roku[6].
W latach 1988–1992 marynarka indyjska dzierżawiła od ZSRR dla celów badawczych pierwszy atomowy okręt podwodny („Chakra” projektu 670), następnie w 2011 roku wydzierżawiono od Rosjan na okres dziesięciu lat atomowy okręt podwodny projektu 971, noszący tę samą nazwę[7]. W roku 2015 rozpoczęto negocjacje w sprawie dzierżawy kolejnego okrętu podwodnego o napędzie jądrowym[8]. Jednocześnie trwa budowa pięciu rodzimych atomowych podwodnych nosicieli rakiet balistycznych (SSBN) typu Arihant, z których pierwszy rozpoczął służbę pod indyjską banderą w 2016 roku, a drugi w roku kolejnym[9]. W 2005 roku zawarto porozumienie na zakup 6 klasycznych okrętów podwodnych typu Scorpène, lokalnie nazywanych Kalvari, a w 2015 roku poinformowano o możliwości zamówienia dodatkowych 6 okrętów[10][11].
W dniu 11 maja 2016 roku odbyła się uroczystość zakończenia eksploatacji samolotów pokładowych Sea Harrier przez lotnictwo marynarki wojennej Indii[12]. W 2009 roku podpisano umowę na zakup 8 samolotów patrolowych Boeing P-8I Poseidon, wszystkie weszły do służby do 2015 roku[13][14]. W lipcu 2016 roku podpisano umowę na zakup dodatkowych 4 samolotów patrolowe Boeing P-8I Poseidon. Mają one zastąpić Tu-142[15][16][17][18]. W kwietniu 2017 roku wycofano ze służby wszystkie samoloty patrolowe Tu-142[19][20].
Organizacja
Flota podzielona jest na trzy dowództwa, każde jest dowodzone przez flagmana w randze wiceadmirała. W dowództwach zachodnim i wschodnim działają także komodorzy floty podwodnej. Andamany i Nikobary podlegały pod zjednoczone dowództwo wszystkich rodzajów sił zbrojnych w Nowym Delhi, gdzie znajduje się też główne dowództwo marynarki, ale w 2013 archipelagi przejęła marynarka[21].
Western Naval Command (WNC, dowództwo zachodnie) w Mumbaju,
INS Sindhughosh (S55) INS Sindhudhvaj (S56) INS Sindhuraj (S57) INS Sindhuvir (S58) INS Sindhuratna (S59) INS Sindhukesari (S60) INS Sindhukirti (S61) INS Sindhuvijay (S62) INS Sindhushastra (S65)
1INS Veer (K40) INS Nirbhik (K41) INS Nipat (K42) INS Nishank (K43) INS Nirghat (K44) INS Vibhuti (K45) INS Vipul (K46) INS Vinash (K47) INS Vidyut (K48) INS Nashak (K83) INS Prabal (K92) INS Pralaya (K91)
1987-2002
455
56
Abhay (Pauk II)
INS Abhay (P33) INS Ajay (P34) INS Akshay (P35) INS Agray (P36)
INS Alleppey (M65) INS Ratnagiri (M66) INS Karwar (M67) INS Cannanore (M68) INS Cuddalore (M69) INS Kakinanda (M70) INS Kozhikode (M71) INS Konkan (M72)
INS Tihayu (T93) INS Tillanchang (T92) INS Tarmugli (T91)INS Car Nicobar (T69) INS Chetlat (T70) INS Kora Divh (T71) INS Cheriyam (T72) INS Cankaraso (T73) INS Kondul (T74) INS Kalpeni (T75) INS Kabra (T76) INS Koswari (T77) INS Karuva (T78)
20152009-2011
325
48,9
Sukanya
INS Sukanya (P50) INS Subhadra (P51) INS Suvarna (P52) INS Savitri (P53) INS Sharada (P55) INS Sujata (P56)
INS Sandhayak (J18) INS Nirdeshak (J19) INS Nirupak (J14) INS Investigator (J15) INS Jamuna (J16) INS Sutlej (J17) INS Darshak (J20) INS Sarvekshak (J22)
W sierpniu 2016 roku Ministerstwo obrony Indii poinformowało o modernizacji 10 śmigłowców Ka-28 (eksportowe oznaczenie Ka-27) przeznaczonych do zwalczania okrętów podwodnych, zakupionych w latach 1980.[44]
↑Krzysztof Kubiak. Lekcja 1965 roku. Działania morskie podczas drugiej wojny pakistańsko-indyjskiej. „Morze, Statki i Okręty”. 9/2008, s. 18-19, wrzesień 2008. Magnum X. ISSN1426-529X.
↑ abcdeKrzysztof Kubiak. Zatonięcie fregaty Andaman. „Morze, statki i okręty”. 3-4/2017. XXII (179), s. 52-57, marzec-kwiecień 2017. Magnum X. ISSN1426-529X.
↑G. MG.M.HiranandaniG. MG.M., Transition to Triumph: History of the Indian Navy, 1965-1975, New Delhi: Lancer Publishers, 2000, s. 109, 174-181, ISBN 1-897829-72-8, OCLC44603776.
.svg)
.svg)
.jpg)
.jpg)
_during_Malabar_2008.jpg)
.JPG)
.JPG)
_at_Anchorage.JPG)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.svg){kind=small}