miasto w gminie miejsko-wiejskiej | |||
Kościół parafialny pw. Matki Boskiej Częstochowskiej | |||
| |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | |||
Gmina | |||
Prawa miejskie |
1 stycznia 1993 | ||
Burmistrz |
Arkadiusz Gliniecki | ||
Powierzchnia |
9,94 km² | ||
Populacja (30.06.2023) • liczba ludności • gęstość |
| ||
Strefa numeracyjna |
(+48) 58 | ||
Kod pocztowy |
83-262 | ||
Tablice rejestracyjne |
GST | ||
Położenie na mapie gminy Czarna Woda | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa pomorskiego | |||
Położenie na mapie powiatu starogardzkiego | |||
53°50′40″N 18°06′00″E/53,844444 18,100000 | |||
TERC (TERYT) |
2213014 | ||
SIMC |
0162139 | ||
Urząd miejski ul. Mickiewicza 783-262 Czarna Woda | |||
Strona internetowa |
Czarna Woda (niem. Schwarzwasser) – miasto w północnej Polsce, w woj. pomorskim, w powiecie starogardzkim. Położone nad rzeką Wdą, na obszarze Borów Tucholskich, na Kociewiu, na pograniczu borowiacko-kociewskim. Miasto jest (od 2014) siedzibą gminy miejsko-wiejskiej Czarna Woda.
Według danych z 1 stycznia 2018 Czarna Woda liczyła 2 841 mieszkańców[2][3].
Położone jest na skraju Borów Tucholskich było ośrodkiem przemysłu drzewnego, od końca XIX wieku istniał tam tartak. Atrakcyjne położenie nad rzeką, a jednocześnie przy szlaku drogowo-kolejowym Berlin-Królewiec spowodowało, że w Czarnej Wodzie w latach 50. XX wieku zlokalizowano fabrykę płyt pilśniowych.
W latach 1919–1939 Czarna Woda należała do województwa pomorskiego. W latach 1945–1950 wieś administracyjnie należała do woj. gdańskiego (dużego). W latach 1993–1998 miasto administracyjnie należało do woj. gdańskiego (małego).
W 1958 do Czarnej Wody przyłączono część Łęga i Starych Prus[4].
Czarna Woda posiada prawa miejskie od 1 stycznia 1993 roku[5]. Uzyskała je za sprawą odłączenia się od gminy wiejskiej Kaliska (jako sołectwo należała do niej równe 20 lat, po reformie znoszącej gromady na rzecz gmin w 1973 r.) i utworzenia gminy miejskiej. Obecnie jest najmłodszym miastem województwa pomorskiego oraz Kociewia; niecałe dwa lata wcześniej (1 kwietnia 1991 r.) w ten sam sposób powstała gmina miejska Krynica Morska (dawniej sołectwo gminy wiejskiej Sztutowo).
30 grudnia 1994 r. z gminy Kaliska zostały wyłączone następne dwa sołectwa: Huta Kalna oraz Lubiki, które przeszły do miasta Czarna Woda, stając się częściami miasta[6].
1 stycznia 2014 Czarna Woda zmieniła rodzaj gminy z miejskiej na miejsko-wiejski[7]. W praktyce oznaczało to wyłączenie poza administrację miasta obszarów sołectw Huta Kalna i Lubiki. Z wyłączonych terenów powstał obszar wiejski gminy miejsko-wiejskiej Czarna Woda. 1 stycznia 2014 odebrany został też status miasta gminie miejskiej Czarna Woda z równoczesnym (tego samego dnia) nadaniem statusu miasta miejscowości Czarna Woda. Był to dwuetapowy zabieg administracyjny związany ze zmianą rodzaju gminy z miejskiej na miejsko-wiejską (z identyczną sytuacją spotkała się w 2008 roku Szczawnica[8], kiedy to przekształcono gminę miejską Szczawnica w miejsko-wiejską gminę Szczawnica. Zmiana statusu gminy podyktowana była wieloma warunkami. W części "wiejskiej" jednostki dominują funkcje rolnicze oraz usługi związane z obsługą rolnictwa i turystyki. Brak tam kanalizacji sanitarnej; jest tam też samodzielny wodociąg niezależny od miejskiej sieci wodociągowej. Tereny "miejskie" i "wiejskie" różnią się znacznie pod względem stopnia urbanizacji i rodzaju zabudowy. Wydzielenie części wiejskiej z miasta Czarna Woda umożliwi jej mieszkańcom korzystanie ze środków Unii Europejskiej przeznaczonych dla obszarów wiejskich oraz pozwoli na utworzenie gospodarstw agroturystycznych (m.in. dostęp do kredytów z tym związanych)[7]. Przy frekwencji 0,65% (miasto Czarna Woda), 18,39% (sołectwo Huta Kalna) i 14,21% (sołectwo Lubiki) za zmianą statusu gminy z miejskiej na miejsko-wiejski opowiedziało się 100% głosujących we wszystkich jednostkach[7].
Odebranie tej gminie statusu miasta i nadanie go miejscowości wiejskiej Czarna Woda, co spowodowało zmniejszenie powierzchni miasta ogółem o 1779 ha (o powierzchnię obszaru wiejskiego wydzielonego w tej gminie). Obecnie (1 stycznia 2015) powierzchnia miasta wynosi 994 ha a ludność 2865 osób[9].
Czarna Woda leży w południowej części województwa pomorskiego, na zachodnim krańcu powiatu starogardzkiego. Około 2 km na południowy zachód leży wieś Łąg.
Według danych z 1 stycznia 2014 r. powierzchnia miasta wynosiła 9,94 km²[18][19]. Miasto obejmowało 35,8% powierzchni gminy Czarna Woda.
Miasto jest położone w centralnej części mezoregionu Bory Tucholskie. Znajduje się nad rzeką Wdą. Przy północno-zachodniej części miasta do Wdy uchodzi rzeka Niechwaszcz.
Według danych z roku 2002[20] Czarna Woda miała obszar 27,75 km², w tym: użytki rolne: 33%, przewaga gruntów o klasie bonitacyjnej VI, użytki leśne: 54%[21]
31 grudnia 2014 r. miasto miało 2865 mieszkańców[18]. Dane z 31 grudnia 2014[22]:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
Populacja | 2865 | 100 | 1470 | 51,3 | 1395 | 48,7 |
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²] |
288,2 | 147,9 | 140,3 |
Przez miasto Czarna Woda przebiegają następujące szlaki turystyczne: