fragment tekstu utworu Ave Maris Stella (po łacinie) | |
Forma muzyczna |
---|
Ave Maris Stella (łac. Witaj, Gwiazdo Morza) − łacińska antyfona maryjna z VIII w., również tradycyjny hymn Akadian.
Była popularna już w średniowieczu, o czym świadczą liczne kompozycje z tego okresu. Za autora tekstu uważani byli: Bernard z Clairvaux (XII w.), Wenancjusz Fortunat (VI w.) czy Herman z Reichenau (XI w.)[1]. Najstarszy manuskrypt, zawierający tekst antyfony, znajduje się w opactwie w St. Gallen i pochodzi z IX wieku.
W hymnie Matka Boża nazwana zostaje Gwiazdą Morza. Jest to nawiązanie do fragmentu Pierwszej Księgi Królewskiej[2]. Odnosząc się do tego tekstu, tytułu używali już: Hieronim ze Strydonu (Liber de nominibus hebraicis), Izydor z Sewilli, Alkuin, Paschasius Radbertus, Raban Maur. Tytuł jest rozumiany jako synonim Gwiazdy Polarnej, niemal niezmieniającej położenia w ciągu nocy. Gwiazda ta jest symbolem Maryi, wskazującej drogę wędrowcom lub grzesznikom[3].
Hymn był przez wieki wykonywany na melodie gregoriańskie. Muzykę do hymnu napisali m.in.: Felice Anerio, Giovanni Pierluigi da Palestrina, Guillaume Dufay, William Byrd, Pietro Gnocchi, Claudio Monteverdi, Girolamo Frescobaldi, Antonio Vivaldi, Jean Titelouze, Marcel Dupré, Tomás Luis de Victoria, Antonín Dvořák, Edvard Hagerup Grieg, Ferenc Liszt, Josquin des Prés, Josef Rheinberger, Nino Rota, Peter Maxwell Davies, Antonio de Cabezón[4].
Współcześnie, w katolickiej Liturgii godzin, jest to hymn II nieszporów, w tekstach wspólnych o Najświętszej Maryi Pannie[5].
Najstarsze polskie tłumaczenie, Zdrowaś, gwiazdo morska, pochodzi z XV w.
Tekst łaciński | Tłumaczenie polskie |
---|---|
1. Ave, maris stella, |
1. Witaj, Gwiazdo morza, |