| nl | Deze gebruiker heeft het Nederlands als moedertaal. |
| en-4 | This user speaks English at a near-native level. |
| de-2 | Dieser Benutzer hat fortgeschrittene Deutschkenntnisse. |
| fi-1 | Tämä käyttäjä osaa suomea perustasolla. |
|
| ||||
|
| ||||
|
| ||||
|
| ||||
|
| ||||
|
| ||||
|
| ||||
|
| ||||
|
Deze gebruiker beschouwt onderstaande lemma's een beetje als zijn kinderen. Hij heeft ze gecreëerd of er veel aan veranderd.
We kunnen er niet omheen, Wikipedia heeft veel last van vandalisme. Gelukkig zijn er veel trouwe medewerkers die het vandalisme snel ongedaan maken. Maar soms draaien deze trouwe lieden te ver door: ze zien een wijziging waarvan ze niet zeker weten of die wel terecht is, en dus besluiten ze die wijziging maar ongedaan te maken. Dat is erg onbeleefd tegen degene die de wijziging aanbracht. Voorbeelden:
We hebben een groen boekje waarin staat hoe je moet spellen en afbreken. Dan hebben we nog een Taalunie en een dikke Van Dale die ons ook het een en ander voorschrijven. Of misschien beschrijven ze alleen maar een werkelijk bestaande situatie.
Ik denk dat ik zelf nogal conservatief ben. Ik spreek nogal makkelijk van taalverloedering als iemand slecht Nederlands schrijft. Misschien gebruikt hij constructies die al honderd jaar voorkomen, maar toch vind ik ze slecht. Vind ik dan dat je 'der' en 'des' moet gebruiken? Nee, dat ook niet, je hoeft niet overdreven deftig te doen.
Ik dacht dat iedereen het wel met me eens zou zijn, maar ik heb inmiddels geleerd dat Wikipedia niet zo in elkaar zit. Hieronder een aantal meningen van mij:
Als de twee delen van een woord van elkaar gescheiden kunnen worden, en als ze apart vervoegd of verbogen kunnen worden, dan zijn het kennelijk twee aparte woorden. Waarom worden ze dan aan elkaar geschreven?
De volgende twee betwist ik niet, dat wil zeggen dat ik het met de richtlijnen eens ben. Maar het wordt vaak verkeerd gedaan.
Als je twee versies van een pagina vergelijkt, dan merk je dat Wikipedia hele alinea's (d.w.z. tekstdelen tussen twee Enters) vergelijkt. Dat gaat niet altijd goed doordat de synchronisatie uit de pas loopt: dan wordt de 2e alinea van de oude versie vergeleken met de 3e van de nieuwe, en de 3e met de 4e enz, terwijl er maar een paar minieme wijzigingen zijn geweest. Ik heb daarom wel eens voorgesteld vaker op Enter te drukken, bijvoorbeeld na elke punt: in het uiteindelijke resultaat zie je geen verschil, maar er blijven meer alinea's onveranderd waardoor het vergelijken beter gesynchroniseerd wordt. Een andere oplossing is: de vergelijkingsprocedure van Wikipedia aanpassen.
Is er een lange inhoudsopgave, zet dan het plaatje eens naast de inhoudsopgave en niet aan het begin. Er is daar witruimte.
Wat betekent opwaartse compatibiliteit? Het betekent dat we al onze eerdere fouten moeten handhaven. Met sommige van die fouten zitten we nog steeds.
In de geschiedenis van de mensheid werd met diverse talstelstels gerekend. Tientallig, twaalftallig, twintigtallig en zestigtallig zijn historisch bekend. Het tientallige stelsel is thans de standaard en werd natuurlijk gekozen omdat we met onze vingers telden.
Is tientallig wel de beste keus? Ik denk dat het voor de meesten prima voldoet. Alleen computers kunnen er slecht mee omgaan. Het werk met computers zou een stuk simpeler zijn als zestientallig de standaard was geweest.
Met geld en de meeste natuurkundige eenheden is de meeste rommel wel opgeruimd.
Nog niet zo lang geleden hadden de Britten 12 pence in een shilling en 20 shillings in een pond. Maar niet alleen de Britten, hoor. In Nederland was het leven vroeger ook zo ingewikkeld.
De Fransen hebben een mooi metriek stelsel ingevoerd en het grootste deel van de wereld heeft het aangenomen. Alleen in Engelstalige landen lijkt dat nog een beetje moeizaam te gaan en werken ze nog met inches en imperiale ponden en gallons. Intussen krijgen wij daar ook wat van mee, bijvoorbeeld doordat de maat van monitoren en de indeling van computerpapier in inches wordt opgegeven.
Een dag is verdeeld in 24 uur. Erger nog, na 12 uur begint men opnieuw te tellen. Je schrijft bijvoorbeeld 14.00 en je spreekt het uit als 2 uur. Verschrikkelijk, zo'n systeem. Nog erger: Je schrijft 13.25 en spreekt het uit als vijf voor half 2.
Alsof dat nog niet erg genoeg is, wordt een uur in 60 minuten verdeeld en een minuut in 60 seconden.
In de Franse revolutie besloten ze de dag in 10 uur te verdelen en een uur in 100 minuten. Dat had de zaak ongetwijfeld simpeler gemaakt. Jammer dat ze niet hebben doorgezet. Toch vind ik het vreemd dat ze hebben gekozen voor een tweetrapsverdeling, eerst in uren en die uren verder onderverdelen. Ze hadden de dag ook meteen in 1000 minuten kunnen verdelen (zie hieronder).
Als ik het voor het zeggen had gehad, verdeelde ik een dag in 100 centidagen. Een centidag is dan iets korter dan 15 minuten. Dat is voor burgerlijk gebruik nauwkeurig genoeg, bijvoorbeeld om het tijdstip van een vergadering af te spreken. Of misschien is een indeling in 1000 millidagen wel beter, want wetenschappelijke eenheden werken ook in stapjes van duizend. Voor enkele toepassingen, bijvoorbeeld de spoorwegen, heeft een millidag, iets minder dan 1,5 minuut, ongetwijfeld de voorkeur boven een centidag.
Diezelfde indeling in minuten en seconden zie je ook bij de geografische indeling. Veel GPS-apparaten en -computerprogramma's kun je instellen. Dezelfde hoek wordt dan op drie manieren aangegeven:
Lekker overzichtelijk, zoiets. Dat hebben we te wijten aan onze mallotige voorouders die kozen voor een verdeling in 60.
Gelukkig is er een beter systeem voor geografische locaties: UTM. Helaas heb ik hier een Tomtom die daar niet mee kan werken.
Een besmettelijk virus moet je zo snel mogelijk uitroeien, voordat anderen ermee besmet zijn. Dat spreekt vanzelf.
De Fransen kozen ooit voor de korte schaalverdeling, dus 'billion' betekent 109. De rest van de wereld koos voor de lange schaalverdeling: 'billion' (of 'biljoen' e.d.) betekent 1012.
Ik denk dat de Fransen zich vergisten, maar misschien waren de Fransen de enigen die het goed hadden. Hoe het ook zij, de Fransen besloten zich te conformeren aan de rest van de wereld. Zoiets geeft wat overgangsproblemen, als een oude Fransman 'billion' zegt, bedoelt hij iets anders dan wanneer een jonge het zegt, maar uiteindelijk leidt het tot minder misverstanden.
Maar het was al te laat, het virus had zich al verspreid naar Amerika.
Enige tijd betekende 'billion' in de V.S. dus iets anders dan in de rest van de wereld. Dat gaf vooral verwarring tussen Engelstaligen. En wat gebeurde er: de Britten besloten zich te conformeren aan de Amerikanen, in plaats van andersom.
Het virus is in Frankrijk uitgeroeid maar het had zich al verspreid.
Onze kalender is gebaseerd op drie onafhankelijke cycli. Het jaar, de maand en de week.
De maand was oorspronkelijk gebaseerd op de fasen van de maan, maar dat is nu volledig losgelaten.
Nu zitten we met een jaar van twaalf maanden, die allemaal verschillend van duur zijn, en een weekindeling die zich daar niets van aantrekt.
In veel bedrijven hebben ze geprobeerd orde in de chaos te scheppen door de weken te nummeren. Je hebt dan niet meer 5 april, maar bijvoorbeeld de vrijdag in week 14. Maanden bestaan niet meer.
Maar algemeen aanvaard is dat nog niet. Als ik heb het over week 14, dan willen de mensen meteen weten welke maand en welke dag. En dat moet ik dan in een tabelletje opzoeken.
Laten we de maandindeling maar afschaffen! Alleen genummerde weken, dat werkt prima.
Probleempje is misschien dat elk jaar weer op een andere weekdag begint. Weinig aan te doen, het aantal dagen in een jaar is nu eenmaal geen veelvoud van 7. Of misschien toch: we zouden een jaar van precies 52 weken kunnen maken, met eens in de paar jaar een schrikkelweek.
In de Franse revolutie wilden ze weken van tien dagen, drie weken per maand van 30 dagen, en 5 of 6 schrikkeldagen per jaar. Een regelmatig systeem, alles even lang, precies een heel aantal dagen in de maand. Maar de mensen wilden het niet - de werkweken waren te lang.
In de 20e eeuw hadden de Verenigde Naties een voorstel. 13 maanden van 28 dagen plus een of twee schrikkeldagen die bij geen enkele maand en geen enkele week horen. De kerken protesteerden: God heeft een zevendaagse week bevolen, zonder een dag over te slaan.
Beide systemen blijven vasthouden aan een tweetrapsverdeling: eerst in maanden en daarna in weken. Je kunt een jaar ook meteen in weken verdelen. Sommige bedrijven doen dat al, ze gebruiken weeknummers in plaats van maand en dag.
Bij mijn studie kreeg ik een oefening tekstverwerken voorgelegd, met het bovenstaande opschrift. De tekst maakte indruk op me:
Ik weet er nog meer:
