Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Wiengaard "Op g'n Heugde", NorbikDroevepluk in Norbik in 2011Vanoet de hoof Nekum (wiengood) ziech op wiengood Apostelhoof in Mestreech
'n Wiengood of 'ne wiengaard , ouwer weurd zin wiegerd, wiegert of wiejerd, ies 'n landboewbedrief, dat ziech haet gespecialiseerd in de teelt van droeve en 't producere en bottele van wien. Daegeen, dae 't beroep oetoefent weurt wienboer geneump. 't Geuf ouch hobby-wienboere die in vereinigingsverband 'n plantage bewèrke en wien make veur eige gebruuk en de luuj oet 't dörp.
In Nederlands Limburg en Belsj Limburg liegke saer 't ing van de 20e ièw de nuèdige wiendomeine en wiengaarde in 't heuvelland. Veural wiete wien (en ouch waal rosé) weurt geproduceerd.
Gesjiedenis
Ouw veldname geve aan dat de Romeine al hie en dao wiengaarde in cultuur houwe. bv. De wiegerd op Sint-Pièter in Valkeberg tegen 'n zuud-helling van de Geul, waor vreuger 'ne wiengaard.
Vivegnis, bie Oupeye beteikent ouwe wiegerd. Bies 't ing van de 17de ièw hou 't hie op de hellinge van de Maasterrasse wiensjtekker die 'ne liechte wien opbrachte.
De Abdij va Val Dieu heel vanaaf abt Thomas, rónd 1270 lieste van de inkomste bie en dao-oet bliek dat de abdie o.a. inkomste hou van e paar wiengaarde.
De kleine iestied maakde 't verboewe va wiendroeve lestiger.
Wie 't in de 19de ièw wir wermer woort maakde Napoleon 'n wèt die bepaalde dat allein in Frankriek nog wiendroeve verboewd en wien gemaak moch waere.
Gulpener Kriet
De op 't zuide gerichte hellinge, zint hièl good gesjiek veur de wienboew umwille van twiè faktore. Op de ièrsjte plaats sjient de zón op die hellinge miè loadrech woadoor 't dao wermer ies es in de umgaeving, es de zon sjient. Op de twiède plaats kump de Gulpesj kriet in die hellinge haos aan de oppervlakte. De lösslaog ies dao meistal door erosie, hièl dun. Kriet haet de eigesjap wermde langer vas te houte. Op de zuidelike hellinge in 't mergelland ontsjteit door dit samesjpel van umgaevingsfaktore 'n sub-tropisch microklimaat.
Aan de bösjreng op dit soort hellinge vingk me ouch orchideë.
Op 5 mei 2004 weurt de Confrérie des chevaliers du Vin Limbourgeois opgeriech mèt es doel 't controlere, sjtimulere, beoordeile en beware van goje kwaliteit wien.
