Archaeopteryx lithographica fossilis e membro Solnhofensi Bavariae. Exemplar Berolinense (Museum Historiae Naturalis Berolinense)

Animalia — Chordata
Classis : Aves 
Ordo : Archaeopterygiformes 
Avialae 
Familia : Archaeopterygidae 
Genus : Archaeopteryx 
Meyer, 1861 (nomen conservandum)[1]
   
Palaeontologia
150–145 m.a.Iurassicum superius
Subdivisiones: Species
* A. lithographica Meyer, 1861
  • A. bavarica Wellnhofer, 1993
Synonyma
*Griphosaurus
Wagner, 1862 [nomen rejectum]
  • Griphornis
    Woodward, 1862 [nomen rejectum]
  • Archaeornis
    Petronievics, 1917
  • Jurapteryx
    Howgate, 1984
  • Wellnhoferia?
    Elżanowski, 2001
Archaeopteryx sizes ranging between about 25 and 50 cm long and between 25 and 60 cm in wingspan
Specimina cum homine sapienti comparata.

Archaeopteryx (f.; Graece ἀρχαῖος 'antiqua' + πτέρυξ 'ala, pinna'), aliquando Theodisce Urvogel ('primordia avis') in variis linguis appellata, est exstinctum genus dinosauriorum avibus similium, fossile transitionale inter dinosauria pinnata non aviana et aves hodiernas ut videtur. Quod fossile, primum in Iura Franconiana prope oppidum Solnhofen repertum, palaeontologis librisque populo gratis paene ubique inter saecula undevicensimum exiens et vicensimum unum iniens receptum est, titulo veterrimae avis notae. Subdivisio est cladi Avialarum.[2] Priores autem avialae nunc inventae sunt, inter quas Anchiornis, Xiaotingia, Aurornis.[3]

Archaeopteryx abhinc annorum a 150 fere ad circa 145 milliones vixit, tempore Iurassico Superiore, in terris nunc Germaniae meridianae et Portugaliae, cum Europa archipelagus insularum in mari humili calidoque esset, aequatori multo propior quam hodie. Magnitudine Picae picae similis, maximis singulis fortasse corvis similibus,[4] maxima Archaeopterygis species usque ad 0.5 metrum longae crescere poterant. Contra autem earum magnitudinem, alas latas, et coniecturalem volandi prolabiendique facultatem, Archaeopteryx aliorum parvorum dinosauriorum Mesozoicorum, non avium hodiernarum, similior erat. Has proprietates cum dromaeosauridis et troodontidis potissimum communicabant: mandibulam acribus dentibus, tris digitos unguibus, longam caudam osseam, secundum pedis digitum hyperextensibilem ("unguem necantem"), pinnas (quae praeterea homoeothermiam implicant), variasque sceleti proprietates.[5][6]

Cladogramma

Infra est cladogramma a Pascale Godefroit et aliis anno 2013 editum.[7]

Avialae

Aurornis




Anchiornis




Archaeopteryx




Xiaotingia





Shenzhouraptor



Rahonavis





Balaur




Avebrevicauda (aves hodiernas comprehendit)









Notae

  1. "Opinion 2283 (Case 3390) Archaeopteryx lithographica von Meyer, 1861 (Aves): conservation of usage by designation of a neotype" in Bulletin of Zoological Nomenclature vol. 68 (2011) pp. 230–33.
  2. Xu, X; You, H; Du, K; Han, F (28 July 2011). "An Archaeopteryx-like theropod from China and the origin of Avialae". Nature 475 (7357): 465–70 .
  3. Pascal et al. 2013.
  4. Erickson et al. 2009
  5. Yalden 1984.
  6. Chiappe et Witme 2002: 151.
  7. Godefroit et al. 2013.

Bibliographia

Nexus externi

Situs scientifici:  • Biodiversity • Encyclopedia of Life • Fossilworks
Vicimedia Communia plura habent quae ad Archaeopterygem spectant.