Vestræn heimspeki Heimspeki 20. aldar, Heimspeki 21. aldar | |
---|---|
Nafn: | Thomas Nagel |
Fæddur: | 4. júlí 1937 |
Skóli/hefð: | Rökgreiningarheimspeki |
Helstu ritverk: | „What Is it Like to Be a Bat?“; Mortal Questions; The View from Nowhere; What Does It All Mean? |
Helstu viðfangsefni: | hugspeki, meðvitund, stjórnspeki, siðfræði |
Markverðar hugmyndir: | finningar og huglægni |
Hafði áhrif á: | Philippa Foot |
Thomas Nagel (fæddur 4. júlí 1937) er bandarískur heimspekingur og prófessor í heimspeki og lögfræði við New York University. Hann fæst einkum við hugspeki, stjórnspeki og siðfræði. Nagel er þekktur fyrir gagnrýni sína á smættarefnishyggju í greininni „What Is it Like to Be a Bat?“ (1974). Hann er einnig þekktur fyrir framlag sitt í siðfræði og stjórnspeki. Í ritinu The Possibility of Altruism (1970) færði Nagel til að mynda rök fyrir því að fólk geti haft góða ástæðu til þess að gera góðverk án þess að eiga von á að hagnast sjálft og án þess að vera hrært af samúð.
Thomas Nagel var fæddur 4. júlí 1937 í Belgrad í Júgóslavíu (nú í Serbíu). Fjölskylda hans var gyðingtrúar. Hann hlaut B.A.-gráðu sína frá Cornell-háskóla árið 1958, B.Phil. gráðu frá Oxford-háskóla árið 1960 og doktorsgráðu frá Harvard-háskóla árið 1963 undir leiðsögn Johns Rawls. Nagel kenndi um hríð við Kaliforníuháskóla í Berkeley (1963-1966) og Princeton-háskóla (1966-1980).
Nagel hefur fengist mikið við togsteituna milli hin hlutlæga og hins huglæga sjónarhorns: um ástæður til athafna, um athafnir, um reynslu og veruleikann sem slíkan. Í hugspeki er hann þekktur málsvari þeirrar kenningar að meðvitund og upplifanir sé ekki hægt að smætta í heilaferli. Hann hefur, ásamt Bernard Williams, lagt mikið af mörkum til umræðunnar um siðferðilega heppni.
Ein frægasta grein Nagels er „What is it Like to Be a Bat?“. Greinin birtist upphaflega í The Philosophical Review árið 1974. Í greininni færir Nagel rök fyrir því að meðvitund hafi í eðli sínu huglæg sérkenni (e. „subjective character“), eins konar hvernig það er horf.