Rolls-Royce plc
Изображение логотипа
Տեսակբիզնես ձեռնարկություն և հանրային ընկերություն
Անվանված է ի պատիվՉարլզ Ռոլս և Հենրի Ռոյս
Հիմնադրված է1906 և 2011
ՀիմնադիրՉարլզ Ռոլս
ՎայրԼոնդոն, Միացյալ Թագավորություն[1]
Երկիր Միացյալ Թագավորություն[1]
ՏնօրենTufan Erginbilgiç?[2]
Արդյունաբերությունինքնաթիռաշինական ընկերություն, ռազմական արտադրություն և էներգաարդյունաբերություն
Ընդհանուր ակտիվներ31,9 մլրդ £ (դեկտեմբերի 31, 2018)[1]
Հասույթ4,71 մլրդ $ (2019)[3]
Աշխատողների թիվ54 500 մարդ (2018)[1]
Դուստր ընկերություններRolls-Royce Deutschland, Rolls-Royce Marine Power Operations?[1], Rolls-Royce (Canada)?, Rolls-Royce (Norway)?, Rolls-Royce (Sweden)?, Rolls-Royce Group?[1], Amalgamated Power Engineering?[1], Bergen Engines?[1], Bristol Siddeley?[1], ITP Aero?[1], Kamewa?[1], MTU Friedrichshafen?[1], Rolls-Royce Controls and Data Services?[1], Rolls-Royce North America?[1], Rolls-Royce Power Systems?[1] և Rolls-Royce?
ՆախկինRolls-Royce Limited?
ՍեփականատերValueAct Capital[1], The Capital Group Companies[1] և Credit Suisse?[1]
Կայքrolls-royce.com(անգլ.)
ԲորսաLSE: RR[1]
 Rolls-Royce Group PLC Վիքիպահեստում

Rolls-Royce Holding, բրիտանական ընկերություն, որը մասնագիտացած է ավիացիայի, նավերի և էներգետիկ սարքավորումների արտադրության մեջ։ Ստեղծվել է 1987 թվականին Մարգարետ Թետչերի կառավարության կողմից «Rolls-Royce Limited» ընկերության սեփականաշնորհմամբ։

2022 թվականի «Forbes Global 2000» աշխարհի խոշորագույն հանրային ընկերությունների ցանկում «Rolls-Royce Holding»-ը զբաղեցրել է 1151-րդ տեղը[4]։

Պատմություն

«Rolls-Royce»-ը հիմնադրվել է 1904 թվականի վերջին՝ ավտոմեքենաներ արտադրող «Royce Company»-ի և մեքենաներ վաճառող «C. S. Rolls and Co»-ի համագործակցությամբ։ Առաջին մոդելները պատճենվել են ֆրանսիական մեքենաներից, բայց արդեն 1905 թվականին մշակվել է սեփական 8 մխոցանի շարժիչը, իսկ հաջորդ տարի՝ սեփական «Silver Ghost» մոդելը։ 1906 թվականի մարտին գործընկերությունը անվանվել է որպես «Rolls-Royce Limited» ընկերություն։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի սկսվելուց հետո ընկերությունը սկսել է զրահապատ մեքենաների, իսկ 1915 թվականից՝ ավիացիոն շարժիչների արտադրությունը (մինչև պատերազմի ավարտը դրանք արտադրվել են 5 հազար հատ)[5][6]։

1920-ական թվականների վերջին ինքնաթիռների շարժիչների արտադրությունն ավելի մեծ եկամուտ է բերել, քան մեքենաներինը։ 1931 թվականին գնվել է «Bentley Motors» ընկերությունը։ 1933 թվականին՝ իր մահից անմիջապես առաջ, Ռոյսը մշակել է «PV12» օդային շարժիչը, որը հետագայում կոչվել է «Merlin»: Բրիտանական ռազմաօդային ուժերի համար դրա արտադրության պետական պատվերները թույլ են տվել զգալիորեն ընդլայնել արտադրությունը. բացվել է երկու նոր գործարան։ Մինչև 1945 թվականը ընկերությունն ունեցել է ավելի քան 50 հազար աշխատող։ Պատերազմի ժամանակ ընկերությունը յուրացրել է գազատուրբինային ավիաշարժիչների արտադրությունը։

1950-ական թվականներին «Rolls-Royce»-ը սկսել է քաղաքացիական ինքնաթիռների համար ավիաշարժիչներ արտադրել։ 1966 թվականին կլանվել է բրիտանական ավիաշարժիչների շուկայում հիմնական մրցակիցը՝ «BristolSiddley Engines»-ը։ 1968 թվականին պայմանագիր է կնքվել «Lockheed» ընկերության հետ «TriStar» ինքնաթիռի շարժիչի մշակման համար։ Զարգացումը զգալիորեն ավելի շատ ռեսուրսներ և ժամանակ է պահանջել, քան նախատեսված էր, և մինչև 1971 թվականը «Rolls-Royce»-ը եղել է սնանկացման եզրին։ Ընկերությունը ազգայնացվել է. նրա ավտոմոբիլային ստորաբաժանումը հատկացվել է «Rolls-Royce Motor Cars» ինքնուրույն ընկերությանը, որը 1980 թվականին դարձել է «Vickers plc»-ի դուստր կառույցը։

1972 թվականին վերջապես սկսվել է նոր շարժիչի՝ «RB211»-ի սերիական արտադրությունը։ Այն կիրառվել է ոչ միայն «TriStar»-ի, այլև «Boeing»-ի մի շարք այլ մոդելների վրա, ինչպես նաև իր կիրառությունն է գտել այլ ոլորտներում, մասնավորապես՝ նավթի և գազի արդյունահանման ոլորտում։ 1987 թվականի մայիսին ընկերությունը սեփականաշնորհվել է Լոնդոնի ֆոնդային բորսայում իր բաժնետոմսերի տեղաբաշխման միջոցով։ 1989 թվականի մայիսին կլանվել է «Northern Engineering Industries» ընկերությունը, որն իրականացնում էր էլեկտրակայանների և արդյունաբերական ձեռնարկությունների կառուցում և դրանց համար սարքավորումների թողարկում։ 1990 թվականին Գերմանիայում «BMW»-ի հետ ձեռնարկություն է ստեղծվել ավիաշարժիչների արտադրության համար։ 10 տարի անց «BMW»-ի մասնաբաժինը գնվել է։ Նաև 1990 թվականին սկսվել է «Trent» շարքի շարժիչների արտադրությունը։ 1990-ական թվականների սկզբին սկսվել է «Rolls-Royce»-ի վերակազմավորումը։ Դրա առավել նկատելի դրսևորումը աշխատակիցների թվի կրճատումն էր՝ 1989 թվականի 65 հազարից մինչև 1996 թվականի 42,6 հազար։ Դա պայմանավորված էր ինչպես քաղաքացիական ավիացիայի, այնպես էլ ռազմական պատվերների քանակի նվազմամբ։

1995 թվականին ԱՄՆ-ում ներկայությունը մեծացել է ամերիկյան ավիաշարժիչների արտադրող «Allison Engine Company»-ի գնման միջոցով։ 1990-ական թվականների երկրորդ կեսին «Rolls-Royce»-ը համաշխարհային ավիաշարժիչների շուկայում իր մասնաբաժինը հասցրել է մինչև 25 %-ի։ Եկամուտի զգալի մասը սկսել է բերել ընկերության կողմից արտադրված այն 54 հազար շարժիչների սպասարկումն ու վերանորոգումը. բիզնեսի այս գիծն ընդլայնվել է 1999 թվականին Կալիֆորնիայում գործող «National Airmotive»-ի գնմամբ։ Նույն թվականին գնվել է «Vickers» ընկերությունը (մեկ տարի առաջ գերմանական «Volkswagen» կոնցերնին վաճառելով «Rolls-Royce Motor Cars» ավտոմոբիլային ստորաբաժանումը)։ «Vickers»-ի հիմնական արտադրանքն են եղել շարժիչներ և ծովային նավերի համար նախատեսված այլ սարքավորումներ, ինչպես նաև պաշտպանական համակարգեր։ 2000-ական թվականների սկզբին «Rolls-Royce»-ը ստացել է ավիաշարժիչների մի քանի խոշոր պատվերներ Ճապոնիայից և Չինաստանից, ինչի արտադրությունը թույլ է տվել դուրս գալ աշխարհում առաջին հորիզոնական։ 2005 թվականին Շանհայում բացվել է գործարան։

2016 թվականն ընկերությունն ավարտել է իր համար ռեկորդային՝ 4,6 միլիարդ ֆունտ ստերլինգ վնասով։ Կորուստների պատճառը եղել է դոլարի նկատմամբ ֆունտ ստերլինգի արժեզրկումը (4,4 միլիարդ) և կոռուպցիոն գործի հետաքննության արդյունքներով տուգանքը (671 միլիոն), գործունեությունից ստացված շահույթը կազմել է 813 միլիոն ֆունտ ստերլինգ։ Ընկերության դեմ հետաքննությունները, որոնք իրականացվել են Մեծ Բրիտանիայի խոշոր ֆինանսական խախտումների դեպարտամենտի (Serious Fraud Office), ԱՄՆ արդարադատության նախարարության և Բրազիլիայի իշխանությունների կողմից, հայտնաբերել են 1989 թվականից սկսած պայմանագրեր ստանալու համար կաշառք տալու զանգվածային դեպքեր[7]։

Գործունեություն

Ստորաբաժանումները 2021 թվականի դրությամբ.

2021 թվականի եկամուտը կազմել է 11,22 միլիարդ ֆունտ ստեռլինգ, դրա աշխարհագրական բաշխումը.

Ֆինանսական ցուցանիշները միլիարդ ֆունտ ստեռլինգով[8][9][10][11][12]
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021
Շրջանառություն 10,41 11,09 11,12 12,16 14,64 13,74 13,73 14,96 14,75 15,73 16,59 11,49 11,22
Զուտ շահույթ 2,217 0,543 0,848 2,295 1,379 0,058 0,084 -4,032 3,383 -2,393 -1,315 -3,170 0,120
Ակտիվներ 15,42 16,23 16,42 18,12 23,06 22,22 22,32 25,54 27,93 31,86 32,27 29,52 28,67
Սեփական կապիտալ 3,782 3,969 4,519 6,105 6,303 6,387 5,016 1,864 0,933 -1,052 -3,376 -4,897 -4,662

Ընկերությունը արտադրում է.

Օդային շարժիչներ

Տուրբոռեակտիվ շարժիչներ

Տուրբոռեակտիվ երկկողմանի շարժիչներ

Տուրբոպրոպ շարժիչներ

Ծովային շարժիչներ

Ծովային գազատուրբինային կայաններ

Դիզելային շարժիչներ

Ջրային շիթեր և այլ սարքավորումներ նավերի համար

Էլեկտրակայաններ սուզանավերի համար

Հիդրոդինամիկ առանցքակալներ

Ջրի կայունացուցիչներ

Արդյունաբերական տուրբիններ

Գազային տուրբիններ

Տուրբո լիցքավորիչներ և գերլիցքավորիչներ

Էլեկտրական գեներատորներ

Գազատուրբինային գեներատորներ

Գեներատորներ, գազի և հեղուկ վառելիքի մխոց շարժիչների հիման վրա

Օգտագործելով բազային ծովային շարժիչներ՝ 1991 թվականին ընկերությունը սկսել է արտադրել վերգետնյա գեներատորային կայանքներ։ Ներկայումս ընկերությունն արտադրում է միջին արագության դիզելային գեներատորների ապարատներ 1,5-ից 7,0 ՄՎտ հզորությամբ՝ որպես վառելիք օգտագործելով հում նավթը, մազութը և թեթև դիզելային վառելիքը։ Նույն 1991 թվականին, հետևելով շուկայի պահանջներին, ընկերությունը սկսել է արտադրել գազի մխոցային շարժիչներ՝ այդ ժամանակ վառելիքի արդյունավետության ռեկորդային ցուցանիշներով։ Ներկայումս արտադրված գազամխոցային գեներատորների գեներատորների շարքը վերգետնյա օգտագործման համար կազմում է 5…9,3 ՄՎտ, արդյունավետ արդյունավետության գործակիցով (գեներատորի տերմինալներում), իսկ պարզ ցիկլով ավելի քան 48%։

Բաշխված գեներատորներ

Տես նաև

Ծանոթագրություններ

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 տարեկան հաշվետվություն — 2019.
  2. Katz B. Rolls-Royce CEO Embarks on ‘Last Chance’ Overhaul at Jet-Engine Maker(անգլերեն) // Wall St. J., East. Ed.New York, N.Y.: Dow Jones & Co., 2023. — ISSN 0099-9660; 2574-9579
  3. SIPRI Arms Industry DatabaseSIPRI.
  4. «Rolls-Royce Holding» (անգլերեն). Forbes. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ նոյեմբերի 8-ին. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 8-ին.
  5. «Rolls-Royce Group PLC -- Company History» (անգլերեն). International Directory of Company Histories, Vol.67. St. James Press, 2005. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ նոյեմբերի 9-ին. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 9-ին.
  6. «Rolls-Royce PLC» (անգլերեն). Britannica. Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ նոյեմբերի 9-ին. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 9-ին.
  7. «Rolls-Royce posts biggest loss in its history» (անգլերեն). The Guardian. 2017 թ․ փետրվարի 14. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 6-ին. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 8-ին.
  8. «Annual Report 2010» (PDF) (անգլերեն). Rolls-Royce Holding PLC. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 8-ին.
  9. «Annual Report 2012» (PDF) (անգլերեն). Rolls-Royce Holding PLC. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 8-ին.
  10. «Annual Report 2014» (PDF) (անգլերեն). Rolls-Royce Holding PLC. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 4-ին. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 8-ին.
  11. «Annual Report 2016» (PDF) (անգլերեն). Rolls-Royce Holding PLC. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2021 թ․ մայիսի 24-ին. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 8-ին.
  12. «Annual Report 2018» (PDF) (անգլերեն). Rolls-Royce Holding PLC. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 3-ին. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 8-ին.

Արտաքին հղումներ