Kawan
An iliz katolik ha monumant ar re varv.
An iliz katolik ha monumant ar re varv.
Ardamezioù
Anv gallek (ofisiel) Cavan
Bro istorel Bro-Dreger
Melestradurezh
Departamant Aodoù-an-Arvor
Arondisamant Lannuon
Kanton ar Roc'h-Derrien (betek 2015)
Bear (abaoe 2015)
Kod kumun 22034
Kod post 22140
Maer
Amzer gefridi
Maurice Offret
2014-2026
Etrekumuniezh Lannuon-Treger Kumuniezh
Bro velestradurel Bro Treger-Goueloù
Lec'hienn web (fr)Ti-kêr
Poblañsouriezh
Poblañs 1 516 ann. (2020)[1]
Stankter 92 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù
lec'hiañ
48° 40′ 22″ Norzh
3° 20′ 35″ Kornôg
/ 48.6727777778, -3.34305555556
Uhelderioù kreiz-kêr : 97 m
bihanañ 53 m — brasañ 111 m
Gorread 16,40 km²
Lec'hiañ ar gêr
Kawan

Kawan (distaget [ˈka.wãn]) zo ur gumun eus Bro-Dreger e kanton Bear, e departamant Aodoù-an-Arvor, e norzh Breizh.

Douaroniezh

Anv

Gerdarzh

Distaget e vez ['kawèn] anv ar barrouz gant tud ar vro ha n'eo ket [ka'wann] evel ma vez klevet re alies gant nevez-vrezhonegerien 'zo. Dont a rafe an anv-se eus un adanv da sant c'hGaran, Kadvan, moarvat, hag a zo testeniekaet e Kembre. Div skol a zo diwar talvoudegezh anv ar Gumun :

Ne deu ket anv ar gumun-mañ diwar ar ger kaouenn. - B. Tanguy : diouzh henbrezhoneg Catman. (dislaret er bajenn Kaouenneg)

- Marteville & Varin (1843); - Jean-Yves Le Moing (2007); pajennoù 24 & 72. gwelout er bajenn kaozeadenn. - Hervez Froger ha Pressensé, teir gaouenn a zo en ardamezioù (kanus) familh Cavan, XIIIvet kantved (lodenn war ar stern)

Ardamezioù

En aour e deir c'haouenn en sabel, 2, 1.[2]

Istor

Nevezoadvezh ar maen hag ar mare gall-ha-roman

Abaoe nevezoadvezh ar maen e tle bezañ tud o vevañ e-lec'h m'emañ ar barrez. Er mare galian-ha-roman e tremene an hent eus Landreger da g-Karaez hag an hini eus ar Roc'h da Louergad e-kichen ar bourk.

Ar grennamzer

E 1030 e oa bet renablet ar barrez er "Pouillé de Tours". D'ar veskontez Royanteline e oa en XIvet kantved. Pa varvas ar veskontez e voe roet he douaroù da Zuk Breizh. War-lerc'h e kouezhas Kawan etre daouarn tud Pentevr ha goude re tud Avaogour. E kentañ lodenn an XIIvet kantved perc'henn aotrouniezh Kawan ha Kaouenneg a oa anvet Aymeri, bev e oa c'hoazh e 1280. Klask a reas e vab, Yann, stourm a-enep Dug Breizh, Yann Iañ, da sikour konted Pentevr. Koll a reas hag e tapas dug Breizh aotrouniezh Kawan digantañ, da reiñ da Yann a Kersaliou. Aotrouien Kawan a douge ur skoed "aour e deir c'haouenn sabel". Er XIVvet kantved e voe reuz e Bro-Dreger etre tiegezh Moñforzh a oa skoazellet gant ar Saozon hag hini Bleaz a oa eus kostezenn ar C'hallaoued. Mervel a reas kalz a Saozon e Kawan setu perak ez eus bet anvet ul lec'h "Bered ar Saozon". Echuiñ a reas al luz pa oant bet skarzhet e 1347. Er mare-se e oa Kawan ha Kaouenneg dindan dalc'h Gwengamp. Rannet e oa ar barrez hag e trev e meur a dalc'h lezennel bras.

Ar C'hevre

E-kerzh brezelioù ar C'hevre Katolik en emgannas arme Bro-C'hall hag hini dug Mercœur, hag e voe distrujet bro Kawan e fin ar XVIvet kantved.

An Dispac'h Gall

Feulster ha krizder a voe kaset gant an Dispac'h Gall e Kawan. D'an 10 a viz Gwengolo 1792 e oa bet tapet meur a zegad a annezidi eus ar barrez en un emgann etre ar Warded Broadel Lannuon ha 4 000 emsavad eus ar parrezioù tro-war-dro, ha rediet da dennañ warne. Ar c'huzul-kêr kentañ da vezañ dilennet a oa e 1790.

XXvet kantved

Brezel-bed kentañ

Eil Brezel-bed

Monumantoù ha traoù heverk

Iliz katolik Sant C'haran

Diavaez

Diabarzh

Chapel Barderoù

Maner Koad-Riou

Ti ar Vro (er presbital kozh)

Monumant ar re varv.

Brezhoneg

Ya d'ar brezhoneg

Deskadurezh

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962

Niver a annezidi

Melestradurezh

An amzer a-vremañ

Tud

Deuet eo Kawan da vezañ ur seurt "kêr-benn" evit sevenadur ar vro, ha deuet ez eus ur bern sonerien hag arzourien brudet e metoù sonerezh Breizh da vevañ e Kawan. En o zouez emañ: Gweltaz Moal, Hugues Besco, Louis-Jacques Suignard, Ifig Troadeg...

Ardamezeg ar familhoù

Le Borgne

Aotrounez la Bouëxière / Ar Veuzit

En argant e gab dentek en gul
Michel [6]
Aotrou Kerdaniel
En argant e benn Morian en sabel, talwedek en argant

Darempredoù etrebroadel

Gevelliñ

Gevellet eo Kawan gant ur gêr eus Kontelezh An Cabhán (Cavan e saozneg) en Iwerzhon.

Bro Kêr Abaoe
Iwerzhon Béal Tairbirt 1989

Liammoù diavaez


Commons
Commons
Muioc'h a restroù diwar-benn
Kawan

a vo kavet e Wikimedia Commons.

Levrlennadur

Notennoù ha daveoù

  1. Roadennoù ofisiel e lec'hienn an EBSSA
  2. Hervez Froger ha Pressensé : ardamezioù kanus familh Cavan, XIIIvet kantved.
  3. 3,0 ha3,1 (fr)Monumant ar re varv - Memorial Genweb
  4. (fr)Éric Rondel, En attendant le Débarquement en Bretagne du 15 août 1943 au 6 juin 1944, pajennoù 254 ha 270, Dastumadenn Guerres et Conflits, Embannadurioù Astoure, Pleherel, 2011
  5. (br)Distro-skol ar c’helenn divyezhek
  6. MICHEL a zo anv ar familh ( aotrounez e Kemperven, Peurid ar Roc'h, Tredarzeg, Kawan)