<< Intel 8080 >> Цэнтральны працэсар | |
Мікрапрацэсар Intel 8080A | |
Вытворчасць: | красавік 1974 |
Вытворца: | Intel Corp. |
Частата ЦП: | 2—3 МГц |
Тэхналогія вытворчасці: |
6 мкм |
Наборы інструкцый: | 80 інструкцый |
Раздым: | DIP40 |
Intel 8080 — 8-бітны мікрапрацэсар, выпушчаны кампаніяй Intel у красавіку 1974года. Уяўляе сабой удасканаленую версію працэсара Intel 8008. Па запэўненні Intel, гэты працэсар забяспечваў дзесяцікратны прырост прадукцыйнасці ў параўнанні з мікрапрацэсарам Intel 8008.
Новы працэсар вырабляўся па найноўшай у той час 6-мікроннай NMOS тэхналогіі, што дазволіла размясціць на крышталі 6000 транзістараў. Працэсар, хоць і быў збудаваны на архітэктуры Intel 8008, але меў мноства адрозненняў ад свайго папярэдніка, дзякуючы якім і атрымаў вялікую папулярнасць. У новым працэсары ў параўнанні з папярэднікам была вельмі развітая сістэма каманд: 16 каманд перадачы даных, 31 каманда для іх апрацоўкі, 28 каманда для пераходу (з прамой адрасацыяй), 5 каманд кіравання. У мікрапрацэсары Intel 8080 не было каманд множання і дзялення, і звычайна іх рэалізоўвалі з дапамогай падпраграм, хоць Intel прапанаваў і вонкавы сапрацэсар. Дзякуючы 16-бітнай адраснай шыне працэсар дазваляў ажыццяўляць адрасацыю 64 Кбайт памяці, якая не падзялялася на памяць каманд і даных. Хоць працэсар і быў 8-разрадным і змяшчаў сем 8-бітных рэгістраў (A, B, C, D, E, H, L), ён меў абмежаваныя магчымасці апрацоўкі 16-разрадных лікаў, дзеля чаго рэгістры аб’ядноўваліся ў пары BC, DE, HL. У новым працэсары ўжываліся стэк у вонкавай памяці (у Intel 8008 ён быў унутраным).
Існуе невялікая блытаніна ў пазначэнні менавіта гэтага працэсара. Першапачатковы варыянт i8080 меў 48-вывадны планарны корпус з крокам вывадаў 1/20 цалі, максімальную тактавую частату 2 МГц і адну даволі сур'ёзную памылку, якая тэарэтычна магла прывесці працэсар у стан, з якога ён выводзіўся толькі сігналам reset. Палепшаны варыянт 8080А, выпушчаны праз паўгода, меў корпус DIP-40 з крокам вывадаў 1/10 цалі, максімальную тактавую частату 2,5 МГц і гэтая памылка ў ім была выпраўлена. Большасць аўтараў, ужываючы пазначэнне 8080, маюць на ўвазе ў сапраўднасці 8080А.
На базе мікрапрацэсара Intel 8080 фірмай MITS быў выпушчаны «першы ў свеце мінікамп’ютарны камплект, які можа супернічаць з прамысловымі ўзорамі» (персанальны камп’ютар) Altair-8800, які карыстаўся неверагодна вялікай на той час папулярнасцю (MITS не паспявала нават своечасова апрацоўваць заказы).
Апроч Altair-8800, мікрапрацэсар Intel 8080 таксама ўжываўся ў прыладах кіравання вулічным асвятленнем і святлафорамі, а таксама ў іншым абсталяванні.
Апроч самога мікрапрацэсара, Intel стварыла целы шэраг дадатковых мікрасхем, якія палягчаюць яго ўжыванне і спрашчаюць выкарыстанне знешніх прылад, найбольш распаўсюджанымі з якіх былі:
Акрамя пералічаных мікрасхем, таксама маглі ўжывацца і мікрасхемы іншых вытворцаў, напрыклад, Texas Instruments. Мікрасхема 8205 на самой справе была копіяй (клонам) дэшыфратара з 3 у 8, вядомага як 74LS138. Мікрасхемы 8205, 8216/8226, 8224, 8228/8238 выпускаліся па біпалярнай Shottky TTL тэхналогіі, астатнія — па n-MOS тэхналогіі, якая забяспечвала максімальную на той час ступень інтэграцыі.
У другой палове 1970-х і ў пачатку 1980-х на рынку прысутнічала шмат 8-разрадных архітэктур, найбольш значнымі з якіх былі Intel 8080 і MOS Technology 6502. Акрамя таго, целы шэраг фірм стваралі свае клоны папулярных працэсараў. Копіі i8080 выраблялі Mitsubishi, National Semiconductor, NEC, Siemens, AMD і некаторыя іншыя.
Фірма Zilog выйшла на рынак з прапановай цалкам сумяшчальнага на ўзроўні машыннага коду, але адрознага апаратным інтэрфейсам працэсара Zilog Z80, які меў значна большую прадукцыйнасць, пашыраны набор каманд і іншыя паляпшэнні архітэктуры, а таксама абыходзіўся значна меншай колькасцю мікрасхем падтрымкі (у прыватнасці, знікала патрэба ва ўжыванні спецыяльнага тактавага генератара і кантролера шыны). Акрамя таго, Z80 патрабаваў адно напружанне сілкавання +5В замест трох (+5В, −5В і +12В) у Intel 8080. Усё гэта абумовіла вельмі вялікую папулярнасць Z80, які здолеў выціснуць інтэлаўскі прататып нягледзячы на з’яўленне ўдасканаленага крышталя i8085.
Савецкім аналагам быў мікрапрацэсарны камплект серыі КР580, у прыватнасці, мікрапрацэсар КР580ВМ80А.
Працэсары Intel | |
---|---|
Больш не вырабляюцца | 4 біта: 4004 • 4040 • 8 біт: 8008 • 8080 • 8085 • x86-16 (16 біт): 8086 • 8088 • 80186 • 80188 • 80286 • x86-32/IA-32 (32 біта): 80386 • 80486 • Pentium (OverDrive • Pro • II • II OverDrive • III • 4 • M) • Celeron (M • D) • Core • Intel A100/A110 • x86-64/EM64T (64 біта): Pentium 4 (некаторыя) • Pentium D • Pentium EE • Celeron D (некаторыя) • IA-64 (64 біта): Itanium • Іншыя: iAPX 432 • RISC: i860 • i960 • StrongARM • XScale |
Актуальныя | x86-32: EP80579 • Intel CE • Atom • x86-64: Atom (некаторыя) • Celeron • Pentium Dual-Core • Core (2 (Solo • Duo • Quad • Extreme) • i3 • i5 • i7) • Xeon • Іншыя: Itanium 2/Itanium 9300 |
Спісы | Раздым працэсара • Тыпы карпусоў • Кодавыя імёны • Чыпсеты • Будучыя працэсары • Па маркам: Atom • Celeron • Pentium (II • III • M • 4 • D и EE • Dual-Core і наступныя) • Core (2 • i3 • i5 • i7) • Xeon • Itanium |
P5 | 0,90 мкм: P5 • 0,60 мкм: P54C • 0,35 мкм: P54CS • P55C • 0,25 мкм: Tillamook |
P6 | 0,50 мкм: P6 • 0,35 мкм: Klamath • 0,25 мкм: Mendocino • Dixon • Tonga • Covington • Deschutes • Katmai • Drake • Tanner • 180 нм: Coppermine • Coppermine T • Cascades • 130 нм: Tualatin • Banias • 90 нм: Dothan • Stealey • 65 нм: Tolapai • Yonah • Sossaman |
NetBurst | 180 нм: Willamette • Foster • 130 нм: Northwood • Gallatin • Prestonia • 90 нм: Tejas і Jayhawk • Prescott • Smithfield • Nocona • Irwindale • Cranford • Potomac • Paxville • 65 нм: Cedar Mill • Presler • Dempsey • Tulsa |
Core | 65 нм: Merom-L • Merom • Conroe-L • Allendale • Conroe • Kentsfield • Woodcrest • Clovertown • Tigerton • 45 нм: Penryn • Penryn-QC • Wolfdale • Yorkfield • Wolfdale-DP • Harpertown • Dunnington |
Bonnell | 45 нм: Silverthorne • Diamondville • Pineview • Lincroft |
Nehalem | 45 нм: Clarksfield • Lynnfield • Jasper Forest • Bloomfield • Gainestown (Nehalem-EP) • Beckton (Nehalem-EX) • 32 нм (Westmere): Arrandale • Clarkdale • Gulftown (Westmere-EP) |
Bridge | 32 нм: Sandy Bridge • 22 нм: Ivy Bridge |
Будучыя | Larrabee • Haswell • Broadwell • Rockwell • Atom (Saltwell • Silvermont • Airmont) |