D’ hailiga Odilia (àui Odilie, Odile odd’r Ottilie, * um 660 ìm Elsàss odd’r Burgund; † 720 ìm Kloschter Nììdermìnschter biim Odiliabari) ìsch a Àbtissinra ìn dr Merowingerzitt gsìì un wìrd àls Schutzpàtroona vum Elsàss un vum Àuigalìcht vereehrt. Sa ìsch d’ Tochter vum elsassischa Harzog Eticho gsìì un hàt s’ Kloschter Hohenburg uff’m Odiliabari grìnda. Sa wìrd ìm Elsàss, àwwer àui ìm Süddiitschlànd un sogààr ìn dr Diitschschwiiz un ìm Eeschtriich vereehrt.

Dr reemisch-kàthoolischa, orthodoxa un evànggelischa Gedànktààg vu dr hailiga Odilia ìsch dr 13. Dezamber.

Àn dana Orta wìrd sa bsunderscht vereehrt:

• ìn gànz Elsàss àls Schutzhailiga un Pàtroona vu da Àuigakrànka un da Blìnda
• Bii Friiburg ìm Briisgàui àm And vum Musbàchtààl lììgt zitter ca. 1300 a Kàpall, wo dr hl. Odilia gwìdmet ìsch. D’ hìttiga Kìrìch St. Ottilien ìsch ànna 1503 bàuia worra. D’ Kìrìch ìsch ìwwer era Kwalla ärrìchta worra mìt radonhàltiga Wàsser, wo d’ Àuigaliida glìndert hàt. Doo känna m’r noch hìtt a Grotta besüacha.^[1]
• z’ Dillingen/Saar àls Schutzpàtroona vu dr Schtàdt; d’ hìttiga Schtàdt hàt ìm Mìttelàlter zem Kloschter uff’m Odiliabarg ìm Elsàss gheert.^[2]
• z’ Arlisa ìm Bààselbiat, àls Schutzpàtroona vu dr Ortschàft
• z’ Dormagen-Gohr ìm Nordrhii-Wäschtfààla àls Schutzpàtroona vu dr Ortschàft; doo ìsch d’ Pfàrrkìrìch St. Odilia z’ fìnda. Jeedsjoohr fìndet doo a Odilia-n-Oktààv schtàtt. D’ Pfàrräi düat a Relikia vu dr Hailiga bsìtza.
• zitter 1964 sìnn ìn dr Kloschterkìrìch St. Maria Magdalena z’ Wuppertal-Beyenburg Relikia vu dr Hailiga z’ fìnda. Sa sìnn ìn’ra faijerliga Prozässioon doo àna ìwwertrajt worra.
• ìn dr Arzàbtai St. Ottilia ìm Bìschtumm Àuigschburg ìm Baira
• ìn dr Benediktiinerkongregàzioon vu St. Ottilien
• ìn dr Wàllfàhrtskìrìch vum bairischa Wiiler Tading ìn dr owerbairischa Gmainda Forstern; doo wìrd a Relikia vun ìhra vereehrt.
• ìn dr Wàllfàhrtskìrìch St. Ottilie vu Möschenfeld ääschtlig vu Mìncha: doo ìsch a umfàngriicher Bìldziklüs z’ sah, wo s’ Laawa vu dr Odilia zaigt
• ìn dr Wàllfàhrtskìrìch vu Kollmitzberg ìm Nììdereeschtriich: Pàtrozinium un „Ottiliawàsser“
• d’ Ottiliakìrìch ìm Schtàdtgebiat vu Gmìnd ìsch mìndeschtens zitter 1411 dr Odilia gwäjt; sa ìsch a Wàllfàhrtsort vor àllem fìr d’ Àuigakrànka. Maa sàgt, àss dr Bischoof Paul Wilhelm von Keppler vu’ma schwaara-n-Àuigaliida ghailt worra-n-ìsch, wu-n-’r doo kumma-n-ìsch
• Kàpall „Zär Hailiga-n-Odilia“ ìn dr Blìndapàngsioon „Harmonie“ z’ Unterdambach bii St. Christophen ìm Nììdereeschtriich
• ìn dr Kìrìch St. Ulrich z’ Aumadìnga ìm Owerschwoowalànd ìsch a Ottiliakàpall mìt’ra Schtàtüüta vu dr Odilia z’ fìnda
• àls Pàtroona vu dr kàtoolischa Kìrìch z’ Ginolfs ìn dr Gmainda Oberelsbach ìn dr Rhön.
• Ìm Ortstail Godsheide vu dr belgischa Schtàdt Hasselt
• Ìm Ortstail Sint Odiliënberg vu dr nììderlandischa Gmainda Roerdalen
• ìn dr Ottiliakàpall z’ Blochìnga bii Stuttgart — sa ìsch ànna 1328 bàuia worra uff’ma ehamooliga kältischa Kwallhailigtumm. Maa hàt gsajt, àss s’ Wàsser vu dara Kwalla d’ Àuigaliida lìndra un ghailt hàt
• ìn dr Ottiliakàppal z’ Rechtmehring, unt’rhàlb vu dr Wàllfàhrtskìrìch St. Maria
• ìn dr Ottiliakàppal z’ Horb bii Stuttgart; d’ Kàppal ìsch ànna 1431 uff’ma Barg owerhàlb vu dr Àltschtàdt bàuia worra.
• ìn dr Kìrìch St. Ottilia z’ Randegg ìn dr Gmainda Gottmadìnga bii Konschtanz
• ìn dr Wàllfàhrtskìrìch St. Ottilien bii Buttisholz ìm Schwiizer Kàntoon Luzärn
• ìn dr Wàllfàhrtskìrìch St. Ottilia z’ Hellring ìm Màrkt Langad ìm Baira
• ìn dr Odiliakàppal zwìscha-n-Oppen un Wahlen ìm Sààrlànd

uff Diitsch

• Eugen Ewig: Die Merowinger und das Frankenreich. Verlag W. Kohlhammer Stuttgart, Berlin, Köln, 1993.
• Marie Thérèse Fischer: Das Leben der heiligen Odilia (10. Jahrhundert) und die späteren Überlieferungen. Editions du Signe, Eckbolsheim [Frankreich] 2007.
• Georg Gresser: Artikel „Odilia vom Elsaß“, in: Lexikon für Theologie und Kirche, 3. Auflage, Band 7, Freiburg 1998, Sp. 973–974.
• Simon Kolbecher: Zurückschauen, Hinschauen, Vorausschauen. 700 Jahre Pfarrei Sankt Odilia Gohr 1308–2008, Gohr 2008.
• Reinhard Rinnerthaler: „Hülfe fürs Augenlicht“ – Die heiligen Fürsprecherinnen Ottilia und Lucia; Kunst, Verehrung und Brauchtum (Zeitschrift Salzburger Volkskultur, 24. Jg., April 2000).
• Jochen Schmitt: Gibt es Bezüge der Ottilien-Gestalt in Goethes „Wahlverwandtschaften“ zur heiligen Odilia?, in: Theologisches 46 (7–8/2016), Sp. 383–396.
• Maria Stoeckle: Das Leben der hl. Odilia. EOS Verlag Erzabtei St. Ottilien, St. Ottilien 1991. ISBN 978-3880966741.
• Wilhelm Wiegand: Odilia, die heilige. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 24, Duncker & Humblot, Leipzig 1887, S. 149 f.
• Adriaan Breukelaar: Odilia. In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Band 6, Herzberg 1993, ISBN 3-88309-044-1, Sp. 1108–1109.
• Jakob Streit: Die heilige Odilie. Durch Finsternis zum Licht. Urachhaus, Stuttgart 1997. ISBN 978-3825171544.
• Odilia vom Elsass. In: Ökumenisches Heiligenlexikon. (heiligenlexikon.de [abgerufen am 3. September 2023]). 

uff Frànzeesch

• René Bornert: ODILE, ODILIA, OT(T)ILIA (Sainte). In: Nouveau dictionnaire de biographie alsacienne. Band 28. Fédération des sociétés d’histoire et d’archéologie d’Alsace, 1996, S. 2893 (französisch, alsace-histoire.org [abgerufen am 3. September 2023]). 

 Commons: Hl. Odilia – Sammlig vo Multimediadateie

• Literatur vu un iber Odilia im Katalog vu dr Dütsche Nazionalbibliothek
• Karl-Heinz Schreiber: Die Genealogie der Franken und des Frankenreiches. Odilia (Memento vom 22. Mai 2007 im Internet Archive)
• Die Odilienlegende (Memento vom 12. Mai 2008 im Internet Archive)

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Odilia“ vu de hochdütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.