Li walon do Mitan, c' est l' accint walon djåzé dins l' Province di Nameur (foû d' l' arondixhmint d' Flipveye, et l' canton d' Djedene), et l' Ess do Roman Payis (payis d' Djodogne).
C' est onk des cwate mwaisses accints do walon avou l' walon do Coûtchant, li walon do Payis d' Lidje, et l' ci del Basse Årdene.
L' atuze di Mîtrin walon, c' est purade ene idêye a vey avou li rfondaejde do walon; i våt mî nel nén eployî pol walon do Mitan.
Sacwantès piceures do walon do Mitan
[candjî | candjî l’ côde wiki]- betchfessî XH dizo cogne CH (pechon, betchfessî JH dizo cogne J (prîjon).
- betchfessî å dizo cogne "au" (aube)
- betchfessî ô dizo cogne "ô", nén naziålijhî, omofone di "au" : ôte, trô (sovint scrîts aute, trau)
- betchfessî OE dizo cogne "wè" : twèt, dwèt
- betchfessî OI dizo cogne "wa" : mwârt, fwârt
- Sipotchåve voyale : "i" ("ë" e Roman Payis)
- betchete ki- dizo cogne c(o)-, nén todi spotchåve.
- Cawete des rwaitants di l' indicatif prezintrece : -nut : i tchantnut (Nameur, Dinant); i tchantnèt (Bijhe del Hesbaye namurwesse, payis d' Djodogne).
Sorcoines do walon do Mitan
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Payis d' Nameur (veyåve dins l' Motî da Pirsoul)
- Sipotchåve voyale : "i"
- Betchfessî én dizo cogne -in : li tchin
- viebes del prumire troke avou coron -er : tchanter
- viebes del deujhinme troke avou coron -î : waitî
- Payis d' Dinant et Fåmene (veyåve dins l' Motî da Linåd et Motî d' Cînè)
- Betchfessî én dizo cogne -in : li tchin
- Sipotchåve voyale : "i"
- viebes del prumire troke avou coron -è : tchantè
- viebes del deujhinme troke avou coron -i : waiti
- Hesbaye namurwesse (veyåve dins les scrîts da Paul Gilles)
- Sipotchåve voyale : "i"
- Betchfessî én dizo cogne -én : li tchén
- Payis d' Djodogne (veyåve dins les rcweraedjes da Jean-Jacques Gaziaux)
- Sipotchåve voyale : "ë"
- viebes del deujhinme troke avou coron -i : waiti
- viebes del cwatrinme troke avou coron -ë : prustë
- Cawete des rwaitants di l' indicatif prezintrece : -nèt : i tchantnèt (Nameur, Dinant).