Shah (hay "Sah") (/ ʃɑː /; Ba Tư: شاه, [ʃɒːh], "vua") là danh hiệu dùng để chỉ, được trao cho các hoàng đế/vua và lãnh chúa của Iran (Ba Tư) trong thời kỳ quân chủ của Iran (trước Cách mạng Hồi Giáo Iran). Shah (cụ thể là Shirvanshahs) cũng là từ chỉ các vị vua của Shirvan (một khu vực lịch sử Iran trong Transcaucasia), người cai trị và con đẻ của vua đế chế Ottoman, cũng như ở Gruzia, Afghanistan và Pakistan. Tại Iran (Persia và Đại Ba Tư trước đây) tước vị Shah đã liên tục được sử dụng mang nghĩa như Hoàng Đế như ở Trung Quốc (cao hơn Vua), chứ không phải là vua theo nghĩa ở châu Âu. Mỗi vị vua cai trị Ba Tư coi mình là Šâhanšâh (King of Kings - vua của các vị vua) hoặc "Hoàng đế của Đế quốc Ba Tư". Các vua cai trị Mughal của tiểu lục địa Ấn Độ cũng sử dụng tước vị Shah.
Vị Shah cuối cùng của Iran là Mohammad Reza Pahlavi, cho đến khi chế độ quân chủ Iran bị lật đổ trong cuộc Cách mạng Hồi giáo vào 11 tháng 2 năm 1979.
Các vị vua của Ba Tư | |
---|---|
Đế quốc Mada | |
Nhà Achaemenes | Achaemenes • Teispes • Ariaramnes • Cyrus I • Arsames • Cambyses I • Cyrus II · Cambyses II · Smerdis · Darius I · Xerxes I · Artaxerxes I · Xerxes II · Sogdianus · Darius II · Artaxerxes II · Artaxerxes III · Arses · Darius III |
Thuộc Macedonia | |
Nhà Seleukos | |
Nhà Arsaces | Arsaces I · Tiridates I · Arsaces II · Phriapatius · Phraates I · Mithridates I · Phraates II · Artabanus I · Mithridates II · Gotarzes I · Orodes I · Sanatruces · Phraates III · Mithridates III · Orodes II · Phraates IV · Tiridates II · Phraates V · Musa · Orodes III · Vonones I · Artabanus II · Tiridates III · Vardanes I · Gotarzes II · Sanabares · Vonones II · Vologases I · Vardanes II · Vologases II · Pacorus II · Artabanus III · Vologases III · Osroes I · Mithridates IV · Vologases IV · Osroes II · Vologases V · Vologases VI · Artabanus IV |
Nhà Sassanid | Ardashir I · Shapur I · Hormizd I · Bahram I · Bahram II · Bahram III · Narseh · Hormizd II · Adhur Narseh · Shapur II · Ardashir II · Shapur III · Bahram IV · Yazdegerd I · Bahram V · Yazdegerd II · Hormizd III · Peroz I · Balash · Kavadh I · Djamasp · Khosrau I · Hormizd IV · Khosrau II · Bahram VI Chobin · Bistam · Hormizd V · Khosrau II · Kavadh II · Ardashir III · Peroz II · Shahrbaraz · Purandokht · Hormizd VI · Yazdegerd III |
Nhà Ghaznavid | Alptigin · Sebuktigin · Ismail · Mahmud · Mohammed · Mas'ud I · Mohammed · Modud · Mas'ud II · Abu'l-Hasan Ali · Abu Mansur Abder Rashid · Toghril el Malun · Abu Shaja Ferrukhzad · Abu Mozaffer Ibrahim · Mas'ud III · Shirzad · Arslan · Bahram · Khosru I · Khosru II |
Nhà Seljuk | Toghrul Beg • Alp Arslan • Malik Shah • Mahmud I • Barkiyaruq • Malik Shah II • Mehmed I • Ahmed Sanjar • Mahmud II • Dawud • Toghrul II • Mesud I • Malik Shah III • Mehmed II • Arslan Shah • Toghrul III |
Nhà Khwarezm-Shah | Muhammad I • Atsiz • Il-Arslan • Tekish • Sultan • Muhammad II • Mingburnu |
Nhà Y Nhĩ Hãn | Húc Liệt Ngột · A Bát Ha · Thiếp Cổ Điệt Nhi · A Lỗ Hồn · Hải Hợp Đô · Bái Đô · Hợp Tán · Hoàn Giả Đô • Bất Tái Nhân · A Nhân Ba · Mộc Tát · Ma Hợp Mã |
Nhà Timur | Timur Lenk · Pir Muhammad · Shah Rukh · Babur Ibn-Baysunkur · Shah Mahmud · Ibrahim · Sultan Sa'id · Yadigar Muhammad · Husayn Bayqarah · Badi' al-Zaman · Muzaffar Husayn |
Nhà Safavid | Ismail I · Tahmasp I · Ismail II · Mohammed Khodabanda · Abbas I · Safi · Abbas II · Suleyman I · Soltan Hosein · Tahmasp II · Abbas III · |
Nhà Afshar | Nader Shah · Adil Shah · Ebrahim Afshar · Shah Rukh |
Nhà Zand | Karim Khan · Abol Fath Khan · Ali Murad Khan · Mohammad Ali Khan · Sadiq Khan · Ali Murad Khan · Jafar Khan · Lotf Ali Khan |
Nhà Qajar | |
Nhà Pahlavi |