Xorvatiya madaniyati
Roʻyxat Xorvatiya tarixi Xorvatiya Qirolligi (925—1102) Xorvatiyada uygʻonish davri Illiriya harakati
Tillar Xorvat tili
Anʼanalar Kostyum Xorvatiyadagi nom kunlari
Oshxona Pasxa tuxumi Tamburika Sharob Licitar
Festivallar Sinjska alka
Din Badnjak Sinj ayolimiz Mariya Bistrica Mejugorje bizning xonim Avliyo Yusuf St. Mark cherkovi Eski slavyan cherkovi
Adabiyot Xorvatiya komikslari
Ijro sanʼati Xorvat xalq raqsi Xorvatiya televideniyesi Xorvatiya teatri
Ramzlar Xorvat shashka taxtasi Xorvatcha interlace
Tashkilotlar Matika hrvatska
k m t

Xorvatiyada ilk televideniye 1956-yildan faoliyat yurita boshlagan. 2012-yil holatiga koʻra, Xorvatiya Respublikasida yoki Xorvatiya bozori va translayatsiyasi uchun ishlab chiqilib, IPTV (Internet), kabel yoki sunʼiy yoʻldosh orqali uzatiladigan 10 ta umummilliy, 21 ta hududiy DVB-T (yer usti raqamli video eshittirish vositalari) telekanallar, shuningdek 30 dan ortiq boshqa kanallar mavjud boʻlgan. Xorvatiyadagi elektron aloqa bozorini Xorvatiyaning tarmoq sanoatlarini tartibga solish organi (HAKOM) tartibga solib, tashkilot efirga uzatish litsenziyalari taqdim etadi va bozorni nazorat qiladi. DVB-T va sunʼiy yoʻldosh uzatish infratuzilmasi Odašiljači i veze (OiV) nomli davlat kompaniyasi ishlab chiqqan boʻlib, tuzilmani aynan shu kompaniya qoʻllab-quvvatlaydi.

Xorvatiyada birinchi televizion signal Philips oʻzining televizor tizimini birinchi marotaba ommaga namoyish qilgan 1939-yilgi Zagreb yarmarkasida uzatilgan. Dastlabki muntazam eshittirishlar 1956-yilda, Yugoslaviya radio televideniye tizimidagi birinchi telestansiya Zagreb televideniyesi tashkil etilgach, boshlangan. Rangli eshittirishlarni 1972-yildan efirga uzatish boshlangan. Qamrov va kanallar soni barqaror ravishda oʻsib borib, 2000-yillarda Xorvatiyada toʻrtta kanal faoliyat yuritgan. DVB-T signallarini uzatish 2002-yilda boshlanib, 2010-yilda raqamli almashinuv toʻliq yakunlangan. Oʻsha davrda IPTV, kabel televideniye va sunʼiy yoʻldosh televideniyesi bozorlari sezilarli darajada oʻsgan. 2011-yilga kelib aholining atigi 60.7 foizi faqat DVB-T televizoridan foydalangan boʻlib, qolganlari IPTV, kabel va sunʼiy yoʻldosh televideniyesidan foydalangan.

2012-yil yanvar holatiga koʻra, DVB-T uchta multipleksda efirga uzatila boshlangan. DVB-T eshittirishlari Xorvatiya hududining toʻqqizta asosiy hududida va yirik shaharlariga mos keladigan kichikroq mahalliy hududlarda oʻz faoliyatini boshlagan. HDTV DVB-T test dasturi 2007-yildan 2011-yilgacha efirga uzatilgan boʻlsa-da, yuqori aniqlikdagi televideniye (HDTV) faqat IPTV orqali efirga uzatilgan. 2011-yilda DVB-T2 test translyatsiyasi oʻtkazilgan.

2019-yil noyabr holatiga koʻra, barcha milliy kanallar uchta DVB-T va bitta DVB-T2 (HEVC/H.265) MUXes orqali tarqatilgan. 2020-yil iyundan DVB-T MUXesning faoliyati toʻxtailgandan soʻng, barcha kanallar ikkita DVB-T2 (HEVC/H.265) MUXes orqali efirga uzatila boshlangan.

Xorvatiyadagi barcha ommaviy axborot vositalari global muammolar va mamlakatda sodir boʻlayotgan mavzularning yoritib berilmayotgani uchun tanqid qilingan. Xorvatiyadagi barcha yirik telekanallar odatda kommersializmning haddan tashqari taʼsiri ostida deb hisoblanilgan. Davlatga tegishli Xorvatiya radiotelevideniyesi Xorvatiyadagi diaspora, kam sonli aholiga moʻljallangan taʼlim dasturlari, hujjatli filmlar, dasturlarni ishlab chiqarish va efirga uzatish uchun moʻljallangan. Xorvatiya televideniyesi nodavlat notijorat tashkilotlariga oʻz muammolarini jamoatchilikka yetkazish va Xorvatiya hukumatining faoliyatini yoritishda katta ahamiyatga ega. Televideniye Xorvatiya aholisining 57% uchun asosiy axborot manbai hisoblanadi.

Yevropada ilk marotaba uzatilgan televideniye tasvirlari Zagrebda efirga uzatilgan. 1939-yil 26-avgustdan boshlab 4-sentyabrgacha Zagreb yarmarkasida qisqa vaqt davomida Philips televizor koʻrgazmasi tashkil qilingan. Erik Klaas de Vries kompaniyasi yarmarkadagi Niderlandiya pavilyonida transmitter va kam sonli tomoshabinga ega Flibs televizorini boshqargan. Yarmarka gazetasi ushbu tadbirni London va Berlindagi telekoʻrsatuvlardan keyingi birinchi teleefir sifatida eʼlon qilgan. Dastur komediya, opera, musiqa spektakllari va Xorvatiyadagi boshqa telekoʻrsatuvlardan iborat boʻlgan^[1].

1956-yilda 1939-yilgi Zagreb yarmarkasidan keyingi birinchi telekoʻrsatuv namoyish qilingan^[2]. Medvednicada transmitteri Tomislavov Dom mehmonxonasiga oʻrnatilgan va 1956-yil 15-may kuni kechqurun Avstriya va Italiya kanallarida (shu jumladan Rai 1) efirga uzatilgan. Birinchi jonli efir 1956-yil 7-sentyabrda Zagreb yarmarkasining ochilishini efirga uzatgan va Zagreb televideniyesi 29-noyabrdan muntazam efirga uzatila boshlangan^[3].

Zagreb telemarkazi Yugoslaviya radio televideniyasiga (JRT – Yugoslaviya televizion stansiyalarining tashkiloti) aʼzo boʻlgan va JRT uchun Eurovision texnik markazi vazifasini bajargan. 1972-yilda Zagreb Televideniyesi oʻzining ikkinchi telekanalini translyatsiya qilishni boshlagan va 1975-yilda oʻz dasturlarini rangli tarzda berib borgan. Uchinchi Television Zagreb kanali 1988-yilda, telematn xizmati esa 1990-yilda ishga tushirilgan.

Zagreb televideniyesining nomi Yugoslaviya parchalanganidan soʻng Xorvatiya radiotelevideniyesiga (HRT) oʻzgartirilgan. Xorvatiya radiotelevideniyesi Yevropa radioeshittirishlar ittifoqiga aʼzo boʻlgan. Biroq HRT infratuzilmasiga urush tufayli jiddiy zarar yetkazilgan edi. Uning ushbu holatda 80 % uzatgichlari va 30 ta aloqa stantsiyalari zarar koʻrgan.

1999-yil oktyabr oyida uchta mamlakatda HRT kanallari tomonidan kecha-yu kunduz efirlar uzatila boshlangan. Ammo 2002-yilda HRT 3 oʻz faoliyatini toʻxtatgan^[5]. 2000-yilda Xorvatiyaning birinchi xususiy televideniyesi Nova TV oʻz faoliyatini boshlagan^[6]. Keyinchalik, 2004-yil 30-aprelda boshqa xususiy teleradiokompaniya RTL TV ham faoliyat yurita boshlagan. Nova TV va RTL TV ham bitta analog telekanal hisoblanishgan^[7].

2002-yilda Odašiljači i veze mustaqil kompaniya sifatida tashkil etilgan. U ilgari HRTning bir qismi boʻlgan va unga Xorvatiyadagi televizion uzatish infratuzilmasini saqlash vazifasi yuklatilgan^[8]. 2014-yilda Xorvatiyada yigirma oltita telestansiya, jumladan, toʻrtta umummilliy kanal faoliyat yuritgan^[9].

2010-yilda Xorvatiya hukumati simulkastni (asosiy kanallarning bir vaqtda analog va raqamli DVB-T translyatsiyasi) rasman tugatishga qaror qilgan^[10]. Oʻsha vaqtda Xorvatiya hududida toʻqqizta raqamli televideniye tarmogʻi faoliyat olib borgan. 2010-yil 26-yanvardan boshlab analogli eshittirish tarmogʻi bosqichma-bosqich oʻchirilgan. 2010-yil 5-oktyabrda televideniye toʻliq raqamli tizimga oʻtgan. Ammo boshqa hududlarda analog eshittirishlar uzatila boshlangan^[11][12]. Xorvatiyadagi soʻnggi analog televizor uzatuv 2011-yil 30-sentyabrda yopilgan. Chunki DVB-T qamrovi Xorvatiya aholisining 98,5 % iga kengaytirilgan. Taxminan 6000 aholi DVB-T yoki analog telekoʻrsatuvlarni tomosha qilmay qoʻyishgan^[13].

2002-yil mayda DVB-T signallarining birinchi sinov translyatsiyalari Zagrebda oʻtkazilgan. 2008-yilda hukumat Xorvatiya Respublikasi uchun raqamli televideniyega oʻtishning analogli strategiyasini ishlab chiqqan^[14]. 2008-yil iyul oyida Xorvatiya hukumati 106 millionni (taxminan, 14.1 million yevro) ommaviy axborot vositalari rivoji uchun yoʻnaltirgan^[15]. Xorvatiya radiotelevideniyesi (HRT) faol tomoshabinlariga 75 kunalik (10 yevro) DVB-Tdan foydalanish uchun chegirma kuponlarini taqdim etgan^[16]. Birinchi ikkita multipleks (MUX A va MUX B) 2009-yil aprel oyida, uchinchisi (MUX D) 2010-yil iyul oyida ishga tushirilgan.

2010-yil 5-oktyabrda DVB-Tga oʻtish deyarli yakunlangan. Chunki barcha asosiy analog teleuzatishlar bosqichma-bosqich toʻxtatilgan boʻlib, Xorvatiyadagi DVB-T translyatsiyalarining hammasi standart aniqlikdagi MPEG-2 tizimiga oʻta boshlagan^[17]. MUX A Xorvatiya aholisining 98.5 % idan koʻprogʻini qamrab oladi. MUX A va MUX B har bir multipleks taqsimlangan mintaqa aholisining 95 % dan ortigʻi uchun foydalaniladigan tizim hisoblanadi. MUX D esa Xorvatiya aholisining taxminan 90 % i va har bir hudud aholisining kamida 70 % ini qamrab oladi^[18]. Xorvatiyada faqat DVB-T televizoridan foydalanadigan aholi soni 897 496 kishini (umumiy aholining 60.7 % ini) tashkil qiladi^[19].

Xorvatiyada axborot televizion infratuzilmasi Odašiljači i veze (OIV) tomonidan boshqariladi. Kompaniya 2002-yilda elektron aloqa infratuzilmasini rivojlantiruvchi va qoʻllab-quvvatlovchi boʻlinma HRT korporativ tizimidan ajrab chiqqib, mustaqil tashkilot sifatida faoliyatini boshlagan^[20][21]. 2012-yil yanvar holatiga koʻra, OIV 222 ta televizion uzatgichlar va radioeshittirish reley stantsiyalarini boshqargan va ularga xizmat koʻrsatgan^[22].

Raqamli televideniyening toʻqqizta asosiy hududi Xorvatiyaning katta qismini qamrab oladi va mahalliy teleradiokompaniyalar uchun moʻljallangan qoʻshimcha, geografik jihatdan kichik boʻlgan hududlarni (odatda bitta shaharni) qamrab olgan. DVB-T televizorining asosiy taqsimlangan hududlariga D1–D9 belgilari berilgan. D1 mintaqasi Osijek-Baranja va Vukovar-Sirmiya okruglarini, shuningdek, Oprisavcidan sharqda joylashgan Brod-Posavina okrugining qismlarini oʻz ichiga olgan. D2 hududi Brod-Posavina okrugining qolgan qismini, Pojega-Slavoniya va Virovitica-Podravina okruglarini va deyarli barcha Bjelovar-Bilogora okruglarini (Bjelovar shahridan shimoldagi hudud va Sisak-Moslavina okrugining bir qismi bundan mustasno) qamrab oladi. Novska D3 mintaqasi D2 hududiga kirmaydigan Bjelovar-Bilogora okrugining bir qismini, shuningdek, Koprivnica-Križevci, Varaždin va Međimurje okruglarini oʻz ichiga oladi. D4 hududiga Sisak-Moslavina okrugi (Novska atrofidagi hududlardan tashqari), Krapina-Zagorje va Zagreb okruglari, Zagreb shahri va Karlovak okrugining shimoliy qismi (shu jumladan, Karlovak va Duga-Resa) kiradi^[23].

D5 hududi Istriya okrugi va Primorje-Gorski Kotar okrugini (Ravna Goraning sharqiy qismidagi okrugning bir qismi va Pag orolidagi Novalja atrofi bundan mustasno) va Lika-Senj okrugining Krke orollari qarshisidagi qirgʻoqboʻyi hududlarini oʻz ichiga oladi. D6 hududi D4 va D5 hududlari tarkibiga kirmagan Primorje-Gorski Kotar va Lika-Senj okruglarining bir qismini (Lovinak janubi va xuddi shu okrugning Pag oroli qarshisidagi qirgʻoq qismlari bundan mustasno) oʻz ichiga oladi . Bu ikki hudud Zadar va Šibenik-Knin okruglari bilan birga D7 mintaqasining bir qismidir. D8 hududi butun Split-Dalmatiya okrugini, shuningdek Dubrovnik-Neretva okrugining Ploche va Metkovich atrofidagi qismlarni, Dubrava gʻarbidagi Pelješac yarim orolining bir qismini, Korčula va Lastovo orollarini oʻz ichiga oladi. Soʻnggi D9 hududiga Dubrovnik-Neretva okrugining qolgan qismlari kiradi^[24].

Shuningdek, maʼlum shaharlar va ularning yaqin atrofini qamrab oluvchi 12 ta mahalliy DVB-T televizion hududi mavjud boʻlib, ularga Osijekda d11, Slavonski Brodda d21, Varaždin va Čakovecda d31, Zagreb, Velika Goritsada d44, Yastrebarskoda d45, Karlovakda d46, Duga Resada, d53 Viska, Novka va Novkaning katta qismini qamrab oluvchi hududlar kiradi. Pula, Rovinjda d54, Zadarda d71, Šibenikda d72, Split, Trogir, Omiš, Šolta oroli va Brač orolining katta qismini qamrab olgan Dubrovnik d82 va d91 ham ushbu hududlar safiga kiradi^[25]. 2015-yilda Sveta Nedelya shahrida „L-ZA“ nomli mahalliy multipleks UHF 41 da mahalliy TV Zapad kanali tomonidan efirga uzatila boshlangan.

2010-yil dekabr DVB-T translyatsiyasi boshlanganida Italiyadaning shimoli-gʻarbiy qismlarida, keyinroq Zadar va Sibenik atrofidagi hududlarda shovqin kuzatilgan. Ushbu holatga italyan transmitterlari tomonidan Xorvatiya hududidagi simli chastotalardan foydalanish va transmitterning yuqori quvvati sabab boʻlgan. Shikoyat haqida Xorvatiya tarmoq sanoatini tartibga solish organi (HAKOM) tomonidan Italiya davlat boshqaruv organiga murojaat qilingan^[26][27]. 2011-yil fevraligacha Odašiljači i veze (OIV)ning signal modulyatsiyasini kuchaytirish va shovqinlarni kamaytirish uchun zararlangan hududlarda qoʻshimcha transmitterlar oʻrnatilgan va million kuna (taxminan, 133 000 yevro) sarflangan^[28]. Garchi, 2011-yil avgustda Italiyaning iqtisodiy rivojlanish vaziri Paolo Romani muammolarni qisqa vaqt ichida hal qilish kerakligini eʼlon qilgan boʻlsa-da, (bezovtalikka sabab boʻlgan transmitter oʻchirilgan va yana bir nechtasining quvvati qisqartirilgan) 2011-yilda vaziyat toʻliq hal qilinmagan. Xalqaro elektraloqa ittifoqining Radiodan foydalanishni tartibga solish kengashi ushbu vaziyatni hal qilish uchun jarayonga jalb qilingan^[29][30]. Shu bilan birga, raqamli televideniye signallarini qabul qilishni yaxshilash maqsadida boshqa texnik yechimlar ishlab chiqilgan va amalga oshirilgan^[31].

2014-yil may holatiga koʻra, butun mamlakat boʻylab oʻn bitta bepul DVB-T telekanali mavjud boʻlib, ularning toʻrttasi HRT, uchtasi RTL TV, ikkitasi Nova TV, qolgan ikkitasi Xorvatiya Olimpiya qoʻmitasi va Author doo kompaniyalari tomonidan faoliyat olib borgan. Hukumatning elektron Xorvatiya boʻyicha markaziy davlat maʼmuriy idorasi ham kam sonli telekanallarga egalik qilgan. HRT kanallari va Moja uprava kanali davlatga tegishli boʻlgan. Qolgan oʻnta DVB-T telekanali xususiy mulk hisoblangan^[32]. Doma TV Nova TV guruhining bir qismi sifatida faoliyat olib borgan^[33]. 2007-yildan beri telekoʻrsatuv auditoriyasini oʻlchash Nielsen kompaniyasi tomonidan 1086 ta aholi punkti bergan maʼlumotlar asosida amalga oshiriladi va barcha ommaviy axborot vositalarining (bosma nashr, radio, televideniye) auditoriyasini oʻrganishda qoʻllaniladi. 2012-yil yanvar oyidan boshlab HRT, RTL TV va Nova TVning auditoriyasi ham shu yoʻsinda hisoblab borilmoqda^[34][35].

HRT 1, Nova TV va RTL TV kanallarining dasturlari tartibsiz boʻlib, ular yangiliklar, turli ssenariy va ssenariysiz koʻngilochar dasturlar, shuningdek, hujjatli filmlarni efirlarga uzatishga qaratilgan^[36]. Bundan tashqari, qonuniy ravishda Xorvatiya radiotelevideniyesi Xorvatiya diasporasiga, Xorvatiyadagi milliy, madaniy va tabiiy merosni saqlashga, atrof-muhitni muhofaza qilishga, demokratiya va fuqarolik jamiyatini targʻib qilishga qaratilgan kontent va yoshlarning taʼlimini yorituvchi dasturlarni tayyorlash va efirga uzatishi shart hisoblanadi. Shuningdek, televideniyeda milliy filmlar, teledasturlar va musiqalarni ham uzluksiz tarzda ommaga uzatib berishlari majburiy hisoblanadi^[37]. Mamlakatda sport yoki musiqa kabi axboriy dasturlarini taqdim etishga ixtisoslashgan kanallar ham faoliyat yuritadi va ularning taxminiy hisobda mamlakat ommaviy axborot vositalarining quyidagi foizlarni egallagani taʼkidlanadi^[38].

Xorvatiyada MUX D da 21 ta xalqaro DVB-T telekanali faoliyat yuritadi. 2011-yil holatigan koʻra ayrim hududlarda translyatsiya qilingan kanallardan toʻrttasi faoliyat olib borgan boʻlib, mahalliy hududlardagi DVB-T televideniyelari dekabr oyida faoliyat olib bormagan. Toʻrtta hududiy telekanallar bir nechta hududda efirga uzatilgan. Barcha mintaqaviy va mahalliy kanallar bepul tarzda axborot uzatishga qaratilgan boʻlib, 2012-yil yanvar oyidan boshlab Z1 TVisi Nielsen kompaniyasining kabel va sunʼiy yoʻldosh televideniyesi bilan faoliyat olib borgan^[41][42][43].

2007-yil mart oyida Zagrebda eksperimental yuqori aniqlikdagi televideniye (HDTV) eshittirishlari uzatila boshlangan. 2008-yilda Split, Rijeka va Osijek televideniye shtab kvartiralari kengaytirilgan. 2011-yil fevralda HD formatdagi eksperimental translatsiya tugallangan^[45]. Xorvatiya radiotelevideniyesi va Nova TV tomonidan boshqarilgan ikkita eksperimental HDTV kanali faoliyat yuritgan. Xorvatiya hukumati tomonidan ishlab chiqilgan raqamli televideniyega oʻtish va DVB-T HDTV kanallarini translyatsiya qilish MPEG-4 tomonidan amalga oshirilgan^[46][47]. 2011-yil 11-oktyabrda Zagrebda H.264/MPEG-4 AVC kodlash va shartli kirish tizimidan foydalangan holda yuqori aniqlikdagi DVB-T2 translyatsiyasi boshlangan^[48].

Xorvatiyada uchta faol multipleksi (MUX) faoliyat yuritgan. MUX A va MUX B milliy kanallar uchun, MUX D esa mahalliy va milliy kanallar uchun efir uzatishga qaratilgan. MUX A-da HRT 1, HRT 2, RTL va Nova TV kanallari eng koʻp tomoshabinga egaligi bilan ajralib turgan. MUX B TV-da HRT 3, HRT 4, RTL 2 va Doma TV kabi telekanallarda esa eng koʻp efirlar namoyish qilingan. MUX D mahalliy telekanallarga qoʻshimcha ravishda Sport TV (SPTV), RTL Kockica va Xorvatiya musiqa kanali (CMC) kabi yuqori reytingli uchta kanal mamlakat boʻylab faoliyat olib borgan^[49].

MUX Bdagi ikkita telekanalga litsenziya berish boʻyicha tanlov 2010-yil iyul oyida eʼlon qilingan va HAKOM quyidagi kanallar uchun takliflar olgan: RTL 2, Doma TV, OBN va KN. Nihoyat, litsenziyalar RTL 2 va Doma TVga berilgan^[50]. RTL2 va Doma TV 2011-yil 2-yanvardan efirga uzatila boshlangan. Mux D mahalliy translyatsiya uchun litsenziyalar 2010-yil dekabr oyida Xorvatiya musiqa kanali (CMC), Sportska TV (Xorvatiya Olimpiya Qoʻmitasiga tegishli telekenal) va KN telekanallariga berilgan. Ular 2011-yil mart oyining oxiri va aprel oyi boshidan efirga chiqish uchun oʻz faoliyatini boshlagan^[51].

KN dastlab MUX B-da translyatsiya qilingan. Litsenziyaga ega boʻlish uchun telekanal 6 oylik sinov holatida boʻlgan va keyinchalik boshqa multiplekslar MUX D tarkibida (MUX D – mahalliy va mamlakat boʻylab xizmatlarni bir vaqtning oʻzida amalga oshirishga qaratilgan) oʻz faoliyatini davom ettirgan . MUX B tarkibida ikkita yangi kanal, HRT 3 va HRT 4 faoliyat olib borgan. Ikkalasi 2012-yil oxirigacha oʻz faoliyatini toʻliq olib borishi koʻzda tutilgan^[52].

IPTV bozori tez rivojlanmoqda. 2009 va 2010-yillar oraligʻida IPTVga ulangan aholi soni 23%  ga oʻsib, qariyb 300 000 tani tashkil etgan. IPTVdan foydalangan davlatlar qatorida Xorvatiya beshinchi oʻrinni egallab, Singapur, Gonkong, Kipr va Estoniyadan keyingi oʻrinda turadi^[54]. 2011-yilning uchinchi choragida ularning soni yanada ortib, jami 349 138 kishini tashkil etgan. Bu Xorvatiya aholisining 23.6%  ini tashkil qiladi. Shu bilan birga, kabel televideniyesiga ulangan 144 439 aholi va sunʼiy yoʻldosh televideniyesidan foydalanadiganlar soni 104 635 kishini (Xorvatiya aholisining 9.8 va 7.1 % ini tashkil qiladi) tashkil qilgan^[55]. Xorvatiyadagi yetakchi IPTV provayderi MaxTV xizmatiga ega T-Hrvatski Telekom (T-HT), A1 Hrvatskaga (2018-yil 1-oktyabrgacha Vipnet) tegishli B.net esa mamlakatdagi yetakchi kabel televideniyesi provayderi hisoblanadi. 2018-yil 1-oktyabrdan B.net A1 IPTVning bir qismiga aylangan^[56]. 2009-yildan baʼzi IPTV provayderlariga HDTV oʻrnatilishi taklif qilingan^[57]. Boshqa IPTV provayderlari Optima, Iskon (T-HTga tegishli), Amis va boshqalarni oʻz ichiga olgan. IPTV va sunʼiy yoʻldosh televideniyesi (Maxtv SAT, A1 SAT, Total TV va hokazo) provayderlari odatda DVB-Tda mavjud boʻlgan barcha kanallar bilan hamkorlikda ishlashgan. Xorijiy kanallarning katta qismi dublyaj (kamdan-kam hollarda) yoki subtitrlar orqali montajlashtirilgan. Ikkita eng yirik IPTV va kabel televideniyesi provayderlari (DVB-Tda translyatsiya qilinuvchi kanallardan tashqari) Xorvatiyada faoliyat yuritayotgan 31 ta kanaldan iborat edi^[58][59][60]. HRT, RTL, Nova TV va Z1 TV tomonidan uzatiladigan kabel va sunʼiy yoʻldosh telekanallarining auditoriyasi Nielsen kompaniyasi tomonidan aniqlab berilgan^[61][62].

HRT Yevropa, Yaqin Sharq, Shimoliy Amerika, Janubiy Amerika, Avstraliya va Yangi Zelandiya uchun maxsus sunʼiy yoʻldosh kanallari orqali efirga uzatilgan^[67]. Eutelsat 16A (Viaccess shartli kirishdan foydalangan holda) sunʼiy yoʻldoshi orqali Yevropa va Yaqin Sharqqa uzatiladigan kanallar: HRT 1, HRT 2, HRT 3 va HRT 4 qatoriga kiradi. Sunʼiy yoʻldosh kanallari HRT tomonidan radio kanallarining translyatsiyasi uchun ham foydalanilgan^[68].

Xorvatiyadagi televideniye sanoati Xorvatiya tarmoq sanoatini tartibga solish organi (HAKOM) tomonidan tartibga solinadi. HAKOM 2008-yil 26-iyundagi Elektron aloqalar toʻgʻrisidagi qonun asosida tashkil etilgan. Qonunning 5-moddasiga muvofiq, HAKOMga elektron aloqa xizmatlari va infratuzilma sohasida bozor raqobatini va xizmatlardan foydalanuvchilarning manfaatlarini ragʻbatlantirish va himoya qilish, shu bilan birga Yevropa Ittifoqining ichki bozorini rivojlantirishga hissa qoʻshish vazifasi yuklangan^[73]. HAKOMning asosiy maqsadi isteʼmolchilar uchun arzon narxlarda elektron aloqa bozorining barqaror rivojlanishini taʼminlash, bozorga investitsiyalarni kiritish uchun qulay shart-sharoitlarni taʼminlash va Xorvatiyada ommaviy axborot vositalari sifatiga hissa qoʻshishdan iborat^[74]. Ommaviy axborot vositalari faoliyatini tartibga solish Xorvatiyada joylashgan davlat va xususiy teleradiokompaniyalarga tegishli majburiy tartibga soluvchi elektron ommaviy axborot vositalari kengashi tomonidan amalga oshiriladi. Voyaga yetmaganlarni himoya qilishga qaratilgan qonun ertalab soat yettidan soat toʻqqiz, oʻn yoki oʻn birgacha boʻlgan vaqt oraligʻida zoʻravonlik, beadab holatlar, mast qiluvchi moddalar va tamaki mahsulotlarini isteʼmol qilish va voyaga yetmaganlarning rivojlanishiga zarar yetkazuvchi boshqa sahna koʻrinishlarini turli ekranlarda tasvirlashni cheklaydi va muayyan dasturning reytingiga qarab dasturlarni mos ravishda 12, 15 yoki 18 yoshgacha boʻlgan shaxslar uchun eslatma ham koʻrsatib oʻtishilishini nazoratga oladi. Bunday cheklov taʼlim, hujjatli, ilmiy yoki yangiliklar dasturlariga taalluqli emas^[75].

HAKOM Xorvatiyada elektron televideniyening barcha turlari uchun translatsiya litsenziyalarini berishga, baholashga, bekor qilishga, aloqa-sanoat kompaniyalarining birlashishini tasdiqlashga, amaldagi qoidalarni buzgan shaxslarga jarima solishga va sohani doimiy nazorat qilishga qaratilgan^[76].

Milliy qonunchilik Xorvatiyadagi barcha teledasturlar xorvat tilida, tarjima, dublyaj yoki subtitr yordamida amalga oshirilishini talab qiladi. Umuman olganda, multfilmlar va hujjatli filmlar va shunga oʻxshash dasturlarning hikoya qismlaridan tashqari barcha xorijiy dasturlar taglavhalarga ega holda namoyish qilinadi. Buni oʻzgartirishga urinish 2006-yilda Nova TV tomonidan, serial dublyaj qilinganida amalga oshirilgan. Ammo bu harakat tomoshabinlar va tanqidchilarning salbiy munosabatiga sabab boʻlib, tajriba toʻxtatilishiga olib kelgan^[77]. Soʻngra, Elektron OAV Kengashi tomonidan serb tilida tayyorlangan televizion dasturlarni mahalliylashtirishni talab qiluvchi rasmiy soʻrovlar amalga oshirilgan^[78]. Oxir-oqibat, bu muammo yopiq taglavhalar uchun ishlatiladigan telematn xizmatidan foydalangan holda subtitrlash orqali hal qilingan^[79].

Xorvatiya televideniyesi mamlakatdagi boshqa barcha ommaviy axborot vositalari kabi bir tomondan global muammolar va tendensiyalar, ikkinchi tomondan milliy mavzularning toʻlaqonli qamrab olinmaganligi uchun tanqid qilingan. Xorvatiyadagi barcha yirik televizion tarmoqlar haddan tashqari kommersiya taʼsiri ostida deb hisoblanadi. Bu milliy madaniyat va ijtimoiy masalalarni targʻib qilishga unchalik eʼtibor bermaydigan xususiy telekoʻrsatuvchilarning xalqaro mulkchilik tuzilmalari, shuningdek, davlat tomonidan boshqariladigan HRTning reklama beruvchilarni dasturlash kontentini tartibga solish va HRTda cheklangan reklamaga qaramay, tomoshabinlarning eʼtiborini tortadigan dasturlar orqali jalb qilish boʻyicha ishlar rejalashtiriladi^[80][81]. HRT maxsus qonun bilan cheklangan boʻlib, ushbu teleradiokompaniya prime time vaqtida kechqurun soat 6 dan 10 gacha reklama berib borishga qaratilgan^[82]. Boshqa tomondan, HRT Xorvatiyadagi televizorlarga ega boʻlganlarga Xorvatiyadagi oʻrtacha oylik sof ish haqining 1.5 % miqdorida toʻlanadigan soliqdan daromad oladi^[83]. 2012-yilda yillik foyda 80 kunani (10.60 yevro) tashkil etgan^[84]. 2010-yilda esa HRTning yillik daromadi 1.2 milliard kunani (160 million yevro) tashkil qilgan^[85].

Xorvatiyada televideniyening ijtimoiy taʼsiri nomukammal va oʻzgaruvchan sifatga ega deb hisoblansa-da, televideniye jamiyatda muhim ahamiyatga ega hisoblanadi. Chunki u nodavlat notijorat tashkilotlarining oʻz muammolarini jamoatchilikka yetkazish, hukumat va Xorvatiya siyosatining boshqa jihatlarini tanqid qilish vazifasini bajaradi^[86]. Televideniye Xorvatiyada eng keng tarqalgan maʼlumot manbai hisoblanadi. Xorvatiya aholisining oʻrtacha 57 % i asosiy axborot manbai sifatida televizordan foydalanadi. Bu foiz geografik mintaqaga qarab sezilarli darajada farqlanadi. Zagrebdagi 43 % va poytaxt atrofidagi hududlardan Slavoniadagi 79 % gacha boʻlgan aholi televizordan foydalanadi. Internet ikkinchi eng koʻp foydalaniladigan axborot manbai boʻlib, oʻrtacha 19 % ni tashkil qiladi^[87]. 2014-yilda mamlakatda 1.755 million televizor roʻyxatdan oʻtkazilgani qayd qilingan^[87].

TVI – Pazin

K5 – Split

k m t Xorvatiya mavzulari
Tarixi Tarixdan oldingi Xorvatlarning kelib chiqishi Oq xorvatlar Oq Xorvatiya Oʻrta asr gersogligi Dalmatiya shaharlari Quyi Pannoniyada Qizil Xorvatiya Narentinlar Zaxlumiya Travunia Kanalitlar Oʻrta asrlar qirolligi Xorvatiyaga taqiq Slavoniya taqiqi Vengriya bilan shaxsiy ittifoq Venetsiyalik Dalmatiya Ragusa Respublikasi Gabsburglar qirolligi Illiriya provinsiyalari Avstriya-Vengriya qirolligi Birinchi jahon urushi Yugoslaviya Qirolligi Banovina Ikkinchi jahon urushi Mustaqil davlat Sotsialistik Respublikasi Mustaqillik Mustaqillik urushi 1995-yildan Xorvatiya NATO Yevropa Ittifoqining kengayishi Geografiyasi Iqlim Ekstremal nuqtalar Orollar Koʻllar Sutemizuvchilar Togʻlar Himoya qilinadigan hududlar Daryolar Topografiya Siyosati Maʼmuriy boʻlinmalar Konstitutsiya Prezident Hukumat Bosh vazir Inson huquqlari LGBT Huquqni muhofaza qilish Harbiy Bosh shtab Bosh shtab boshligʻi Parlament spiker Siyosiy partiyalar Saylovlar Tashqi munosabatlar Xavfsizlik va razvedka Jamiyati Brendlar Energetika Yalpi ichki mahsulot (YaIM) Sanoat Valyuta tarixi Milliy bank Yevro Xususiylashtirish Birja Telekommunikatsiyalar Turizm Transport Madaniyati Arxitektura Sanʼat Kino Oshxona Sharob Xorvat tili Adabiyot Musiqa Davlat bayramlari Radiostansiyalar Sport Televideniya Jahon merosi ob’ektlari Ramzlari Anthem Shaxmat taxtasi gerb Kostyum Toj Bezatishlar Bayroqlar Interlace Shior Ismlar