Sulton Muhammad bin Boysungʻur
Forsdagi Temuriylar imperiyasining sultoni
Saltanat 1447 – 1451
Oʻtmishdoshi Shohrux Mirzo
Davomchisi Abulqosim Bobur Mirzo
Tugʻilishi tax.1418
Vafoti 1452 (yoshi 33–34)
Dafn etilgan joy

Sulton Muhammad (tax.1418 — 1452)[1] — 1447-yillardan boshlab umri oxirigacha Temuriylardan chiqgan Iroqi Ajam va Fors hukmdori edi. U Shohrux Mirzoning oʻgʻli Boysungʻurning oʻgʻli boʻlgan.

Shohrux Mirzo hukmdorligining oxirgi-yillarida Sulton Muhammad Temuriylar Imperiyasining gʻarbiy viloyatlarida isyon koʻtaradi. 1446-yilda Shohrux Mirzo qoʻzgʻolonni toʻxtatib, tarafdorlarning anchasini qoʻlga kiritishga muvaffaqt boʻladi, ammo Sulton Muhammad Luristondan boshpana topadi. Bobosining vafotidan soʻng, Sulton Muhammad Luristondan qaytib, oʻsha yoqning oʻzidan Markaziy Forisni nazorat qilishni oʻz zimmasiga oladi. Xurosonlik oʻgay akasi Abulqosim Bobur Mirzo hamda Movarounnahrlik amakisi Ulugʻbek bilan birga parchalanayotgan imperiyaning uchta eng kuchli hukmdorlariga aylanishadi.

Yer mulkini kengaytirishga ishtiyogʻi baland Sulton Muhammad, yaqin orada Mirzo Abulqosim Bobur bilan urush boshlab, Xurosonni egallab oladi. Yurishining boshlanishi yaxshi ketdi; 1450-yilda u Mashhadda akasini magʻlub etib, uning baʼzi yerlarini tortib oldi. Biroq, hodisalar janub tomonga burilib, u Mirzo Abulqosim Bobur tomonidan ushlab olinib qatl etildi. Mirzo Abulqosim Bobur keyinchalik Sulton Muhammadning yerlarini tortib oldi, ammo tez orada Jahon Shoh qoʻl ostidagi Qora Qoyunlu Turkmanga yutqazdi. Uning oʻgʻli Xurosonni olti hafta boshqargan Yodgor Muhammad Mirzo edi.

Shaxsiy hayoti

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Muhammadning ikkita rafiqasi bor edi:

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. John E Woods, Temuriylar Sulolasi (1990), s. 46