Paltau | |
---|---|
Paltau daryosidagi sharshara | |
Tavsif | |
Uzunligi | 7,89 |
Havzasi | Chatqol/Chorboq suv ombori/Chirchiq daryosi/ Sirdaryo/Kichik Orol dengizi/Katta Orol dengizi |
Suv oqimi | |
Boshlanishi | Ikki oqimning qoʻshilish joyi |
· Boshlanish joyi | Gʻarbiy Tyan-Shan |
· Balandligi | 1 900 m |
Quyilishi | [[Chatqol / Chorboq suv ombori (mavsumiy)]] |
· Balandligi | 885 m |
Joylashuvi | |
Davlat | Oʻzbekiston |
Mintaqa | Toshkent viloyati |
Tuman | Boʻstonliq tumani |
Paltau – Toshkent viloyati Boʻstonliq tumanidagi togʻ daryosi (soy[1]). Chatqolning oʻng irmogʻi bahor oxiri va yoz boshida toʻgʻridan-toʻgʻri Chorboq suv omboriga quyiladi. Paltau oʻng qirgʻogʻida joylashgan Obirahmat gʻoridagi arxeologik topilmalari bilan mashhur.
Daryoning manbalari Koʻksuv tizmasining etaklarida, Qirgʻiziston bilan Oʻzbekiston davlat chegarasiga yaqin joyda joylashgan. Suv oqimining asosiy yoʻnalishi janubi-gʻarbiy. Paltau Obirahmat manzilgohidan uncha uzoq boʻlmagan yoʻl koʻprigidan ikki kilometr yuqorida joylashgan Chatqolga quyiladi[2]. Paltau darasi yonbagʻirlarida qishloq joylashgan boʻlib, aholisi qoʻshimcha dehqonchilik bilan shugʻullanadi. Paltauning irmoqlari asosan mavsumiy, kichik oqimlardir.
Dara yon bagʻirlarida aralash oʻrmon, qayinzorlar, mevali va rezavor oʻsimliklar oʻsadi, daraning oʻzi esa gul va dorivor giyohlar bilan qoplangan. Yozda Paltau vodiysi va uning irmoqlarida koʻplab qoʻziqorinlar oʻsib chiqadi[3].
Eng yuqori suv sathi aprel-may oylarida boʻladi. Pastki va oʻrta qismlarida Paltau vodiysi tekis va loydan iborat. Ogʻizdan taxminan 4 kilometr uzoqlikda daryo keskin buriladi. Bu yerda qoyalar orasida sharshara bor[4] [4].
XX asrning 30—40-yillarida Paltau darasi yonbagʻirlarida joylashgan qoyalarda geologik qidiruv ishlari olib borilgan. Flyuorit konlari topilgan, ularni oʻzlashtirish foydasiz boʻlib chiqdi.
Hozirda Paltau vodiysiga davlat chegarasiga yaqin joylashgani uchun faqat maxsus ruxsatnomalar bilan kirish mumkin.
Sovet davrida Koʻksuv, Kulosiyosoy, Xargoʻsh, Irgʻayliq daryolariga yoʻnalish Paltau orqali oʻtgan. Eng oson yoʻl – Kulosiyosoy vodiysiga[3].
Daryoning yuqori oqimida Chatqolning boshqa irmoqlariga[6] olib boradigan Qoʻngʻirbuqa va Desyat pogibshix turistov (oʻzbekcha: Oʻn oʻlik sayyoh dovonlari[7] joylashgan.