Nnamdi Benjamin Azikiwe (16 Kasım 1904 - 11 Mayıs 1996),[1][2] genellikle "Zik " olarak anılır, 1963'ten 1966'ya kadar Nijerya'nın ilk Cumhurbaşkanı olarak görev yapan Nijeryalı bir devlet adamı ve siyasi liderdi.[3] Ulusun bağımsızlığının arkasındaki itici güç olarak kabul edildi ve " Nijerya Milliyetçiliğinin babası" olarak bilindi.[4][5][6]
Bugünkü Nijer Eyaletinde Zungeru'da, o zamanlar Anambra Eyaleti, Doğu Nijerya'dan Igbolardan olan ebeveynlerinin çocuğu olarak dünyaya geldi. Gençken Hausaca (Kuzey Bölgesinin ana yerli dili) konuşmayı öğrendi.[7] Azikiwe daha sonra, Igbo dilini öğrendiği Onitsha'ya (ebeveynlerinin anavatanı) teyzesi ve büyükannesiyle birlikte yaşaması için gönderildi. Lagos'ta kaldığı süre onu Yoruba diliyle tanıştırdı. Üniversitedeyken farklı Nijerya kültürleriyle tanışmış ve üç dil konuşuyordu.[8]
Azikiwe, Ben Azikiwe olarak bilindiği Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti ve Storer College, Columbia Üniversitesi, Pensilvanya Üniversitesi ve Howard Üniversitesi'ne devam etti. Los Angeles Olimpiyatlarında Nijerya'yı temsil etme talebiyle sömürge yetkilileriyle temasa geçti.[9] 1934'te Afrika'ya döndü ve burada Gold Coast'ta gazeteci olarak çalışmaya başladı.[2] İngiliz Batı Afrika'sında Nijerya ve Afrika milliyetçiliğini gazeteci ve siyasi bir lider olarak savundu.[10][11]
Çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Zik (1961)
- My Odyssey: Bir Otobiyografi (1971)
- Yeniden Doğan Afrika (1973)
- Dünya Politikasında Liberya (1931)
- Rt'den Yüz Alıntı Alıntılar ve Şiirler. Sayın Doktor Nnamdi Azikiwe (1966).978-2736-09-0
- Nijerya İçin Siyasi Taslak (1943)
- Nijerya'nın Ekonomik Yeniden İnşası (1943)
- Zik: Dr. Nnamdi Azikiwe'nin Konuşmalarından Bir Seçki (1961)
- Suikast Hikayesi: Doğru mu Yanlış mı? (1946)
- Önümüzde Açık Mezar Yatıyor (1947)
- Pan-Afrikanizmin Geleceği (1961)
- Afrika Birliğinin Gerçekleri (1965)
- Nijerya İç Savaşının Kökenleri (1969)
- Bir Nijerya'ya İnanıyorum (1969)
- Nijerya İç Savaşını Bitirmek İçin Barış Önerileri (1969)
- Nijerya İçin Yeni Bir Başkent Üzerine Diyalog (1974)
- Nijerya'da Daha Fazla Devletin Yaratılışı, Bir Siyasi Analiz (1974)
- Askeri Tetikte Demokrasi (1974)
- Nijerya İdeolojilerinin Yeniden Yönlendirilmesi: UNN Bağış Fonu'nun (1976) başlatılmasının arifesinde 9 Aralık 1976'da ders
- Özgürlük Mücadelemiz; Onitsha Pazar Krizi (1976)
- Çocuklarımızı Affedelim. Pazar krizi sırasında Onitsha liderlerine ve halkına çağrı (1976)
- Bir Şiir Koleksiyonu (1977)
- İç Savaş Tek Konuşmaları: Daha Fazla Şiir Koleksiyonu (1977)
- Afrika Sosyal ve Siyasi Düşüncesinde Temalar (1978)
- Nijerya Demokrasisinin Restorasyonu (1978)
- Eşsiz Geçmiş Performans: Şef Awolowo'nun Meydan Okumasına Yanıtım (1979)
- Bir Vicdan Meselesi (1979)
- Nijerya İdeolojisi: Kapitalizm mi, Sosyalizm mi, Refahçılık mı? (1980)
- NPN Tarafından Güven İhlali (1983)
- Tarih Adil Olanı Savunacak (1983)
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Afrika milliyetçiliği
- Zikizm
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Here's why OAU is believed to be the best university in Nigeria". Pulse Nigeria (İngilizce). 18 Ocak 2018. 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ a b "Nnamdi Azikiwe | president of Nigeria | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 2 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022.
- ^ "Dr. Azikiwe To Be First President". The Times. London, England. 17 Eylül 1963. s. 8 – The Times Digital Archive vasıtasıyla.
- ^ "Heroes of the struggle for Nigeria's independence/pioneer political". The Guardian Nigeria News - Nigeria and World News (İngilizce). 1 Ekim 2020. 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2022.
- ^ "On this day in 1904 Dr. Benjamin Nnamdi Azikiwe, was born in Zungeru, Niger State, North-Central Nigeria". Jay FM (İngilizce). 16 Kasım 2017. 5 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020.
- ^ Kumarasingham, H., (Ed.) (2020), "The Radical Nationalist as Constitutional Head of State: Nigeria, 1960–66", Viceregalism: The Crown as Head of State in Political Crises in the Postwar Commonwealth, Cambridge Imperial and Post-Colonial Studies Series (İngilizce), Cham: Springer International Publishing, ss. 179-202, doi:10.1007/978-3-030-46283-3_7, ISBN 978-3-030-46283-3 Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "BIOGRAPHY OF DR. BENJAMIN NNAMDI AZIKIWE". Diamond Boat Consult (İngilizce). 11 Aralık 2017. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Nnamdi Azikiwe". The Times. London, England. 14 Mayıs 1996. s. 19 – The Times Digital Archive vasıtasıyla.
- ^ Flint (1999). "'Managing nationalism': The colonial office and Nnamdi Azikiwe, 1932–43". The Journal of Imperial and Commonwealth History. 27 (2): 143-158. doi:10.1080/03086539908583061.
- ^ 35.
- ^ "Azikiwe fights for Africa". New York Amsterdam News. 7 Ocak 1950 – ProQuest vasıtasıyla.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Chuku, Gloria, (Ed.) (2013). "Chapter 2: The Triumph of Knowledge". The Igbo Intellectual Tradition: Creative Conflict in African and African diasporic thought. Palgrave Macmillan. ss. 67-89. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - Chuku, P. F. de Moraes, (Ed.) (1990). "Chapter 2: Zik's Story". SelfAssertion and Brokerage: Early Cultural Nationalism in West Africa. Birmingham University African Studies Series. ss. 35-45. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - The West African Pilot and the Movement for Nigerian Nationalism, 1937–1960 (Tez). University of Wisconsin-Madison. 1980.
- The impact of the Second World War on Nigeria's political evolution (PhD Thesis tez). University of Toronto. 1964.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Nnamdi Azikiwe: İnsan Onuruna Saygı: 27 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. World Digital Library'de Açılış Konuşması
| Birinci Cumhuriyet |  | |
|---|---|---|
| Askeri rejim |
| |
| İkinci Cumhuriyet | ||
| Askeri rejim | ||
| Dördüncü Cumhuriyet | ||
* sivil; Üçüncü Cumhuriyet'e başarısız geçiş | ||
