Spůłrzyndne: 50°30'40" N 18°18'00" E
Wielge Strzelce | |||||
Rynek we Wielgich Strzelcach | |||||
| |||||
Państwo | Polska | ||||
Historycznŏ krajina | Ślōnsk | ||||
Wojewōdztwo | ôpolske | ||||
Krys | strzelecki | ||||
Gmin | Wielge Strzelce | ||||
Prawa miejskie | 1290 | ||||
Burmistrz | Tadeusz Goc | ||||
Wiyrchnia | 30,13 km² | ||||
Wysokość | 235 m n.m. | ||||
Wielość miyszkańcōw (2016) - wielość - tyngość |
18 205 607,4 os./km² | ||||
Numeracyjnŏ cōuna | 77 | ||||
Pocztowy kod | 47-100 | ||||
Rejestracyjnŏ tabula | OST | ||||
Położynie na karcie Polski
| |||||
TERC (TERYT) | 1611054 | ||||
SIMC | 0965915 | ||||
Amt miastowy 47-100 Wielge Strzelce | |||||
Galeryjŏ zdjyńć a grafik w Wikimedia Commons | |||||
Zajta internetowŏ |
Wielge Strzelce[1] (pol. Strzelce Opolskie, miym. Groß Stehlitz) – miasto we połedniowo-zachodnij Polsce, na Gōrnym Ślōnsku, we ôpolskim wojywōdztwie, siydziba władz strzeleckigo krysu a gminu Wielge Strzelce. Położōne we Postrzodkowyj Ojropie, na zachodnim kraju Ślōnskij Chyży.
Podle danych na 30 czyrwnia 2016 miasto było zamiyszkane bez 18 205 ôsōb.
Miasto leży we cyntralnyj tajli Gōrnego Ślōnska, na Ôpolskim Ślōnsku, na zachodnim kraju Ślōnskij Chyży, na pōłnocno-weschodnim stoku Anabergu, we bliżu granicy ze ślōnskim wojywōdztwym. Wielge Strzelce położōne sōm na wysokości 235 m n.p.m. We Wielgich Strzelcach a ôkolicy gŏdŏ sie we glywickim dialekcie ślōnskij gŏdki.
Miesiōnc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Mŏj | Czy | Lip | Siy | Wrz | Paź | Lis | Gru | Rocznŏ |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Strzednie tymperatury we dziyń [°C] | 1 | 2.9 | 7.8 | 14.2 | 18.7 | 22 | 24 | 23.9 | 19 | 13.5 | 8 | 2.8 | 13,2 |
Strzednie dobowe tymperatury [°C] | -1.5 | -0.3 | 3.7 | 9.4 | 14.3 | 17.8 | 19.7 | 19.4 | 14.8 | 9.9 | 5.3 | 0.5 | 9,4 |
Strzednie tymperatury we nocach [°C] | -4.1 | -3.6 | -0.5 | 4.3 | 9.2 | 12.9 | 15 | 14.6 | 10.6 | 6.5 | 2.7 | -1.8 | 5,5 |
Ôpady [mm] | 50 | 44 | 55 | 52 | 75 | 80 | 101 | 66 | 70 | 52 | 53 | 52 | 62,5 |
Wilgłość [%] | 83 | 81 | 74 | 67 | 67 | 67 | 68 | 67 | 71 | 78 | 83 | 83 | 74 |
Zdrzōdło: [2] 2021-02-19 |
Tajlami miasta sōm:
Miasto Wielge Strzelce rozwinyło sie ze pierwotnego leśnego targowego zidlōngu, ô kerym spōmince ukazujōm sie we dokumyntach już we XIII stoleciŏ (1234, 1271, 1290). We przedmiocie założyniŏ miasta na miymieckim prawie brak istości. Dane zdrzōdłowe sugerujōm roztōmajte daty: 1290, 1305, 1320, 1362. Snŏdź, po zniszczyniu zidlōngu we paździyrniku 1273 we czasie najazd Bolesława Wstydliwego, prziszła lokacyjŏ Strzelec we 1290 bez piastowskigo ôpolskigo princa Bolka I, kery napoczōn budowanie miasta, a we 1313 zbudowoł myśliwiecki zōmek[3]. Wielge Strzelce leżały na wŏżnym handlowym sztreku Krakōw–Wrocław–Dresden. We 1327 miasto było ôbtoczōne murami ôbrōnnymi ze dwōma bramami – Ôpolskõ a Krakowskõ[4].
Po śmiyrci ôstatnigo ze Ôpolskich Piastōw, Jōna II Dobrego, we 1532 roku miasto przeszło we włŏdanie Habsburgōw. Wielge Strzelce trefiyły na 21 lŏt we rynce polskij dynastyje Wazōw (1645–1666). Potym zasik przejōnli jy Habsburgowie.
Ôd 1919 Wielge Strzelce przinŏleżoły do nowo utworzōnyj prowincyje Gōrny Ślōnsk. Prowincyjŏ ôstała zlikwidowanŏ we 1938, a 18 stycznia 1941 utworzōno było jã jeszcze rŏz.
We 1921 we czasie absztimōngu na Gōrnym Ślōnsku ôddano we Wielgich Strzelcach 3364 głosōw (85,7%) za ôstaniym we Miymczech a 558 (14,2%) za włōnczyniym do Polski[5].
We 1945 roku, po zajyńciu Wielgich Strzelec bez wojska sowiecke, przikludzōno było sam przimusowych polskich wysiedlyńcōw zza Buga. Kresowianie brali czynny udzioł we rewitalizacyji tego placu. Do 1948 miasto nosiyło miano Wielkie Strzelce.
Populacyjŏ Wielgich Strzelec na przestrzyństwach lŏt[6][7][8]:
Podle regestu Nŏrodnego Instytutu Erbowizny na wykŏz zabytkōw wpisane sōm[9]:
inksze zabytki:
Bez Wielge Strzelce przebiygajōm:
Miasto | Państwo | Data napoczyńciŏ spōłprace |
---|---|---|
Soest | Miymcy | 7 czyrwnia 1995 |
Druskieniki | Litwa | 26 września 1997 |
Tyśmiynica | Ukrajina | 7 września 2002 |
Holice | Czechy | wrzesień 2006 |
Bandera | Zjednoczōne Sztaty | 2002 |
|