Betawi | ||
---|---|---|
basè Betawi, basa Betawi | ||
Dipaké di | Jakarta (Indonesia) | |
Jumlah panyatur | 2,7 juta (1993) | |
Rungkun basa | Melayu Kreol
| |
Aksara | * Alfabét Latin | |
Kode-kode basa | ||
ISO 639-1 | taya | |
ISO 639-2 | bew | |
ISO 639-3 | bew |
Basa Betawi atawa Melayu Dialék Jakarta atawa Melayu Batavia (bew) (Aksara Sunda Baku: ᮘᮞ ᮘᮒᮝᮤ) nyaéta salah sahiji basa anu mangrupa basa ti Melayu. Mararehna anu ngagunakeun basa ieu disebut urang Betawi. Basa ini hampir saumur jeung ngaran daérah tempat basa ieu dikembangkeun, nyaéta Jakarta.
Basa Betawi nyaéta basa kreol (Siregar, 2005) anu didasarkeun dina basa Melayu Pasar ditambah jeung unsur-unsur basa Sunda, basa Bali, basa ti Cina Kidul (utamana basa Hokkian), basa Arab, sarta basa ti Eropa, utamana basa Walanda jeung basa Portugis. Basa ieu mimitina dipaké ku kalangan masyarakat mangengah ka handap dina masa-masa awal parkembangan Jakarta. Komunitas budak sarta padagang anu paling sering ngagunahkeun. Sabab barkembang sacara alila, euweuh struktur baku anu jelas ti basa ieu anu ngabedakeun ti basa Melayu, lantaran aya sabaraha unsur linguistik diciri anu bisa dipaké, misalna ti sakabéh awalan me- (sapetos halna basa Melayu, kaasup basa Indonésia), panggunaan akhiran -in (sarua saperti basa Bali), sarta ngalihan bunyi /a/ dibuka di akhir kecap jadi /e/ atawa /ɛ/ dina sabaraha dialék lokal.
Basa Betawi | Basa Sunda | bawaan | siape/sape | saha |
---|---|---|---|---|
ape | naon | |||
gimane | kumaha | |||
nape | kunaon | |||
ade | aya | |||
aje | wungkul | |||
gue/aye | abdi/kuring | |||
elo/lu | manéh/anjeun | |||
langgar | Masjid | |||
atu | hiji | |||
cawan | gelas | |||
tisi | sendok | |||
emang | memang | |||
kagak | teu | |||
kayak/kek | sapertos | |||
bagen | biarkeun | |||
congor | beungeut | |||
gringsangan | teu bisa cicing | |||
babe | bapa | |||
enyak | ema | |||
encang | kakang bapa/ema | |||
engkong | aki | |||
Nyai | Nini | |||
Empok | Tétéh | |||
Abang | Kakang | |||
encing | adina bapa/indung | |||
Tauke | Majikan/Panguasa | |||
centong | sendok nasi | |||
centeng | Penjaga | |||
syahi | teh | |||
Pangkeng | kamar tidur | |||
gulem | mendung | |||
bupet | laci | |||
kempek | tas | |||
ponten | nilai | |||
bikin | jieun/nyieun | |||
iye | nuhun | |||
danta | jelas | |||
bego | bodo | |||
songong | sombong |
Tokoh-tokoh basa Betawi modérn:
Sakabéh tokoh di luhur nyumbang kana SASTRA ANYAR, nyaéta "Sastra Betawi" (Betawi Literature). Jadi tokoh sastra akademik anu perjuangkeun "Sastra Betawi" nyaéta:
Buku-buku anu jadi patokan "Sastra Betawi" nyaéta:
Acara TV (Televisi) anu jadi patokan "Sastra Betawi" nyaéta:
Artikel ngeunaan basa ieu mangrupa taratas, perlu disampurnakeun. Upami sadérék uninga langkung paos perkawis ieu, dihaturan kanggo ngalengkepan. |