Godine na filmu

1870-e
1880-e
1890-e
1890 • 1891 • 1892 • 1893 • 1894 1895 • 1896 • 1897 • 1898 • 1899
1900-e
1900 • 1901 • 1902 • 1903 • 1904 1905 • 1906 • 1907 • 1908 • 1909
1910-e
1910 • 1911 • 1912 • 1913 • 1914 1915 • 1916 • 1917 • 1918 • 1919
1920-e
1920 • 1921 • 1922 • 1923 • 1924 1925 • 1926 • 1927 • 1928 • 1929
1930-e
1930 • 1931 • 1932 • 1933 • 1934 1935 • 1936 • 1937 • 1938 • 1939
1940-e
1940 • 1941 • 1942 • 1943 • 1944 1945 • 1946 • 1947 • 1948 • 1949
1950-e
1950 • 1951 • 1952 • 1953 • 1954 1955 • 1956 • 1957 • 1958 • 1959
1960-e
1960 • 1961 • 1962 • 1963 • 1964 1965 • 1966 • 1967 • 1968 • 1969
1970-e
1970 • 1971 • 1972 • 1973 • 1974 1975 • 1976 • 1977 • 1978 • 1979
1980-e
1980 • 1981 • 1982 • 1983 • 1984 1985 • 1986 • 1987 • 1988 • 1989
1990-e
1990 • 1991 • 1992 • 1993 • 1994 1995 • 1996 • 1997 • 1998 • 1999
2000-e
2000 • 2001 • 2002 • 2003 • 2004 2005 • 2006 • 2007 • 2008 • 2009
2010-e
2010 • 2011 • 2012 • 2013 • 2014 2015 • 2016 • 2017 • 2018 • 2019

1981. godina bila je značajna za filmsku umjetnost te je uključivala neke hvaljene filmove, kao što su Moja večera s Andreom, Zla smrt, Mephisto, Američki vukodlak u Londonu, Excalibur, Lisica i pas, Pucanj nije brisan, Podmornica, Žena preko puta, Galipolje, Crveni, Heavy Metal, Diva, Otimači izgubljenog kovčega, Pixote, Čovjek od željeza i Arthur.

Značajniji anime film bio je Morska princeza i vatreno dijete. Na području Jugoslavije, značajniji filmovi bili su Ritam zločina, Gosti iz galaksije, Sjećaš li se Dolly Bell?, Erogena zona i Samo jednom se ljubi.

Događaji

19. januar - Metro Goldwyn Mayer od tvrtke Transamerica Corporation preuzima United Artists, jedan od dotada najvećih i najuglednijih hollywoodskih studija, koji je prethodne godine doveden do bankrota katastrofalnim fijaskom filma Heaven's Gate.
20. januar - Ronald Reagan preuzima dužnost predsjednika SAD, postavši prvi glumac koji je došao na tako visoku dužnost; iako su njegovi konzervativni i desničarski stavovi u opreci sa većinski liberalnim i ljevičarskim stavovima njegovih bivših kolega u Hollyoowdu, bliske veze koje je bio stvorio za vrijeme glumačke karijere omogućavaju stvaraju dotada najčvršće veze između američke vlade i filmske industrije, koje će se odraziti na sadržaj brojnih hollywoodskih filmova, bilo kroz njihovo čišćenje od sadržaja koji nisu po volji Reaganovim konzervativnim glasačima, bilo kroz agresivno, ali izuzetno efikasno promoviranje američkog militarizma, vanjske politike i ideologije koje će imati značajan uticaj na pobjedu Zapada u Hladnom ratu.
11. mart - U Francuskoj premijerno prikazan Diva, kriminalistički film u režiji Jean-Jacquesa Beineixa; ostvarenje koje kombinira priču o slavnoj opernoj pjevačici sa miljeom pariškog podzemlja ispočetka ne doživljava uspjeh u domovini, ali su strani kritičari oduševljeni njegovim ambicioznim art "bajkovitim" stilom nasuprot realističkih trendova 1970-ih; uspjeh Dive će potaći druge francuske sineaste da snimaju slične filmove i stvore pokret kasnije poznat kao cinéma du look.
27. maj - Na Kanskom festivaliu premijerno prikazan Čovjek od željeza, film Andrzeja Wajde, politički angažirana drama koja predstavlja nastavak njegovog, isto tako angažiranog, filma Čovjek od mramora iz 1976. godine; za razliku od prethodnog filma, koga su zbog kritičkog prikaza staljinističke ere, ali i naznaka da se represija nastavila i kasnijim periodima, komunističke vlasti bile podvrgle cenzuri, novi je film napravljen u vrijeme kratkog "otapanja" koje je omogućilo naglo jačanje antikomunističkog pokreta Solidarnost čiji se vođa Lech Walesa pojavljuje u filmu tumačeći samog sebe; iako će komunističke vlasti nekoliko mjeseci kasnije nastojati ugušiti Solidarnost uvođenjem vojnog stanja, Čovjek od željeza će biti službeni predstavnik Poljske u utrci za Oscar za najbolji strani film.
9. jun - Švedski parlament donosi zakon kojim se zabranjuje prikazivanje nasilnih video filmova djeci mlađoj od 15 godina, a također preporučuje odvraćanje odraslih gledatelja od gledanja filmova sa "brutalnim i sadističkim nasiljem"; iako će njegova primjena zbog ustavnog spora biti odgođena sljedećih devet mjeseci, taj zakon predstavlja prvi pokušaj da se uvede cenzura sadržaja na video-formatima. ^[1]
12. jun - Premijerno prikazan Otimači izgubljenog kovčega, pustolovni film u režiji Stevena Spielberga i produkciji Georgea Lucasa; ostvarenje koje je zamišljeno kao posveta klasičnim B-serijalima iz 1930-ih, a koje je isprva odbio producirati svaki važniji studio, postiže izuzetan uspjeh, stekavši naklonost kritike, ali i postavši najkomercijalniji film godine; Indiana Jones postaje jedan od najprepoznatljivijih uloga koje je tumačio glumac Harrison Ford, a taj uspjeh potiče snimanje još nekoliko nastavaka, učinivši Otimače izgubljenog kovčega jednim od najuticajnijih i najvažnijih filmova svog vremena.
12. jun - Premijerno prikazan Sukob titana, spektakularni film fantastike temeljen na grčkim mitovima, koji doživljava solidan komercijalan uspjeh, ali koji je danas poznat kao posljednje ostvarenje za koje je specijalne efekte napravio znameniti majstor Ray Harryhausen.
2. jul - Premijera Gosti iz galaksije, science fiction filma u režiji Dušana Vukotića; napravljen u koprodukciji sa Čehoslovačkom, film o SF-piscu koji protiv volje dovodi vanzemaljce na zemlju predstavlja jedan od rijetkih primjera SF-žanra u historiji jugoslavenske kinematografije.
24. jul - Premijera filma Pucanj nije brisan, trilera u režiji Briana de Palme sa Johnom Travoltom i Nancy Allen u glavnim ulogama; ostvarenje čiji je zaplet inspiriran klasičnim Antonionijevim filmom Blow-Up ne doživljava uspjeh kod publike, ali ga zato hvale kritičari, posebno zbog manirističkog stila režije i vještine u stvaranju napetosti, pa de Palma stiče neslužbenu titulu Hitchcockovog nasljednika.
1. august - Sa emitiranjem počinje MTV, američki televizijski kanal specijaliziran za emitiranje muzičkih sadržaja; srž programa predstavljaju muzički videospotovi koji, u nastojanju da kroz sliku promoviraju kratke pop i rock pjesme, počinju koristiti inovativne tehnike izuzetno brze montaže; njih će relativno brzo preuzeti hollywoodski i drugi svjetski sineasti, učinivši MTV-jev stil montaže jednim od najdominantnijih trendova svjetskog filma.
7. august - Premijera Heavy Metal, kanadsko-američkog animiranog filma u režiji Geralda Pottertona; napravljen kao omnibus temeljen na science fiction pričama i stripovima objavljenim u istoimenom časopisu i uz soundtrack koji izvode tada popularni heavy metal bendovi i izvođači, film se ističe scenama eksplicitnog nasilja i seksa, učinivši ga dotada najpoznatijim i najuspješnijim animiranim filmom za odraslu publiku.
2. septembar - U Veneciji prikazan Sjećaš li se Dolly Bell?, cjelovečernji debi mladog jugoslavenskog režisera Emira Kusturice; sentimentalno-humorna drama o odrastanju u Sarajevu 1960-ih osvaja stranu kritiku, omogućivši Kusturici početak uspješne međunarodne karijere.
17. septembar - Premijerno prikazan Podmornica, zapadnonjemački ratni film u režiji Wolfganga Petersena; izuzetno spektakularan, ali mračan prikaz bitke za Atlantik u Drugi svjetskom ratu iz perspektive njemačkih podmorničara doživljava brojne pohvale i komercijalan uspjeh, postavši jednim od najuspješnijih ostvarenja poratne njemačke kinematografije, odnosno najpoznatiji podmornički film svih vremena.
11. oktobar - Premijerno prikazan Moja večera s Andreom, eksperimentalni film Louisa Mallea koji se u potpunosti sastoji od scene u kojoj dva glumca -- Wallace Shawn i Andre Gregory -- koji razgovaraju tijekom jedne večere; film koji je Roger Ebert proglasio svojim petim najdražim filmom 1980-ih^[2] postaje najpoznatiji art film svog vremena.

Rođenja

datum	ime	nacionalnost i zanimanje	godina smrti
21. januar	Izabella Miko	američko-poljska glumica
28. januar	Elijah Wood	američki glumac
17. februar	Joseph Gordon-Levitt	američki glumac
28. mart	Julia Stiles	američka glumica
10. april	Michael Pitt	američki glumac
19. april	Hayden Christensen	kanadski glumac
28. april	Jessica Alba	američka glumica
12. maj	Rami Malek	američki glumac
9. jun	Natalie Portman	američka glumica
13. jun	Chris Evans	američki glumac
25. august	Rachel Bilson	američka glumica
4. septembar	Beyoncé Knowles	američka glumica i pjevačica
12. septembar	Jennifer Hudson	američka glumica
9. oktobar	Rupert Friend	britanski glumac
2. decembar	Britney Spears	američka glumica i pjevačica
15. decembar	Michelle Dockery	britanska glumica
28. decembar	Sienna Miller	britanska glumica

Smrti

datum	ime	nacionalnost i zanimanje	godina rođenja
16. januar	Bernard Lee	britanski glumac	1908
4. februar	Mario Camerini	italijanski režiser	1895
15. mart	René Clair	francuski režiser	1898
7. april	Norman Taurog	američki režiser	1899
9. maj	Margaret Lindsay	američka glumica	1910
22. maj	Boris Sagal	američki režiser	1923
23. jun	Zarah Leander	švedska glumica	1907
16. jul	Neda Spasojević	srpska i jugoslavenska glumica	1941
27. jul	William Wyler	američki režiser	1902
1. august	Paddy Chayefsky	američki scenarist	1923
4. august	Melvyn Douglas	američki glumac	1901
18. august	Anita Loos	američka scenaristica	1888
22. august	Glauber Rocha	brazilski režiser	1938
1. septembar	Ann Harding	američka glumica	1902
27. septembar	Robert Montgomery	američki glumac	1904
5. oktobar	Gloria Grahame	američka glumica	1923
10. novembar	Abel Gance	francuski režiser	1889
12. novembar	William Holden	američki glumac	1918
27. novembar	Lotte Lenya	austrijsko-američka glumica	1898
29. novembar	Natalie Wood	američka glumica	1938
28. decembar	Allan Dwan	američki režiser	1885

Najkomercijalniji filmovi u američkim kinima

Najkomercijalniji filmovi u američkim kinima^[3]
Rang	Naslov	Studio	Redatelj	Zarada
1.	Raiders of the Lost Ark	Paramount/Lucasfilm	Steven Spielberg	$209,562,121^[4]
2.	On Golden Pond	Universal/ITC	Mark Rydell	$119,285,432^[5]
3.	Superman II	Warner Bros.	Richard Lester	$108,185,706^[6]
4.	Arthur	Orion/Warner Bros.	Steve Gordon	$95,461,682^[7]
5.	Stripes	Columbia	Ivan Reitman	$85,297,000^[8]
6.	The Cannonball Run	20th Century Fox/Golden Harvest	Hal Needham	$72,179,579^[9]
7.	Chariots of Fire	Warner Bros./Ladd	Hugh Hudson	$58,972,904^[10]
8.	For Your Eyes Only	United Artists	John Glen	$54,812,802^[11]
9.	The Four Seasons	Universal	Alan Alda	$50,427,646^[12]
10.	Time Bandits	Avco Embassy	Terry Gilliam	$42,365,581^[13]

Nagrade

Kategorija/Organizacija	Zlatni globus^[14]		Oscar	Nagrade Udruženja njujorških filmskih kritičara^[15]	BAFTA
Kategorija/Organizacija	Drama	Mjuzikl ili komedija	Oscar	Nagrade Udruženja njujorških filmskih kritičara^[15]	BAFTA
Najbolji film	On Golden Pond	Arthur	Chariots of Fire	Reds	Chariots of Fire
Najbolji redatelj	Warren Beatty Reds		Warren Beatty Reds	Sidney Lumet Prince of the City	Louis Malle Atlantic City
Najbolji glumac	Henry Fonda On Golden Pond	Dudley Moore Arthur	Henry Fonda On Golden Pond	Burt Lancester Atlantic City	Burt Lancester Atlantic City
Najbolja glumica	Meryl Streep The French Lieutenant's Woman	Bernadette Peters Pennies from Heaven	Katharine Hepburn On Golden Pond	Glenda Jackson Stevie	Meryl Streep The French Lieutenant's Woman
Najbolji sporedni glumac	John Gielgud Arthur		John Gielgud Arthur	John Gielgud Arthur	Ian Holm Chariots of Fire
Najbolja sporedna glumica	Maureen Stapleton Reds		Joan Hackett Only When I Laugh	Mona Washbourne Stevie	-
Najbolji adaptirani scenarij	Ernest Thompson On Golden Pond		Ernest Thompson On Golden Pond	-	-
Najbolji izvorni scenarij	Ernest Thompson On Golden Pond		Colin Welland Chariots of Fire	Atlantic City John Guare	Gregory's Girl Bill Forsythe
Najbolji strani film	Chariots of Fire		Mephisto	Pixote: a Lei do Mais Fraco	-

Zlatna palma, Cannes:

Čovjek od željeza, Andrzej Wajda, Poljska

Zlatna arena, Pula:

Pad Italije, Lordan Zafranović

Izvori

↑ Horisont 1981, Bertmarks förlag, page 154 - Videovåldet barnförbjudet
↑ Roger Ebert. „Roger Ebert's Top Ten Films of the 80s”. Arhivirano iz originala na datum 2011-09-23. Pristupljeno 2013-11-12.
↑ „1981 Domestic Grosses”. Box Office Mojo. Pristupljeno 24. listopada 2013.
↑ „Raiders of the Lost Ark, Box Office Information”. Box Office Mojo. Pristupljeno March 9, 2012.
↑ „On Golden Pond, Box Office Information”. Box Office Mojo. Pristupljeno March 9, 2012.
↑ „Superman II, Box Office Information”. Box Office Mojo. Pristupljeno March 9, 2012.
↑ „Arthur, Box Office Information”. Box Office Mojo. Pristupljeno March 9, 2012.
↑ „Stripes, Box Office Information”. Box Office Mojo. Pristupljeno March 9, 2012.
↑ „The Cannonball Run, Box Office Information”. Box Office Mojo. Pristupljeno March 9, 2012.
↑ „Chariots of Fire, Box Office Information”. Box Office Mojo. Pristupljeno March 9, 2012.
↑ „For Your Eyes Only, Box Office Information”. Box Office Mojo. Pristupljeno March 9, 2012.
↑ „The Four Seasons, Box Office Information”. Box Office Mojo. Pristupljeno March 9, 2012.
↑ „Time Bandits, Box Office Information”. Box Office Mojo.
↑ „The 38th Annual Golden Globe Awards (1981)”. goldenglobes.org. Arhivirano iz originala na datum 2013-06-02. Pristupljeno 26. listopada 2013.
↑ „New York Film Critics Circle Awards (1981)”. Internet Movie Database.

Vanjske veze

1981. na filmu na Wikimedijinoj ostavi

1981. Arhivirano 2009-01-25 na Wayback Machine-u na Internet Movie Database
1981. na filmu na Numbers
100 najhvaljenijih filmova 1981. na Rotten Tomatoes
Najbolji filmovi 1981. Arhivirano 2010-06-16 na Wayback Machine-u prema Films101

Kategorija