Ovo je članak o godini 1668.

**1668. po kalendarima**
Gregorijanski	1668. (MDCLXVIII)
Ab urbe condita	2421.
Islamski	1078–1079.
Iranski	1046–1047.
Hebrejski	5428–5429.
Bizantski	7176–7177.
Koptski	1384–1385.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1723–1724.
• Shaka Samvat	1590–1591.
• Kali Yuga	4769–4770.
Kineski
• Kontinualno	4304–4305.
• 60 godina	Yang Zemlja Majmun (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11668.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

1668 na Wikimedijinoj ostavi

Događaji

januar - Engleska, Švedska i Holandija zaključuju savez protiv Francuske, koja je zauzela deo Španske Nizozemske.
januar - Luj XIV postiže tajni sporazum sa carem Leopoldom I. o podeli španskih poseda po kojem bi mu pripali Španska Nizozemska, Franš-Kont, Navara, Dve Sicilije i Filipini^[1] - ništa od pomoći za plemićku urotu u Ugarskoj i Hrvatskoj^[2].
početkom god. - Kandijski rat u Dalmaciji: Stojan Janković porazio bosanske Turke kod Kožlovca, ubio bihaćkog zapovednika Alagu Pajalitovića; harambaša Močivuna ubio bega Šajtanovića (u aprilu u dvoboju savladao i njegovog brata)^[3].
prvi meseci - Zubački vojvoda Grujica Vuković harao sa turskim "zlićima" po konavoskim selima dok nije na prevaru uhvaćen i pogubljen. Istovremeno i hajduci pod mletačkim pokroviteljstvom napadaju dubrovačku teritoriju^[4].
13. 2. - Lisabonski ugovor, uz posredovanje engleskog kralja Čarlsa II: Španija priznaje nezavisnost Portugala, ostaje joj Ceuta.
februar - Rat devolucije: Francuzi zauzeli Franche-Comté od Španaca.
8. 3. - Kandijski rat u Egeju: neuspeli turski napad na mletačko brodovlje severozapadno od Kandije, poslednja mletačka pobeda u ratu^[5].
31. 3. - Izašla prva knjiga Fontainovih basni.

april - Pet stotina hajduka hara u Popovom polju^[6].
27. 4. - Engleski kralj Čarls II dao Bombaj Istočnoindijskoj kompaniji za rentu od 10 funti godišnje.
proleće - Brod sa robljem iz Bosne krenuo sa Korčule u Italiju; dve žene uspele pobeći, Dubrovčani ih vratili porodicama^[7].
2. 5. - Aachenskim mirom okončan Devolucijski rat: Luj XIV zadržava osvajanja u Flandriji a Franche-Comté vraća Špancima.
5. 5. - Portugalski galeon Santissimo Sacramento se nasukao pored Brazila, stradalo 930 ljudi.
12. 6. - Car Leopold obećava marčanskom episkopu Gavrilu Mijakiću da će manastiru vratiti proviziju ako prihvati uniju - on daje izjavu vernosti papi ali se ne odriče ni pećkog patrijarha^[8].
18. 6. - Kozaci ubili hetmana Levoobalne Ukrajine Ivana Brjuhoveckog nakon čega Petro Dorošenko postaje hetman čitave zemlje (u savezu je sa Turcima).

decembar? - Stojan Janković i Smoljan Smiljanić porazili Ibrahim-agu Kovačevića kod Bribira^[3].
decembar? - Car odlučio da zbaci marčanskog episkopa Mijakića i postavi Pavla Zorčića^[8] (urađeno 1670-71).
potkraj godine - Petar Zrinski instaliran za bana tri godine nakon imenovanja. Car mu podijelio pravo da može po Hrvatskoj slobodno trgovati prekomorskom robom bez daće^[10].

Buna krajišnika protiv gen. Herberštajna^[11].
Pravoslavni vratili katolicima crkvu sv. Ilije kod Perasta^[11].
U Beogradu postoji "postaja i podružnica" bečkog Istočnog trgovačkog društva^[12].
Isaac Newton napravio prvi uspešan reflektorski teleskop.
Osmanlije povratile kontrolu nad Basrom (lokalni poglavari bili samostalni od 1625).
1667/68 - Françoise-Athénaïs, markiza od Montespana postala ljubavnica Luja XIV.
Solovecki ustanak: monasi manastira na Soloveckim ostrvima u Belom moru se oružjem protive reformama patrijarha Nikona (ugušen 1676).
Otac Jacques Marquette osnovao misiju u Sault Ste. Marie, Michigan.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1668.

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1668.

Kenneth Meyer Setton. Venice, Austria, and the Turks in the Seventeenth Century. American Philosophical Society; 1991. ISBN 978-0-87169-192-7.
William Young. International Politics and Warfare in the Age of Louis XIV and Peter the Great: A Guide to the Historical Literature. iUniverse; 1 September 2004. ISBN 978-0-595-32992-2.
Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5

Kategorija