Ovo je članak o godini 1519.

Godina 1519 (MDXIX) bila je redovna godina koja počinje u subotu (1. jan./sij. po julijanskom kalendaru).

Događaji

• 1. 1. - Ulrich Zwingli održao prvu propoved u Zürichu.
• siječanj-veljača - Ban Petar Berislavić s vojskom donio hranu u Jajce.

• 21. 2. - Naređeno proterivanje Jevreja iz Regensburga.

• 4. 3. - Hernán Cortés se iskrcao u Meksiku (u statusu je pobunjenika protiv kubanskog guvernera De Cuellara).
• ožujak - Krbavski knez Ivan Karlović dobija pomoć u Veneciji, njegov poslanik Stjepan Posedarski kod pape Lava X. (sačuvan njegov latinski govor).

• 22. 4. - Kortes osnovao Villa Rica de la Vera Cruz - Veracruz.

• 29. 5. - Poslije mnogih razmirica, za ugarskog palatina izabran tamiški župan Stjepan VII Batori - protukandidat bio erdeljski vojvoda Ivan Zapolja (za koga je puk i niže plemstvo)^[1].
• 30. 5. - Sultan Selim potvrdio trogodišnje primirje sa Ugarskom.

• ca. 24. 6. - Ivan Karlović poražen u boju sa Turcima.

• 28. 6. - Nakon smrti dede Maksimilijana u januaru, španski kralj Karlos I postaje sveti rimski car Karlo V (do 1556, vidi kartu zemalja koje je nasledio).
  • Među protivkandidatima su bili i François I od Francuske i Henry VIII od Engleske, a Karla je finansirala porodica Fugger, na čelu konzorcijuma nemačkih i italijanskih biznismena.

• 4 - 27. 7. - Rasprava Martina Luthera i Johanna Ecka.
• 10. 7. - Pobuna princa Zhu Chenhaoa u Kini, koju je posle 41 dan ugušio Wang Yangming (povodom ovoga prvi pomen zapadnjačkih topova, kolubrina, u Kini).

• 15. 8. - Osnovan grad Panamá (Pedro Arias Dávila).

• 20. 9. - Ferdinand Magellan krenuo iz španskog Sanlúcar de Barrameda-e sa pet brodova na oplovljavanje planete.

• 12. 10. - Kortes sa svojim indijanskim saveznicima ušao u Čolulu, gde će masakrirati lokalno plemstvo.
• 13/14. 10. - Krsto Frankapan pobjegao poslije pet godina iz mletačkog zarobljeništva (tj. iz francuskog Milana kamo je premješten u siječnju)^[2] - opet je u habsburškoj službi.

• 8. 11. - Kortes u Tenochtitlánu.
• 16. 11. - Stara Havana osnovana na sadašnjem mestu.

• 12. 12. - Toma Niger, izaslanik bana Berislavića, u Rimu izlaže nevolje Hrvata (imenovan skradinskim biskupom).
• 31. 12. - Počeo Poljsko-tevtonski rat (1519-21) (Reiterkrieg), poslednji koji je vodio Tevtonski red.

Kroz godinu

• Turci zauzeli Kotor-Varoš; utvrđuju Jezero kod Jajca^[3].
• Zvonik se prvi put pominje u obliku Zvornik.
• Grofovi Schlik kuju srebrnjake koji će biti nazvani Joachimsthaler-i (→ talir).
• Počinje gradnja dvorca Chambord (do 1547).
• Alonso Álvarez de Pineda plovi obalom Meksičkog zaliva od Floride do Rio Grandea.
• Hajrudin Barbarosa odbio špansko-italijansku armiju koja je pokušala povratiti Alžir; iste godine napadao provansalsku francusku obalu.
• Prvi od Dželalijskih ustanaka: neki šeih Dželal, alevitski propovednik, digao pobunu u Anadoliji.
• 1519-38 - Božidar Vuković iz Podgorice štampa crkvene knjige i tekstove u Veneciji^[4], prva knjiga je Služabnik.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1519.

• 18. 1. - Izabela Jagelonska, "istočna" mađarska kraljica († 1559)
• 16. 2. - Gaspard II de Coligny, hugenotski lider († 1572)
• 31. 3. - Henri II de France, francuski kralj († 1559)
• 13. 4. - Caterina de' Medici, kraljica Henrija II († 1589)
• 6. 6. - Andrea Cesalpino, filozof, botaničar, fiziolog († 1603)
• 12. 6. - Cosimo I. de' Medici, veliki vojvoda Toskane († 1574)
• 20. 7. - Giovanni Antonio Facchinetti, papa Inocent IX. († 1591)
• Giovanni Dionigi Galeni, zatim Uluč Ali Reis, osmanski admiral († 1587)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1519.

• 12. 1. - Maksimilijan I, sveti rimski car (* 1459)
• januar - Vasco Núñez de Balboa, konkistador (* ca. 1475)
• 5. 2. - Emerik Perenj, ugarski palatin
• 29. 3. - Francesco II Gonzaga, markiz Mantove (* 1466)
• 2. 5. - Leonardo Da Vinci (* 1452)
• 4. 5. - Lorenzo de' Medici, vojvoda Urbina (* 1492)
• 24. 6. - Lucrezia Borgia, vojvotkinja Ferare (* 1480)
• 11. 8. - Johann Tetzel, dominikanac, prodavač indulgencija (* 1465)

Reference

• Vjekoslav Klaić, Svezak drugi: dio treći.... Treća knjiga: Doba kralja Matijaša Korvina i Jagelovića (1458-1526) (archive.org)