Ayakuchu suyu nisqaqa huk suyum Piruw mama llaqtapi. Uma llaqtanqa Wamanqa (Ayak'uchu) llaqtam.
Kamasqa26 ñiqin ayriway killapi 1822 watapi
Chunka hukniyuq pruwinsyanmi kan.
Ayakuchu suyupiqa Ashaninka, Qhichwa runakuna, tiyanku.
Ayakuchu suyupiqa aswanta runasimitam rimanku.[2]
/1 purtuyis simiwan, ruqt'u runakunawan
Ayakuchu suyupiqa Chanka runasimitam, kastilla simitam, ashaninka simitam rimanku.
Pruwinsya
|
Kastilla simita rimaqkuna /1
|
%
|
Indihina simita rimaqkuna /1, /2
|
%
|
Kankallu
|
2,819
|
9.1
|
27,999
|
90.7
|
Lamar
|
11,698
|
15.9
|
61,636
|
83.9
|
Lukana
|
33,078
|
56.1
|
25,764
|
43.7
|
Pariwanaqucha
|
11,592
|
43.3
|
15,166
|
56.6
|
Sarasara Pawqar
|
4,735
|
47.7
|
5,176
|
52.1
|
Sucre
|
2,450
|
21.8
|
8,790
|
78.1
|
Victor Fajardo
|
2,904
|
12.7
|
19,948
|
87.2
|
Wamanqa
|
95,571
|
48.4
|
101,575
|
51.5
|
Wankasanku
|
1,670
|
17.7
|
7,740
|
82.1
|
Wanta
|
25,730
|
31.5
|
55,932
|
68.4
|
Willkawaman
|
1,969
|
9.4
|
18,994
|
90.4
|
Llapan
|
194,216
|
35.7
|
348,720
|
64.1
|
/1 Rimaqkuna: 5 / 5+ wata
/2 Indihina simi: qhichwa simi, aymara simi, ashaninka simi icha huk indihina simi (mana hawa simi)
Pukyu: [3]
Inlisyakuna:
- Basilika Katidral Wamanqa
- Santo Domingo
- San Agustín
- Compañia de Jesús
- San Francisco de Asis
- Monasterio y Templo de Santa Clara
- San Cristóbal
- La Merced
- San Francisco de Paula
- La Magdalena
- Santa Ana
|
- La Amargura
- Capilla de Chiquinquirá
- Buena Muerte
- Capilla Pampa Cruz
- Capilla Huancasolar
- Capilla de Conchopata
- Pampa del Arco
- El Calvario
- San Sebastián
- Capilla de Soquiaqato
|
- Señor de Quinuapata
- Capilla Belén
- Carmen Alto (Carmen Alto distritu)
- San Juan de Dios
- Pampa San Agustín
- San Juan Bautista (San Juan Bautista distritu)
- Santa Teresa
- Cementerio
- Padre Saturnino (Asilo de Ancianos)
- Quinuapi inlisya (Quinua distritu)
|
Musiyukuna:
- Mariscal A. Avelino Cáceres musiyu
- Hipolito Unanue musiyu
- Joaquin López Antay musiyu
- Casa de la Capitulación
- Museo de Sitio de Quinua
|
- Karnawal
- Pasacalle
- Araskaska
|
- Corcovado
- Pirwallapirwa
- Waylias
|
Hukkuna:
- Apu Maila
- Felipe Guamán Poma de Ayala
- Juan Chocni
- Manuel Jerónimo de Romaní y Castillo
- Cristóbal de Castilla y Zamora
- Pablo Chalco
- Ventura Qalamaki
- Basilio Auki Huaytalla
- María Parado de Bellido
- Juan Santos de Alarcón
- Pedro José Flores
- Gervasio Álvarez Orderiz
- José Felix Iguain
- Rafael Galván
- Juan Guillermo Moore
- Gervasio Santillana
- José Maria Hernando
- Víctor Fajardo García
- José Salvador Cavero Ovalle
- Luis Carranza Ayarza
|
- Miguel Lazón
- Andrés Avelino Cáceres Dorregaray
- Efraín Morote Best
- Fernando Cruz Mendoza
- Luis Guillermo Lumbreras Salcedo
- Alberto Arca Parro
- Alfredo Mendivil Duarte
- Alfredo Parra Carreño
- Ángel Cavero
- Arístides Guillen Valdivia
- Arístides Gutiérrez Gamboa
- Máximo Cárdenas Sulca
- Carlos Enrique Melgar López
- Carmen Alicia Valdivia Guillen
- Elías Prado Tello
- Federico Richter Prada
- Félix Mariano Rojas Cárdenas
- Fernando Morote
- Francisco Santiago Irala
- José Gustavo Castro Pantoja
|
- José Maria Hernando Velarde
- Juan Andrés Vivanco Amorin
- Juan Celedonio Cavero Celis
- Juan José Del Pino
- Juan Luis Pérez Coronado
- Leoncio Félix Jeri Untiveros
- Lucio Alvizuri Bendezú
- Luis Felipe García De Los Godos
- Manuel Antonio Hierro Pozo
- Manuel E. Bustamante Jerí
- Mariano López Chávez
- Mariano Sosa Lozano
- Mario Benavides Calle
- Milón Bendezú Fajardo
- Rafael Velarde Álvarez
- Ricardo Urbano Boluarte
- Salomé Arias
- Salomón Carrasco Apayco
- Tomas Laimes
- Miguel Angel Mariscal Llerena
|
Qillqaqkuna:
- Luis Jerónimo de Oré
- Tomás Lama
- Manuel Jesús Pozo
- Pio Max Medina
- Moisés Cavero Cazo
- Mario Ruiz de Castilla Julio Rospigliosi
- Alberto Arca Parró
|
- Osman del Barco Morote
- Néstor Cabrera Bedoya
- César Guardia Mayorga
- Juan de Matta Peralta Ramírez
- Porfirio Meneses Lazón (* 1915 Wanta)
- Luis Enrique Galván Candiotti
- Delfín Arístides Ludeña Vega
|
- Ernesto Navarro Del Águila
- Félix Hernán Velapatiño Pérez Palma
- José Salvador Cavero León
- Juan Cravero Tirado
- Pedro Crisologo Ruiz De Castilla
- Recaredo Perez Palma
- Virgilio Galdo Gutiérrez
|
|
Kapchiqkuna:
- Joaquín López Antay (* 1897 Wamanqa - † 1982)
- Víctor Flores Gutiérrez (* 1918 Wamanqa)
- Florentino Jiménez Toma (* 1935 Alqaminqa)
- Heraclio Nuñez Jiménez (* 1916 Wamanqa)
- Víctor Prada Cuadros (* 1919 Chiara distritu - † 1998)
- Ambrosio Sulca Pérez (* 1907 Santa Ana)
- Leoncio Tineo Ochoa (* 1924 Santa Ana)
- Julio Galvez
- Mamerto Sánchez
- Jesús Urbano Rojas (* 1935 Wanta)
- Nicario Jiménez Quispe (*1957)
Takiqkuna:
- Alejandro Vivanco Guerra
- Saturnino Almonacid Sulca
- Gaspar Andia Fajardo
- Alonso Ayala
- Silverio Andrade
- Armando Allende
- José Balbín
- Felipe Calderón
- Luis Camasca
- Ernesto Camassi
- César Romero Martinez
- Carmen Ascarza Mendoza
- Kiko Revatta
|
- Florencio Coronado
- Telésforo Felices
- Juana Fernández
- Carlos Flores
- Oscar Figueroa
- Diósdado y Rodolfo Gaitan Castro
- Amilcar Gamarra
- Francisco Gonzales
- Eleodoro García Blásquez
- José María Jáuregui
- Walter Vidal García
- Juan Zárate Palomino
- Luciano Quispe
|
- Alberto Juscamaita
- Filomeno López Coronado
- Juan De La Rosa Oré
- Miguel Mansilla Guevara
- Jaime Guardia
- Antonio Mendieta
- Nery García Zarate
- Raúl García Zarate
- Julio Húmala Mela
- Walter Húmala Mela
- Ernesto Rios Pantoja
- Antonio Sulca
|
- Estanislao Medina
- Edwin Montoya
- Erasmo Medina
- Francisco Morales
- Hernán Morales
- Nelly Mun guía
- Diva Palomino
- Paulino Pretel
- Manuel Prado
- Luis Paredes
- Puka Perucha
- El Trío Ayacucho
- Renata Flores
|
|
- ↑ www.inei.gob.pe
- ↑ www1.inei.gob.pe (kastilla simi)
- ↑ www.inei.gob.pe/