Ten artykuł dotyczy postaci fikcyjnej. Zobacz też: inne znaczenia tego terminu.
Plakat z filmu Znak Zorro z 1920 z Douglasem Fairbanksem
Zobacz multimedia związane z tematem: Zorro

Zorro (z hiszp. „Lis”), właśc. Diego de la Vega − postać fikcyjna, która po raz pierwszy pojawiła się w powieści Johnstona McCulleya The Curse of Capistrano z roku 1919. Jest to obrońca mieszkańców Kalifornii (ówczesnej kolonii hiszpańskiej) uciśnionych przez lokalnych gubernatorów i dowódców wojskowych. Pojawia się jako jeździec w czarnej masce i pelerynie. Dobrze włada szpadą.

Okoliczności powstania

Postać Zorro została stworzona przez amerykańskiego pisarza Johnstona McCulleya. Po raz pierwszy pojawiła się w jego powieści The Curse of Capistrano (polskie wydanie pt. Zorro), która ukazała się w 1919 roku w pięciu wydaniach magazynu All-Story Weekly[1]. Inspiracją do stworzenia tej postaci były opowieści o kalifornijskim banicie Joaquínie Murieta[2]. W 1920 roku powieść została zekranizowana[3]. Film Znak Zorro okazał się sukcesem i przyniósł sławę także autorowi pierwowzoru literackiego. McCulley napisał jeszcze ponad 60 innych opowiadań i kilka powieści o Zorro[4]. Ostatnia z nich − The Mask of Zorro − została opublikowana dopiero w 1959, po śmierci autora.

Postać Zorro wielokrotnie pojawiała się w filmach, serialach telewizyjnych oraz w komiksach. Wiele z nich miało niewiele wspólnego z pierwowzorem literackim. Głośnymi filmami z Zorro były oprócz wspomnianego Znaku Zorro (1920) z Douglasem Fairbanksem w roli głównej: Znak Zorro z 1940 roku oraz Maska Zorro z 1998 roku z Anthony Hopkinsem, Antonio Banderasem i Catherine Zeta-Jones w rolach głównych[5].

Spośród licznych seriali telewizyjnych o tej postaci bardzo popularny był serial z 1957 z Guyem Williamsem w roli tytułowej wytwórni Walta Disneya[1].

Biografia postaci

Historia rozgrywa się w Kalifornii na początku XIX wieku, w czasach hiszpańskich rządów kolonialnych. Młody szlachcic, Diego de la Vega, jest synem szanowanego mieszkańca miasteczka Los Angeles, szlachcica Alejandro de la Vega. Powróciwszy z Hiszpanii do Kalifornii, młody don Diego przekonuje się, że w jego mieście niepodzielną władzę sprawuje kapitan Monastario, gnębiący podatkami miejscową ludność. Wstrząśnięty tym postanawia walczyć z niesprawiedliwością. Od tej pory zaczyna prowadzić podwójne życie: oficjalnie jest bogatym próżniakiem, wiejskim dżentelmenem Don Diego de la Vegą, który prowadzi spokojne życie bez ambicji politycznych[2]. Kiedy trzeba walczyć z niesprawiedliwością, zakłada czarną pelerynę i maskę i ze szpadą w dłoni pod pseudonimem Zorro rusza na ratunek. Jego znakiem rozpoznawczym jest litera Z. Koń na którym jeździ nazywa się Tornado. Zorro korzysta z doskonałej umiejętności władania szpadą. Tajemnicę swego pana, który nocą przeistacza się w dzielnego obrońcę uciśnionych, zna tylko towarzysz jego wypraw, niemy sługa Bernardo[2] lub Felipe[6]. Przygodę tę wzbogaca historia miłosna Zorro i Lolity Pulido, którą Zorro musi ocalić z rąk wrogów. Jego wielkim przeciwnikiem jest Don Rafael Moncada, który w filmach jest również nazywany Rafael Montero.

Zorro w kulturze

Utwory literackie o Zorro

Utwory literackie Johnstona McCulleya

Utwory literackie o Zorro innych autorów

Filmy o Zorro

Amerykańskie filmy o Zorro

Amerykańskie seriale filmowe

Meksykańskie filmy

Europejskie filmy

Indyjskie filmy

Seriale telewizyjne o Zorro

Amerykańskie seriale aktorskie

Amerykańskie seriale animowane

Inne seriale telewizyjne

Odcinki

Przypisy

  1. a b c Zorro still makes his mark - Los Angeles Times [online], latimes.com [dostęp 2020-04-13] (ang.).
  2. a b c Zorro, właściwie Don Diego de la Vega - Encyklopedia w INTERIA.PL [online], encyklopedia.interia.pl [dostęp 2020-04-13] (pol.).
  3. Znak Zorro (1920) – Filmweb [online], filmweb.pl [dostęp 2020-04-13] (pol.).
  4. ArcGIS Dashboards [online], gisanddata.maps.arcgis.com [dostęp 2020-04-13].
  5. Le masque de Zorro (1998) – IMDb [online], imdb.com [dostęp 2020-04-13].
  6. Zorro - zamaskowany obrońca ze szpadą - El Zorro Więcej niż Wikipedia [online], El Zorro, 28 lipca 2022 [dostęp 2022-08-25] (pol.).
  7. The Mark of Zorro chapter 1 Pedro, the boaster - by J. McCulley [online], El Zorro, 1 sierpnia 2020 [dostęp 2022-06-03] (ang.).
  8. La 1 no se hace esperar y ya tiene fecha de estreno para 'Zorro'. FormulaTV, 2024-01-22. [dostęp 2024-02-09]. (hiszp.).
  9. Zorro. Okił Khamidov (reż.), Aleksander Sobiszewski, Katarzyna Sobiszewska (scen.). Świat według Kiepskich. Polsat. 26 kwietnia 2003. Odcinek 1, seria 6. [dostęp 2022-01-24].