Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
Państwo | |
---|---|
Typ |
kulturowy |
Spełniane kryterium |
I, II, III, IV[1] |
Numer ref. | |
Region[b] |
Azja i Pacyfik |
Historia wpisania na listę | |
Wpisanie na listę |
1992 |
Położenie na mapie Kambodży | |
13°26′41″N 103°52′55″E/13,444722 103,881944 | |
Ta Keo – jedna ze świątyń kompleksu Angkor wpisanych wspólnie na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO w 1992 roku na 16 sesji w Santa Fe, Stany Zjednoczone Ameryki 7-14 grudnia[2][3]. Uważana jest za najwspanialszy przykład świątyni góry w Angkor będącej symbolicznym przedstawieniem góry Meru[4]. Usytuowana jest pomiędzy Angkor Thom, a Wschodnim Baray. Centralna oś świątyni biegnie ze wschodu na zachód, a prowadziła do niej 500 m grobla od Wschodniego Baray. Ta Keo była otoczona, obecnie już nieistniejącymi, fosami o wymiarach 225 na 195 metrów.
Budowa świątyni rozpoczęła się około roku 1000 za panowania Dżajawarmana V. Prace były kontynuowane za panowania Surjawarmana I i nigdy nie została ukończona. Powody zaprzestania dalszej budowy świątyni nie są znane[5]. Jedna z hipotez, oparta na inskrypcji, mówi, że budowę przerwano po uderzeniu pioruna w świątynię, co uważano za bardzo zły znak[6]. Ta Keo to świątynia piramida składająca się z pięciu tarasów o wysokości 22 m, osiągająca całkowitą wysokość prawi 50 m nad poziom gruntu. Pierwsze dwa tworzą zewnętrzne dziedzińce, największy ma wymiary 120 na 100 m i otoczony jest murem, drugi galerią, pozostałe trzy zbudowane na podstawie kawdratu, są podstawą dla kwinkunksu głównych świątyń. Do świątyni prowadzą cztery wejścia poprzez gopury. Na wschodniej gopurze zachowały się inskrypcje z 1007 roku odnoszące się do darowizn przekazanych świątyni. Są to najmłodsze zachowane, a może istniejące, inskrypcje wskazujące na konkretną datę z historii świątyni. Główne wejście do świątyni znajduje się od wschodu, prowadzi poprzez fosę brukowaną groblą, na jej początku znajdują się rzeźby dwóch kamiennych lwów w stylu bajonu. Trzy poziomy tworzące centralną piramidę mają całkowitą wysokość 14 m. Główna platforma jest kwadratem o bokach 47 m i w większości jest zajęta przez kwinkunks niedokończonych wież. Cztery narożne świątynie postawione są na cokołach o wysokości 80 cm, natomiast główna centralna świątynia zbudowana jest na podeście podniesionymo 4 metry ponad poziom ostatniej platformy. Wewnątrz centralnej świątyni znajduje się pomieszczenie o wymiarach 4 m na 3,5 m, którego ściany są starannie wyłożone kamieniami bez zdobień z wyjątkiem rzeźbionym gzymsów[7].