| |
| Data i miejsce urodzenia |
17 marca 1926 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
7 października 2014 |
| Zawód, zajęcie |
pisarz, eseista |
| Narodowość |
niemiecka |
| Alma Mater |
Uniwersytet w Hamburgu |
Siegfried Lenz (ur. 17 marca 1926 w Lyck/Ełku, zm. 7 października 2014 w Hamburgu)[1] – niemiecki pisarz, eseista, laureat Nagrody Goethego. Część swojej twórczości poświęcił Mazurom[2].
Był synem urzędnika celnego i dorastał na Mazurach. Od 1939 był członkiem Hitlerjugend[3], w kwietniu 1944 został członkiem NSDAP. Wcielony do Wehrmachtu (służył w marynarce wojennej), zdezerterował w ostatnich miesiącach wojny. Nie uchroniło go to przed – jednak krótkotrwałym – pobytem w brytyjskim obozie jenieckim. Po zwolnieniu z brytyjskiej niewoli studiował literaturę, filozofię i anglistykę w Hamburgu[4]. W latach 1950–1951 był redaktorem działu kulturalnego tygodnika Die Welt. Od 1951 zajął się głównie twórczością literacką, współpracując z licznymi wydawnictwami prasowymi, radiem oraz wykładał gościnnie na uniwersytecie.
Jako zwolennik polityki wschodniej Willy'ego Brandta uczestniczył 1965 i 1969 w kampaniach wyborczych zachodnioniemieckich socjaldemokratów. Wraz z Gunterem Grassem był obecny przy podpisywaniu polsko-niemieckiego traktatu pokojowego w Warszawie w roku 1970[3].
Jest laureatem wielu nagród, odznaczeń i wyróżnień, m.in.:
Opowiadania tomu Słodkie Sulejki (wersja niem. 1955 r.) to „mazurskie gawędy, pisane z humorem i nostalgią… bez nacjonalistycznej awersji, ale też bez ambicji ukazania historycznej perspektywy. Były wspomnieniem świata, który zaginął raz na zawsze; był egzotyczny, niemal baśniowy, zamieszkany przez ludzi, w których – mimo niemieckiego języka czuło się szeroką duszę Europy Wschodniej” (A. Krzemiński)[3].
Największym międzynarodowym sukcesem pisarza okazała się, później zekranizowana, powieść Lekcja niemieckiego, która została przetłumaczona na 19 języków. Dotyczy moralnych konfliktów w nazistowskich Niemczech. Powieść, której akcja umiejscowiona jest w hitlerowskich Niemczech, jest oskarżeniem niemieckiego ślepego, sytuującego się poza dobrem i złem, posłuszeństwa. Przykładem jest zapiekła konsekwencja, z jaką wiejski policjant na rozkaz nazistów prześladuje „dekadenckiego” malarza[3].
Akcja Muzeum ziemi ojczystej (Heimatmuseum) umiejscowiona jest na Mazurach. Mówiąc o prawie Niemców do utraconej ojczyzny autor wdaje się w spór z szowinistyczną „ideologią pogranicza” i ziomkowskim rewanżyzmem. Człowiek, który uratował zbiory muzeum z rodzinnego Łukowca (Ełku) i zamieszkał w Niemczech Zachodnich, dochodzi do wniosku, że tylko niszcząc (paląc) eksponaty muzeum, zdoła je uchronić przed nacjonalistycznymi manipulacjami[5].
Siegfried Lenz jako autor powieści i opowiadań[6] zaliczany jest do elitarnego grona „klasyków” prozy RFN-owskiej, obok Bölla, Grassa, Walsera[3].
Honorowy obywatel Ełku (2011)[7].
Od 2017 pod patronatem Siegfried Lenz Stiftung oraz Prezydenta Miasta Ełku Miejska Biblioteka Publiczna im. Zofii Nasierowskiej w Ełku organizuje międzynarodowy konkurs prozatorski, upamiętniający twórczość pisarza. Temat przewodni konkursu to „Oblicza Europy”.
Jury: Marta Fox, dr hab. ks. Jerzy Sikora, prof. dr hab. Jarosław Ławski i Iwona Adeszko (dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej w Ełku)[9]
Jury: Marta Fox, dr hab. ks. Jerzy Sikora, Michał Olszewski i Iwona Adeszko[10]
Jury: Marta Fox, dr hab. ks. Jerzy Sikora, Michał Olszewski i Iwona Adeszko[12]
