![]() | |
Data i miejsce urodzenia |
17 lutego 1903 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
4 kwietnia 1951 |
Dziedzina sztuki |
literatura |
Sadegh Hedajat (صادق هدایت, inny zapis imienia: Sadeq, ur. 17 lutego 1903 w Teheranie, zm. 4 kwietnia 1951 w Paryżu) – perski prozaik, jeden z najważniejszych współczesnych pisarzy urodzonych w Iranie[1], uważany za odnowiciela tamtejszej literatury[1].
Hedajat urodził się w arystokratycznej rodzinie[1]. Uczęszczał do francuskiej szkoły średniej w Teheranie[1], a po jej ukończeniu (w 1925) wyjechał na studia do Francji[1] oraz Belgii[1]. Do ojczyzny wrócił po 4 latach.
W swojej twórczości udanie łączył wpływy nowoczesnej literatury zachodniej (Kafka[1], egzystencjalizm) z perską tradycją i mistyką – Hedajat był badaczem historii oraz folkloru Iranu, tłumaczył literaturę z języka pahlawijskiego.
Powieść Ślepa sowa (tyt. oryginału بوف کور) jest uznawana za szczytowe osiągnięcie w twórczości pisarza. Pierwszy nakład tej książki ukazał się w 1937 r. nie w Iranie, lecz w Indiach. Akcja tej niewielkiej, onirycznej[1] książeczki rozgrywa się w nieokreślonym miejscu i czasie, wśród oparów opium. Bohater utworu próbuje uciec przed otaczającą go nieciekawą rzeczywistością i własnymi problemami w świat narkotyków, a nawet choroby psychicznej.
Hedajat występował przeciw irańskiemu porządkowi społecznemu, duchowieństwu i monarchii. W 1950 ponownie wyjechał do Paryża[1], gdzie rok później popełnił samobójstwo[1], odkręcając kurek z gazem w kuchni swojego mieszkania.
Pochowany został na cmentarzu Père-Lachaise.
W języku polskim dostępne są powieść Ślepa sowa oraz kilkanaście opowiadań Hedajata.
Ślepa sowa w przekładzie wybitnej iranistki, dr Barbary Majewskiej, opublikowana została dwukrotnie: w 1978 „Literaturze na Świecie” nr 10(90) oraz w 1979 jako samodzielna pozycja książkowa nakładem wydawnictwa PIW.
Opowiadania ukazywały się na przestrzeni lat 1960–1999 na łamach kwartalnika "Przegląd Orientalistyczny" w latach 1960–1999 w przekładzie polskich iranistów: