1939–1945 | |||||
| |||||
Hymn: Kde domov můj (Gdzie jest dom mój?) | |||||
![]() | |||||
Język urzędowy | |||||
---|---|---|---|---|---|
Stolica | |||||
Ustrój polityczny | |||||
Głowa państwa |
prezydent Emil Hácha | ||||
Zależne od | |||||
faktyczna władza |
protektor Wilhelm Frick | ||||
Szef rządu |
premier Richard Bienert | ||||
Powierzchnia • całkowita |
| ||||
Liczba ludności (1939) • całkowita • gęstość zaludnienia |
| ||||
Waluta | |||||
Data powstania | |||||
Data likwidacji | |||||
Strefa czasowa |
UTC +1 (zima) | ||||
![]() |
Protektorat Czech i Moraw (cz. Protektorát Čechy a Morava, niem. Protektorat Böhmen und Mähren) – autonomiczna jednostka administracyjna utworzona 16 marca 1939 przez niemiecką Rzeszę z okupowanych od 15 marca 1939 Czech, Moraw i Śląska Czeskiego, nieprzyłączonych w konsekwencji układu monachijskiego do III Rzeszy 30 września 1938 jako Kraj Sudetów (niem. Sudetenland). Większość społeczności międzynarodowej nigdy nie uznała istnienia tego tworu.
Protektorat wchodził w skład tzw. Wielkich Niemiec (Großdeutsches Reich), ale miał wewnętrzny samorząd, natomiast władze Niemiec pozostawiły sobie prawo zawieszania przepisów i zarządzeń władz czeskich. Autonomia była stopniowo ograniczana przez okupanta metodą faktów dokonanych – poprzez infiltrację Gestapo, wzmożone represje, ucisk językowy i rabunek czeskiej gospodarki. Protektorat Czech i Moraw istniał formalnie do końca II wojny światowej. Prezydentem rządu kolaborującego z Niemcami był Emil Hácha, do 15 marca 1939 prezydent Czecho-Słowacji. Społecznym oparciem władz kolaboracyjnych była masowa organizacja Narodowe Zjednoczenie (deklaracje członkowskie podpisało ponad 98% pełnoletnich Czechów).
Polityka zagraniczna i obronna pozostawały w gestii III Rzeszy
Jednostkę walutową Protektoratu stanowiła korona Protektoratu Czech i Moraw (emitowano monety i banknoty z napisami w językach niemieckim i czeskim).
(Podział na kraje, powiaty (Oberlandratsbezirke)[1] i przynależące do nich miasta)
W Protektoracie działał czeski ruch oporu. Działania nie przybrały znaczącego zakresu zbrojnego, działalność konspiracyjną prowadziły KPCz i podziemie beneszowskie (głównie Centralny Komitet Krajowego Ruchu Oporu). Największym sukcesem był udany zamach na protektora Reinharda Heydricha w 1942 roku, przygotowany przez czechosłowacki rząd emigracyjny. Organizacje ruchu oporu: