| Rok założenia | |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Strona internetowa | |
Orkiestra Kameralna Polskiego Radia Amadeus – orkiestra kameralna, założona w Poznaniu w 1968 roku przez Agnieszkę Duczmal, która od tego czasu pełni funkcję dyrektora artystycznego i dyrygenta orkiestry. Od 2009 Anna Duczmal-Mróz (Anna Mróz), córka Agnieszki Duczmal jest drugim dyrygentem orkiestry[1]. 1 czerwca 2014 Orkiestra Kameralna Polskiego Radia Amadeus stała się instytucją kultury prowadzoną przez samorząd województwa wielkopolskiego i współfinansowaną przez Polskie Radio S.A.[2][3][4] Od kwietnia 2018 r. instytucją współprowadzącą Orkiestrę jest także Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Orkiestra Kameralna Polskiego Radia Amadeus została założona przez Agnieszkę Duczmal w 1968 roku w Poznaniu[5]. W latach 1968-1977 występowała pod nazwą Pro Musica. Pierwszy koncert orkiestra dała w auli Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej, na zjeździe laryngologów. Wykonała wówczas utwory Arcangela Corellego i Wolfganga Amadeusa Mozarta[6].
Członkami Orkiestry byli moi koledzy ze studiów. Nasze próby odbywały się albo w naszej macierzystej szkole muzycznej, a bardzo często także u mnie w domu, zajmując największy pokój. Jakoś się mieściliśmy, byliśmy przecież zespołem kameralnym. Entuzjazmu nam nie brakowało i chcieliśmy grać
Początkowo orkiestra działała pod patronatem „Jeunesses Musicales”, a później Poznańskiego Towarzystwa Muzycznego[6]. Już od pierwszych lat swojej działalności orkiestra często koncertowała zarówno w kraju, jak i za granicą. Przełomowym momentem w działalności zespołu było zdobycie w roku 1976 na Międzynarodowych Spotkaniach Młodych Orkiestr w Berlinie Zachodnim Srebrnego Medalu Herberta von Karajana.
Nagranie kompletu diwertimentów Mozarta i Eine Kleine Nachtmusik stało się przyczyną naszego miana, bo niemiecki impresario, który to nagranie usłyszał, powiedział, że koniecznie musimy przybrać imię „Amadeus” i tak się stało, za zgodą Polskiego Radia
Przekształcona w 1977 w etatowy zespół Polskiego Radia i Telewizji, od 1988 występuje jako Orkiestra Kameralna Polskiego Radia Amadeus pod dyrekcją Agnieszki Duczmal w większości krajów europejskich oraz Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Meksyku, Brazylii, Kuwejcie, Tajwanie i Japonii, często ze znakomitej sławy solistami (takimi jak Maurice André, Gary Karr, Henryk Szeryng, Malcolm Messiter, Martha Argerich, Mischa Maisky, Gheorghe Zamfir, Håkan Hardenberger, Alexandre Rabinovitch, Michala Petri, Guy Touvron, Jeremy Menuhin, Kevin Kenner, Steven Isserlis, Vadim Repin, Krzysztof Jakowicz, Konstanty Andrzej Kulka, Krzysztof Szmyt, Jadwiga Rappé), Wynton Marsalis.
Zespół należy do najlepszych światowych orkiestr tego typu, posiada wyjątkowe brzmienie, wspaniałe legato i niezrównanego dyrygenta w osobie pani Duczmal
Do 2013 orkiestra pod batutą Duczmal nagrała dla Polskiego Radia ponad 10000 minut muzyki obejmującej repertuar od baroku do współczesności i wykonała setki koncertów transmitowanych przez Polskie Radio. Zespół zarejestrował 110 koncertów i programów dla Telewizji Polskiej oraz 5 godzin muzyki dla Télévision Française 1. Orkiestra nagrała również ponad 50 płyt. W dorobku artystycznym zespołu znajduje się wiele prawykonań, m.in. pierwsze światowe nagranie Wariacji Goldbergowskich J.S. Bacha w opracowaniu J. Kofflera na orkiestrę kameralną. Orkiestra współpracuje także z radiofoniami zagranicznymi, m.in.: niemieckimi NDR, WDR, SFB oraz BBC w Londynie, CBC w Montrealu i radiofonią meksykańską, dla których nagrywa przede wszystkim muzykę polską.
Odbyła liczne tournée po krajach Europy, obu Ameryk, Bliskiego i Dalekiego Wschodu. Koncertowała m.in. w Concertgebouw w Amsterdamie, Filharmonii Berlińskiej, filharmoniach w Kolonii, Monachium, Petersburgu, lipskim Gewandhausie, wiedeńskim Musikvereinsaal, Pollack Hall w Montrealu, Queen Elizabeth Hall w Londynie, mediolańskim Teatro alla Scala, Tokyo Opera City Concert Hall i Toppan Hall[7] oraz w wiedeńskim Konzerthaus[8]. Orkiestra regularnie bierze udział w licznych europejskich festiwalach muzycznych.
W Polsce występowała m.in.
Coraz częściej za pulpitem dyrygenckim Amadeusa staje córka Agnieszki Duczmal, Anna Mróz, która debiutowała w tej roli w 2003 roku. Od 2009 pełni ona oficjalnie funkcję drugiego dyrygenta tejże orkiestry[27].
W 2014 odbył się dwuczęściowy koncert wielkanocny „Czas pokuty i radości” z udziałem mezzosopranistki Małgorzaty Walewskiej. Orkiestrze towarzyszył pianista Martina Palmeri na fortepianie, Mario Stefano Pietrodarchi na bandoneonie oraz Chór Kameralny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu pod dyrekcją Krzysztofa Szydzisza. Pierwszą część „Czas pokuty” orkiestra wykonała pod batutą Anny Mróz, drugą nazwaną „Czas radości” Agnieszki Duczmal[28].
Z okazji jubileuszu 45-lecia Orkiestry Kameralnej Polskiego Radia Amadeus oraz 45-lecia pracy artystycznej jej założycielki i dyrektora, Agnieszki Duczmal odbyły się dwa koncerty: Per la Maestra[29] podczas którego orkiestrę poprowadziła jej córka, Anna Mróz oraz Per la Orchestr[30], którym dyrygowała jubilatka[31][32][33][34]. Koncert uświetnił występ zwyciężczyni XIV Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. H. Wieniawskiego Soyoung Yoon z Korei Południowej[35]. W 2017 orkiestra obchodziła 50. złoty jubileusz istnienia. Sezon jubileuszowy zainaugurowała 3 października 2017 koncertem, w którym zabrzmiały utwory: w pierwszej części Koncert podwójny na skrzypce, wiolonczelę i orkiestrę Jana Radzyńskiego z dedykacją kompozytora „Dla Agnieszki Duczmal i jej wspaniałej Orkiestry Amadeus”, w drugiej I koncert fortepianowy e-moll Fryderyka Chopina w wykonaniu Ingolfa Wundera oraz trzeciej Souvenir de Florence Piotra Czajkowskiego w ar. A. Duczmal[36].
Skład orkiestry pozostaje prawie niezmienny od początku jej istnienia[37][38]. Tworzą ją muzycy[39]:
Byli członkowie:
Przez lata dobieraliśmy się tak aby nawet wtedy kiedy następuje zmiana w składzie zespołu, pozostawała niezauważalna dla muzyków i słuchaczy. Muzyk wchodzący do zespołu musi zostać wchłonięty i musi się do niego dopasować. Dzięki temu nie zmienia się ani barwa, ani kolorystyka i artykulacja orkiestry. Zwracam też uwagę na umiejętność pracy w zespole muzyka, który do niego wchodzi. Owocem takiego postępowania jest z jednej strony otwarcie zespołu na nowe doświadczenia, z drugiej świetna atmosfera panująca w orkiestrze, zazdroszczą jej nam soliści z nami występujący. Każdy koncert, każda próba mają dla nas taką samą wagę, bez względu na to gdzie się odbywają. Sądzę, że to właśnie są nasze największe atuty
W 2008 nagranie Orkiestry Kameralnej Polskiego Radia Amadeus utworu Trzy utwory w dawnym stylu Henryka Mikołaja Góreckiego znalazło się na drugim miejscu listy rankingowej ”The UK’s classical favourites 2008” ogłoszonej przez Phonographic Performance Limited, w jubileuszowym siedemdziesiątym piątym roku swego istnienia. Lista jest zestawem 20 najczęściej słuchanych utworów muzyki klasycznej w Wielkiej Brytanii[69][70].
Pomimo znaczących zasług orkiestra od wielu lat boryka się z problemami lokalowymi[71]. W 1977 roku, kiedy Orkiestra Kameralna Agnieszki Duczmal stała się orkiestrą radiową, jej siedzibą było studio radiowe przy ulicy Berwińskiego. Od 1992 zajmuje pomieszczenia w wymagającym gruntownego remontu studiu „Giełda” przy al. Marcinkowskiego na który brak środków[72][73][74][75]. Na próby orkiestra wynajmuje studio od Radia Poznań, a na koncerty i do nagrań aulę Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu[76][77]. Po kilku latach rozmów, 1 czerwca 2014 orkiestra została przekształcona w samorządową instytucję kultury finansowaną wspólnie przez: wielkopolski samorząd i Polskie Radio, ale kwestia siedziby nadal nie została rozwiązana[78].
