Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: Opole Lubelskie (ujednoznacznienie).
Opole Lubelskie
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Kościół parafialny Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

opolski

Gmina

Opole Lubelskie

Prawa miejskie

przed 1418

Burmistrz

Sławomir Plis

Powierzchnia

15,12[1] km²

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności
• gęstość


8388[2]
554,8 os./km²

Strefa numeracyjna

(+48) 81

Kod pocztowy

24-300

Tablice rejestracyjne

LOP

Położenie na mapie gminy Opole Lubelskie
Mapa konturowa gminy Opole Lubelskie, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Opole Lubelskie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Opole Lubelskie”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Opole Lubelskie”
Położenie na mapie powiatu opolskiego
Mapa konturowa powiatu opolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Opole Lubelskie”
Ziemia51°08′50″N 21°58′08″E/51,147222 21,968889
TERC (TERYT)

0612054

SIMC

0956550

Urząd miejski
ul. Lubelska 4
24-300 Opole Lubelskie
Strona internetowa

Opole Lubelskiemiasto w województwie lubelskim, w Kotlinie Chodelskiej. Siedziba powiatu opolskiego i siedziba gminy miejsko-wiejskiej Opole Lubelskie. Ośrodek przemysłu spożywczego (mleczarnia, fabryki słodyczy, zakład przetwórstwa owoców).

Pod względem historycznym Opole Lubelskie położone jest w Małopolsce, w dawnej ziemi lubelskiej, początkowo leżało w województwie sandomierskim, zaś od 1474 roku w województwie lubelskim[3]. Prywatne miasto szlacheckie lokowane w 1418 roku[4], położone było w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim w województwie lubelskim[5]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa lubelskiego.

Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Opole Lubelskie liczyło 8388 mieszkańców[2].

Toponimia

Nazwa miasta Opole pochodzi od nazwy jednej z najstarszych jednostek terytorialnych Słowian w środkowej Europie – tzw. opola[6]. Były one tworzone jeszcze w czasach przedpaństwowych, od połowy I tysiąclecia n.e. Termin ten określał nazwę lokalnego terytorium na którym mieszkała wspólnota sąsiedzka wspólnie broniąca się przed wrogiem. „O-pole” oznaczało społeczność sąsiedzko-lokalną zamieszkującą wokół pasa pól uprawnych i pastwisk stanowiących podstawę ich bytu[7]. Organizacja opolna przetrwała do późnego średniowiecza. Opola były podokręgami kasztelanii i stanowiły najniższą jednostką administracyjno-podatkową w Polsce średniowiecznej. Bulla z 1136 roku wymienia wśród miejscowości należących do arcybiskupa w okolicach Żnina ludną wieś o nazwie Opole[8], W Polsce oprócz miasta Opole od tej nazwy wywodzą się także takie nazwy własne miejscowości jak miasto Opole w woj. opolskim, wieś Opole w woj. lubelskim, wieś Opole-Świerczyna w województwie mazowieckim, wsie Stare Opole i Nowe Opole w województwie mazowieckim, wieś Opole w woj. łódzkim, region pod nazwą Opole na Ukrainie oraz inne nazwy geograficzne.

Historia

Pierwotnie Opole było słowiańską wspólnotą sąsiedzką, która dała początek miastu. Na przełomie wieków miasteczko było zamieszkiwane przez ludzi różnych wyznań i narodowości. Szkockich i niemieckich rzemieślników sprowadzili do Opola właściciele miasta w XVII i XVIII wieku. W XVII wieku wzniesiono tu synagogę, która służyła coraz liczniej przybywającej do miasta ludności wyznania mojżeszowego. W czasach zaborów Opole dosyć licznie zamieszkiwali Rosjanie. W XIX i na początku XX wieku połowę ludności miasta stanowili Żydzi.

W marcu 1941 roku powstało getto, w którym przebywało kilkanaście tysięcy Żydów. Zostali oni przesiedleni z okolicznych miejscowości, m.in. z Puław i Kazimierza Dolnego. Ulokowano tu również grupę Żydów z Austrii, Francji i Słowacji. W marcu i maju 1942 nastąpiły pierwsze deportacje do obozów zagłady w Bełżcu i Sobiborze. Ostatecznie getto zostało zlikwidowane 24 października 1942 roku, a jego pozostałych mieszkańców (prawie 9 tys.) deportowano do Sobiboru i Poniatowej. W latach 40. XX w. hitlerowcy wysadzili opolską bożnicę oraz kamienice w zachodniej pierzei Starego Rynku. Śladami po dawnych mieszkańcach są cmentarze: żydowski przy ul. Józefowskiej oraz prawosławny przy ul. Lubelskiej.

Wnętrze kościoła pw. WNMP – zespół klasztorny pijarów

XXI wiek

W Opolu Lubelskim istnieje najnowocześniejsze w Polsce więzienie, które zostało oddane do użytku na początku października 2009 roku.

Demografia

Według danych z 30 czerwca 2009 roku, miasto miało 8739 mieszkańców[10].

Zabytki

Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Opolu Lubelskim – fasada zachodnia
Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Opolu Lubelskim – widok od południowego wschodu

Edukacja

Kultura

Gminnym ośrodkiem kultury jest Opolskie Centrum Kultury[12].

Sport

W mieście działa piłkarski klub MKS Opolanin, założony jako Opolanka w latach czterdziestych XX wieku. Klub gra w IV lidze, a najwyższe osiągnięcia miał na przełomie lat 60 i 70. XX wieku, kiedy grał w lidze wojewódzkiej[13].

Wspólnoty wyznaniowe

Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące związki wyznaniowe:

Kościół rzymskokatolicki

Chrześcijańska Wspólnota Ewangeliczna

Świadkowie Jehowy

Handel

W Opolu Lubelskim ulokowanych jest także kilka supermarketów:

Administracja

Opole Lubelskie jest członkiem stowarzyszenia Unia Miasteczek Polskich[17].

Współpraca międzynarodowa

Zobacz też

Przypisy

  1. GUS. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym. Stan w dn. 2022-01-01. Format XLSX tabl. 22
  2. a b Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-19].
  3. Eugeniusz Kosik, Marian Bigora: Opole Lubelskie, przeszłość i zabytki, w: „Mówią Wieki. Magazyn historyczny”, R. XIX. Instytut Wydawniczy „Nasza Księgarnia”, 1976, s. 28.
  4. Zenon Guldon, Jacek Wijaczka, Skupiska i gminy żydowskie w Polsce do końca XVI wieku, w: Czasy Nowożytne, 21, 2008, s. 158.
  5. Województwo lubelskie w drugiej połowie XVI wieku, Warszawa 1966, mapa.
  6. http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_VII/560 Filip Sulimierski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, Warszawa 1880–1902.
  7. Praca zbiorowa Kultura Polski średniowiecznej X–XIII w., PIW, Warszawa 1985.
  8. I. Zakrzewski, Franciszek Piekosiński, „Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski” t. I-V, Poznań-Kraków 1877–1908.
  9. Krzysztof Jastrzębski. Pijarska szkoła rzemieślnicza w Opolu Lubelskim. „Analecta”. 20/2 (39). s. 51–61. 
  10. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2009 r.), Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 24 listopada 2009, ISSN 1734-6118.
  11. Opole Lubelskie w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  12. Opolskie Centrum Kultury.
  13. Historia klubu. [dostęp 2013-11-21].
  14. Parafia Rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia NMP w Opolu Lubelskim [online], parafiaopole.pl [dostęp 2023-08-15].
  15. Zbory i placówki [online], chwe.pl [dostęp 2023-08-15].
  16. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2017-02-01].
  17. Członkowie. Unia Miasteczek Polskich. [dostęp 2016-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-20)].

Linki zewnętrzne