Żołnierz dokonujący obserwacji w wyznaczonym sektorze obserwacji. Zależnie od potrzeb jego zadanie może polegać na śledzeniu ruchu, ugrupowania i działania pododdziałów nieprzyjaciela (przeciwnika), jego środków ogniowych, zachowania się, trybu życia, obserwowania skutków działania własnych środków ogniowych bądź ruchu i działania wojsk własnych, sąsiadów, sygnałów przełożonego itp. O ważniejszych spostrzeżeniach obserwator melduje niezwłocznie swemu dowódcy. W nocy zajmuje on stanowisko w takim miejscu, by nadzorowane przez niego obiekty były widoczne na tle horyzontu. Obserwator, któremu zlecono obserwowanie i alarmowanie o grożącym nagłym niebezpieczeństwie, nosi nazwę obserwatora alarmowego[1][2].
Lotnik, członek załogi wojskowego statku powietrznego (np. samolotu bombowego, odpowiednio wyszkolony w prowadzeniu obserwacji pola walki[1]. Zarówno w lotnictwie II RP (do 1939 roku), jak i w PSP na Zachodzie lotnik-obserwator był dowódcą załogi samolotu.
Tytuł nadawany do 1946 roku absolwentom wojskowej szkoły lotniczej, którzy ukończyli specjalistyczny kurs nawigacji lotniczej. W 1946 roku zastąpiony tytułem "nawigator lotniczy"[3]. Zobacz też: Oficerska Szkoła Obserwatorów Lotniczych.
Oficer działający w ramach mandatu międzynarodowego, wyznaczony przez państwo członkowskie ONZ lub inną organizację w związku z rozpatrywaniem sporu międzynarodowego[3].