| bogini nocy (ciemności nocnej) | |
_-_La_Nuit_(1883).jpg) William-Adolphe Bouguereau: Noc, obraz olejny na płótnie, 1811 | |
| Występowanie | |
|---|---|
| Atrybuty |
skrzydła u ramion, ciemna szata, zawój wokół twarzy, rydwan, gwiazdy |
| Siedziba |
na dalekim Zachodzie (poza krainą Atlasa) |
| Teren kultu | |
| Szczególne miejsce kultu | |
| Rodzina | |
| Rodzeństwo | |
| Dzieci |
z Erebem: |
Nyks (stgr. Νύξ Nýx – noc, łac. Nox – noc) – w mitologii greckiej bogini i uosobienie nocy (ciemności nocnej)[1][2].
Należała do bogów pierwotnych (Protogenoi). Uchodziła za córkę Chaosu[3][4][5]. Z Erebem, który był jej bratem, miała córki: Hemerę i Nemezis oraz synów: Eter i Charona, natomiast z Tartarem (niektóre źródła podają, iż para boskich braci nie miała ojca) – Tanatosa (Śmierć) i Hypnosa (Sen), a z Uranosem – Lyssę (Szał)[4][5][6][7]. Bez udziału pierwiastka męskiego zrodziła szereg bóstw, uosobień, abstrakcji, demonów: Apate (Zdrada, Oszustwo), Filotes (Czułość, Przyjaźń), Geras (Starość), Momos (Szyderstwo, Sarkazm), Morosa (Los, Zgon), kery, Eris (Niezgoda), Mojry[1][4][8]. Niekiedy uważano ją za matkę Erynii i Hesperyd[1][3].
W gigantomachii walczyła po stronie bogów olimpijskich[1]. Swą siedzibę miała na dalekim Zachodzie (poza krainą Atlasa).
Jej kult należał do rzadkości, czczono ją w Megarze.
W sztuce przedstawiana jest zwykle jako kobieta ze skrzydłami u ramion, w ciemnej szacie, z zawojem wokół twarzy, na rydwanie, w towarzystwie Gwiazd[1][2]. Wyobrażenie bogini występuje między innymi w greckim malarstwie wazowym i rzeźbie (sarkofagi i nagrobki; fryz Ołtarza Pergamońskiego, przedstawiający sceny z gigantomachii)[1].
Imieniem bogini nazwano jedną z planetoid – (3908) Nyx, a także drugi księżyc Plutona – Nix.
Większość zrodziła sama z siebie lub z Erebem, wersje są różne.
|
