Przykładowa amerykańska mapa morska z 1976 wydana przez NOAA dla części obszaru wodnego Puerto RicoCarta Marina z 1539, autorstwa Olausa Magnusa obrazująca po raz pierwszy prawidłowy kształt Półwyspu SkandynawskiegoHistoryczna mapa morska z 1571, autorstwa portugalskiego kartografa Fernão Vaz Dourado
Mapa morska – rodzaj mapy będącej graficznym przedstawieniem obszarów morskich i przyległych do nich terenów przybrzeżnych.
Umiejętność posługiwania się mapą jest niezbędna dla nawigatora.
Odwzorowanie
Używanie globusa ze zrozumiałych względów nie nadaje się do prowadzenia nawigacji. Z tego powodu:
mapy morskie wykonuje się w większości przypadków w rzucie Merkatora. Rzut ten spełnia podstawowe warunki dla mapy morskiej, tj. zachowana jest wierność kątów (możliwe wykreślanie kursów); zachowana jest wierność odległości (zobacz mila morska) oraz umożliwia żeglugę po loksodromie,
czasami mapy morskie wykonuje się też w rzucie gnonomicznym dla pokazania obszarów podbiegunowych oraz dla żeglugi po ortodromie.
Budowa mapy morskiej
Każda mapa morska składa się z kilku ważnych informacji:
Tytuł mapy - umieszczony w widocznym miejscu, zawiera elementy:
znak wydawcy mapy
opis obszaru objętego mapą
skala podana dla głównego równoleżnika (rzut Merkatora nie zachowuje skali na całej powierzchni)
jednostki użyte do określenia głębokości
numer katalogowy mapy (umieszczony również na brzegu, tak aby był dostępny po zwinięciu lub złożeniu)
Ramka z opisem zawierającym:
data wydania (na dolnym marginesie)
spis poprawek
wymiary mapy w milimetrach (dla porównania skali, gdyż mapy pod wpływem wilgoci mogą zmienić swoje rozmiary)
w lewym dolnym rogu miejsce na małe poprawki nanoszone przez użytkownika z Wiadomości Żeglarskich (patrz locja).
Podział map morskich
Mapy morskie można podzielić w oparciu o skalę i treść jaką przedstawiają. Wyróżniamy głównie:
Morskie mapy nawigacyjne
mapy generalne - wykonane przeważnie w małej skali:
Ze względu na konieczność zaznaczania na mapach nawigacyjnych wielu istotnych dla żeglugi szczegółów, z jednoczesnym zachowaniem przejrzystości każdej z map, wprowadzono zestaw znaków i skrótów (ang. symbols and abbreviations), publikowany w broszurze Admiralicji brytyjskiej nr 5011. Znajomość znaków i skrótów jest niezbędna do prowadzenia żeglugi, gdyż duża ich część symbolizuje niebezpieczeństwa nawigacyjne niewidoczne gołym okiem lub inne ważne z punktu widzenia prowadzenia statku miejsca (np. latarnie morskie).
Mirosław Jurdziński: Podstawy Nawigacji Morskiej. Gdynia: Fundacja Rozwoju Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni, 2003. ISBN 83-87438-58-8.brak strony w książce
Franciszek Wróbel: Vademecum Nawigatora. Gdynia: Trademar, 2006. ISBN 83-915444-3-5.brak strony w książce